هیس؛ ایرانی سفر نمی رود

نیلوفر جمالی

سفرهای نوروزی همیشه یکی از برنامه های مردم ایران بوده و با توجه به اینکه بسیاری از افراد بنا به شرایط آب و هوایی و تغییرات اقلیمی به نقاط دیگر ایران کوچ کرده اند و یا برای پیدا کردن کار و گذران زندگی مجبور به جا به جایی در سطح کشور شده اند، نوروز بهترین زمان برای سفر به دیار و زادگاهشان است تا بتوانند رسومات باستانی را در کنار اقوام خود به جا آورند.

همچنین تعطیلات نوروز زمان مناسبی است تا خستگی یک سال فعالیت و کار با یک سفر هر چند کوتاه از تن به در شود؛ اما به نظر می رسد آمار و ارقام امسال کمتر از سالهای دیگر یاری میکنند تا به همین خواسته و نیاز طبیعی هم در ایران پاسخ گفته شود.

افزایش ۷۹ درصدی قیمت هتل و رستوران

براساس اطلاعات منتشر شده از مرکز آمار بالاترین تورم نقطه‌ای ثبت‌شده در بهمن امسال مربوط به گروه هتل و رستوران بوده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده در این گروه ۷۹۱.۵ بوده و تورم نقطه‌ای آن به حدود ۷۹ درصد رسیده است.

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. این بدان معناست که هزینه خانوارهای کشور برای استفاده از هتل و رستوران به طور میانگین ۷۹ درصد بیشتر از بهمن ۱۴۰۰ شده است.

این افزایش در شاخص قیمت یک سال منتهی به نیمه زمستان امسال در حالیست که تورم نقطه‌ای گروه هتل و رستوران در بهمن سال ۱۳۹۶ تنها ۶.۸ درصد تخمین زده شده و شاخص قیمت در آن مقطع برابر با ۱۰۹.۱ بوده است. این یعنی ۶۲۵ درصد افزایش در این گروه طی پنج سال.

هزینه و درآمد

این اعداد و ارقام برای افرادی که طی یک سال گذشته سفری در برنامه زندگی خود نداشته اند بیشتر نمود پیدا می کند. افزایش هزینه های هتل داری به افزایش قیمت خدمات مرتبط است؛ چراکه این خدمات از موادغذایی گرفته تا دستمزد پرسنل با افزایش مواجه شده.

همچنین هزینه هتل‌داری به دلیل تورم قیمت ها در بازار مسکن به صورت عدم النفع خود را نشان می دهد به این معنی که قیمت روز ساختمان هتل در برخی موارد به اندازه ای گران شده که اگر این سرمایه نقد و در بازارهای موازی سرمایه گذاری شود سود بیشتر و بدون دردسری را برای صاحبان آنها به همراه خواهد داشت.

رستوران ها نیز که درسال های گذشته به دلیل کرونا با زیان دهی مواجه شده بودند اکنون فشار تورمی افزایش قیمت گوشت و برنج و سایر موادغذایی را به قیمت منوهای خود اضافه می کنند و مشتریان کم درآمد و حقوق بگیر از منوهای آنها صرف نظر می کنند.

بررسی متوسط هزینه درآمد خانوارهای کشور نشان می‌دهد که خانواده‌ها طی چند سال گذشته، از یکسو به دلیل رشد شدید قیمت کالاهای مصرفی ضروری از جمله خوراک و مسکن و از سوی دیگر افزایش نرخ بلیط هواپیما، اتوبوس و قطار و همچنین افزایش قیمت هتل‌ها و رستوران‌ها، مجبور به کنار گذاشتن یا کاهش چشمگیر تفریح و گردش شده‌اند و سبک زندگی‌شان تغییر یافته است.

ثبات در بلیت وسایل حمل و نقل‌

در کنار افزایش نرخ هتل و رستوران ها می توان به این گفته وزیر راه و شهرسازی استناد کرد که «بلیت هیچ یک از وسایل حمل‌ونقل برای سفرهای نوروزی افزایش نمی‌یابد.»

مهرداد بذرپاش خواستار همکاری بیشتر شرکت‌ها در خدمات‌رسانی به مسافران نوروزی شد و گفت: اجازه هیچگونه افزایش قیمتی را برای نوروز نداده‌ایم.

قبول دارم بسیاری از شرکت‌ها تحت فشارند؛ اما از آنها خواهش می‌کنم همینطور که تا الان صبوری کردند، باز هم صبوری کنند و در کنار مردم بتوانیم با سفر ارزان‌تر و با کیفیت‌تر به مردم ارائه خدمت کنیم.

همچنین میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن هم پیش از این گفته بود که بلیت‌های قطارهای نوروزی سال ۱۴۰۲ هیچ‌گونه افزایش قیمتی نسبت به سال گذشته نخواهند داشت.

داریوش باقرجوان، مدیرکل حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گفته بود که هزینه بلیت همان چیزی است که در وب‌سایت‌ها قرار دارد.

همچنین درحالی که در ماه‌های گذشته شرکت‌های هواپیمایی درخواست تغییر قیمت بلیت‌های هواپیما را کرده بودند، سازمان هواپیمایی کشور تاکید داشت که هر افزایش قیمتی باید به ستاد تنظیم بازار برسد که این اتفاق رخ نداد تا بلیت‌های هواپیما هم به قیمت‌های گذشته به فروش برسد.

و اما هواپیماهای اسقاطی

در این راستا، با اینکه قیمت بلیت قطار و اتوبوس ها تغییر خاصی نداشته است؛ اما ماه گذشته بود که مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس شناورسازی قیمت بلیت‌ها را اجحاف در حق مصرف کنندگان دانست و گفت: شناورسازی بلیط‌ها در شرایطی که خدمات رضایت بخشی به مسافران ارائه نمی‌شود، اجحاف در حق مسافران است و به جد در کمیسیون پیگیری خواهم کرد ولی باید برای رونق صنعت هوایی کشور فکری اساسی داشته باشیم اولین تحریم‌های اعمال شده برای کشور شامل صنعت هوایی بود.

با این حال هر ساله حمل و نقل های عمومی کشور فرسوده تر، خطرآفرین تر و خدمات محدود تری به مسافران ارائه می کنند؛ اما قیمت های در طول سال به اندازه کافی افزایش پیدا می کند و در پایان سال و در محدوده نوروز با رویکرد عدم افزایش قیمت همراه است تا ذهن مخاطب را مهندسی کند.

و حالا در کنار سفر های داخلی بررسی رقم تورها و بلیت های هواپیمایی خارج از کشور نیز حاکی از افزایش چشمگیر قیمت‌ها در ایام تعطیلات نوروزی است؛ به طوری که در برخی از موارد قیمت بلیت های هواپیما در این ایام تا ۲ برابر شده است.

میانگین قیمت بلیت هواپیما برای سفر به ترکیه در هفته های اخیر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و این رقم در ایام نوروز و اواخر اسفند ماه تا ۵ میلیون تومان افزایش می یابد. هزینه تورهای ترکیه در روزهای اخیر نیز از کف ۵ میلیون تومان آغاز می شود و در ایام نوروز به ۷ میلیون تومان می رسد.

دبی هم  یکی دیگر از مقاصد گردشگری ما است؛ قیمت بلیت هواپیما برای سفر به دبی در روزهای اخیر از ۳ میلیون تومان آغاز می شود و در ایام نوروز به ۵ میلیون تومان می رسد.

هزینه تور دبی نیز در ایام نوروز و در مقایسه با اسفند ماه افزایش چشمگیری دارد؛ بررسی ها حاکی از آن است که هزینه تورهای دبی در کف قیمتی و در روزهای اخیر ۱۳ میلیون تومان است که در ایام نوروز به ۱۵ میلیون تومان می رسد.

ارمنستان نیز در سال های اخیر به یکی دیگر از مقاصد گردشگری ایرانیان تبدیل شده است؛ قیمت بلیت سفر به ایروان در روزهای اخیر به طور میانگین ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است که در ایام نوروز به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می رسد.

در ایام نوروز هزینه های تور ایروان نیز در کف قیمتی ۶ میلیون تومان است و در اسفند ماه هزینه تور ایروان به طور میانگین ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

از باقی مقاصد گردشگری ایرانیان در مقاصد خارج از خاورمیانه که بگذریم اینها فقط هزینه بلیت سفر به کشورهای همسایه بود و هزینه هتل و خورد و خوراک و تفریح را هم به آن اضافه کنیم دیگر تبدیل به رویای دست نیافتی شده است؛ چراکه هزینه زندگی و نرخ دلار در ایران به قدری افزایش یافته است که دیگر سفرهای خارجی آرزویی دست نیافتنی برای اکثریت جامعه است.