مسعود وطنخواه
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از امکان توثیق (وثیقه‌گذاری) مکانیزه سهام به منظور دریافت کارت اعتباری و تسهیلات بانکی برای تمام سهامداران خبر داد. این امکان تا پیش از این صرفا برای دارندگان سهام عدالت فراهم شده بود.
حسین فهیمی در این باره به پایگاه خبری بازار سرمایه گفت: به‌تازگی هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، مجوز استفاده از این امکان را برای سایر سهامداران نیز صادر کرد.
به گفته او، از این پس تمامی بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری قادر خواهند بود با استفاده از زیرساخت توثیق مکانیزه سهام در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، امکان وثیقه سهام بدون مراجعه حضوری و مدارک کاغذی را برای مشتریان خود فراهم کنند و در ازای آن به مشتریان خود کارت اعتباری یا تسهیلات ارائه دهند.
او افزود: بانک‌های عامل بر اساس برنامه زمان‌بندی و میزان منابع در اختیار خود می‌توانند از این روش استفاده کنند.
فهیمی خاطرنشان کرد: سهامداران بورس هم قادر خواهند بود به جای فروش سهام به منظور تامین نقدینگی مورد نیاز خود، از کارت‌های اعتباری و تسهیلات اعطایی بانک‌ها استفاده کنند و مدت زمان بیشتری برای مدیریت فروش سهام خود در اختیار داشته باشند.
ارائه کارت اعتباری به سهامداران عدالت
این امکان از ۲۵ بهم برای سهامداران عدالت فراهم شده بود. معاون امور بانکی وزیر اقتصاد در این تاریخ در نشستی خبری گفته بود: «از امروز شنبه( ۲۵ بهمن ماه)؛ بانک‌های ملی و تجارت به صاحبان سهام عدالت کارت اعتباری می‌دهند.»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، عباس معمار نژاد افزوده بود: «این خدمات به صورت غیرحضوری ارائه می‌شود و معادل ۵۰ درصد ارزش سهام عدالت است.»
او اضافه کرده بود: «افراد می‌توانند از این تسهیلات برای خرید از فروشگاه‌های منتخب استفاده کنند.»
سرگردانی ۳ هفته‌ای سهامداران عدالت
با این حال سهامداران عدالت می‌گویند که اعطای کارت اعتباری تنها در حد اعلام خبر مانده است و هنوز بانک‌های عامل در این باره اقدام اجرایی‌ای که منجر به صدور کارت اعتباری شود، انجام نداد‌ه‌اند. البته فاصله زمانی میان آنچه از زبان مسئولان به عنوان خبر خوش اعلام می‌شود تا اجرای آن وعده‌ها از سوی دستگاه‌های اجرایی پدیده آشنایی برای شهروندان ایرانی است. به طور خاص، در یک سال گذشته تفاوت زمانی میان وعده‌ها و اجرای آنها درباره انواع و اقسام تسهیلات کرونایی تجربه شده است.
افزون بر آنکه میان زمان اعلامی مسئولان ارشد و اجرای وعده‌های آنان فاصله زمانی وجود دارد، غالبا شرایط تحقق وعده‌ها نیز در بروکراسی‌ها و کاغذبازی‌های اداری، بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی می‌شود که مسئولان اعلام می‌کنند.
لیلی ابوالفتحی، یکی از سهامداران عدالت، استفاده از نسخه‌های بالای اندروید را یکی از مشکلاتی بیان کرد که سهامداران عدالت در زمان ثبت نام برای دریافت کارت اعتباری با آن مواجه هستند.
ابوالفتحی در گفت‌وگو با عصر اقتصاد در این باره گفت: نرم‌افزار «ایوا» بانک ملی از اندروید ۵ به بالا پشتیبانی می‌کند که این مورد موجب مشکلاتی برای سهامداران عدالت شده است.
او افزود: کاربر در زمان استفاده باید پین‌کد گوشی خود را نیز وارد کند که همین امر به نوعی نقض حریم خصوصی کاربر است.
ابوالفتحی درباره دیگر مشکلات ثبت نام بیان کرد: در هفته اول اسفند با پشتیبانی «ایوا» تماس تلفنی گرفتم که گفتند اجرایی نشدن سهام عدالت ارتباطی با این نرم‌افزار ندارد و در ادامه با روابط عمومی بانک ملی تماس گرفتم که از آنها هم به پاسخ مشخصی نرسیدم.
او ادامه داد: با پیگیری کردن و تماس دوباره با بانک ملی در هفته جاری موفق شدم در سامانه ثبت نام کنم، اما پیام درج‌شده در نرم‌افزار می‌گوید که تا شنبه ۱۶ اسفند صبر کنم.
شنبه ۲۵ بهمن تا شنبه ۱۶ اسفند
روند وام‌دهی به سهامداران عدالت نظیر یک معمای چندوجهی و نامعلوم است؛ به گونه‌ای که متصدیان امر در ارائه تاریخ مشخص وام‌دهی تنها به شنبه اکتفا می‌کنند. تنها نقطه روشن این وام‌دهی «هفته آینده» است که در تمام پیگیری‌ها دیده می‌شود.
ابهامات در وام‌دهی برای سهامداران عدالت مربوط به یک یا دو ماه نیست بلکه طولانی شدن این پروسه به نوعی از ناهماهنگی مجریان طرح حکایت می‌کند. حسن سلاح ورزی، عضور شورای عالی بورس ۴ مرداد در حساب کاربری خود در توئیتر از ارائه کارت اعتباری دارندگان سهام عدالت از هفته آینده، خبر داده بود.
او در گفت‌وگو با ایرنا نیز درباره جزئیات ارائه کارت اعتباری سهام عدالت از هفته آینده گفته بود: «این موضوع در شورای عالی بورس برای دارندگان سهام عدالت مطرح شد و بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای به بانک‌ها اجازه اجرای این کار را داده است تا در قبال توثیق الکترونیکی سهام عدالت به دارندگان این سهام اعتبار بدهند.»
او خاطرنشان کرده بود: «فراهم شدن دستورالعمل و مقررات و همچنین ایجاد امکانات فنی وثیقه‌گذاری الکترونیکی سهام عدالت در شرکت سپرده‌گذاری نیازمند تمهیداتی بود که تاکنون این اقدامات انجام شده است.»
عضو شورای عالی بورس اظهار کرده بود: «به نظر می‌رسد به‌زودی و با توجه به اعلام آمادگی چند بانک، این اقدام به مرحله اجرا برسد و در شرایط کنونی با موانع خاصی در این زمینه مواجه نیستیم.»
سلاح‌ورزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بازپرداخت اعتبار ارائه شده همراه با سود خواهد بود یا خیر، گفته بود: «جزئیات در این زمینه باید از سوی بانک‌ها اعلام شود. این اعتبار وام تلقی نمی‌شود، بنابراین نه‌تنها با اثر تورمی همراه نخواهد شد؛ بلکه می‌تواند با تحریک تقاضا در اقتصاد کشور اثرات مثبتی را داشته باشد.»
همچنین حسین فهیمی، مدیرعامل سمات، ۲۰ بهمن در نشست سهام عدالت در وزارت اقتصاد از وام‌دهی بانک‌ها تا ۱۰ روز آینده خبر داده و اعلام کرده بود: «به‌زودی کارت اعتباری از سوی بانک‌ها برای دارندگان سهام عدالت به میزان ۶۰ درصد ارزش سهام عدالت که اکنون آزاد شده است، به دارندگان این سهام اختصاص می‌یابد که اگر این مبلغ تا کمتر از یک ماه به بانک برگردانده شود، به عنوان قرض الحسنه و بدون سود خواهد بود و اگر بیش از یک ماه شود، تبدیل به یک تسهیلات سه ساله با نرخ سود بانکی و کارمزدهای متعلقه خواهد شد.»
ناتوانی متقاضیان کارت اعتباری برای ثبت نام وام
خبرگزاری ایسنا نیز روزگذشته در گزارشی نوشت پس از آنکه مدیرعامل بانک ملی اعلام کرده بود که ۷۰هزار کارت اعتباری سهام عدالت از سوی این بانک برای متقاضیان صادر شده است، صدای اعتراض و انتقادات شدید متقاضیان بلند شد.
دارندگان سهام عدالت می‌توانند با مراجعه به اپلیکیشن دو بانک ملی و تجارت (ایوا و زمرد) به شکل الکترونیکی و بدون مراجعه حضوری به بانک معادل ۵۰ درصد ارزش این سهام را از سوی کارت اعتباری دریافت کنند که زمان بازپرداخت این تسهیلات سه ساله است و هیچگونه مدرک یا ضامنی غیر از مدارک هویتی نیاز ندارد و سهام عدالت ضامن این وام خواهد شد.
در این راستا، مدیر عامل بانک ملی به ایسنا اعلام کرده بود که ۷۰ هزار کارت اعتباری سهام عدالت صادر شده است.
پس از اعلام این خبر، انتقادات و واکنش‌های متقاضیان دریافت کارت اعتباری سهام عدالت مبنی براینکه موفق به دریافت این کارت اعتباری نشده‌اند و با مشکلات اپلیکیشن‌های مربوط دست و پنجه نرم می‌کنند، شدت گرفت.
عده زیادی از متقاضیان دریافت کارت اعتباری سهام عدالت می‌گویند که با هر بار مراجعه به اپلیکیشن بانک ملی با خطا مواجه شده‌اند و نتوانسته‌اند اطلاعات خود را ثبت کنند.
یک متقاضی دیگر نیز گفته که در حین ثبت اطلاعات خود با خطای تایید وثیقه مواجه شده است درحالیکه این کارت اعتباری طبق اعلام مسئولان نیازی به وثیقه و ضمانت ندارد و فردی دیگری هم می‌گوید که اپلیکیشن ایوا هر بار به او اعلام می‌کند که شنبه برای ثبت نام مراجعه کند و هر بار در این زمان موفق به ثبت اطلاعات و دریافت کارت اعتباری نمی‌شود.
برخی دیگر از سهامداران عدالت نیز اعلام کرده‌اند که حضوری به بانک مراجعه کرده‌اند و موفق به دریافت کارت اعتباری نشده‌اند، درحالیکه روش دریافت این کارت تنها غیرحضوری و از طریق اپلیکیشن‌های ایوا، بله و شصت بانک ملی و زمرد بانک تجارت امکان‌پذیر است.
علاوه براین، تنها کسانی می‌توانند کارت اعتباری سهام عدالت خود را از بانک ملی یا تجارت دریافت کنند که این دو بانک را به عنوان کارگزار سهام عدالت‌شان انتخاب کرده و در این بانک‌ها نیز حساب داشته باشند.
از سوی دیگر، بانک ملی به ایسنا درباره انتقادات و مشکلات ایجادشده برای مردم به منظور دریافت کارت اعتباری سهام عدالت توضیح داد که اپلیکیشن‌های مربوطه بانک چون ایوا یکسری مشکلات فنی و زیرساختی دارد که موجب شده تا مقداری کُند عمل و خطاهایی اعلام کند اما همچنان بر روی ارتقا و بهبود این اپلیکیشن کار می‌شود به گونه‌ای که روزگذشته اپلیکیشن ایوا به‌روزرسانی شد تا آخرین تغییرات در آن اعمال شود که روند دریافت کارت اعتباری سهام عدالت تسهیل شود.
طبق اعلام این بانک از آنجا که در سراسر کشور حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد کارگزاری سهام عدالت به بانک ملی مربوط می‌شود، با وجود مشکلات فنی در اپلیکیشن از جمعیت حدود ۴۸میلیونی سهام عدالت همچنان عده‌ای در حال دریافت این کارت اعتباری هستند و با اینکه عده‌ای این کارت را دریافت نکرده‌اند اما براساس آخرین آمار ۷۰هزار نفر دریافت کرده‌اند و این ارقام نیز در حال افزایش است.
