پدر اقتصاد رسانهها را رسانههای دولتی درآوردند

محمد پویا درودی نژاد
محمد خدادی، معاون اسبق مطبوعاتی، با نقدی بیسابقه، رسانههای دولتی را عامل اصلی نابودی اقتصاد رسانه در ایران خواند. او معتقد است دور باطلِ محتوای ضعیف، نبود مخاطب و درآمد ناچیز، نتیجه سلطه مدیران غیرحرفهای و بودجههای رانتی بر پیکر رسانههای کشور است.
به گزارش عصر اقتصاد، در شرایطی که بحران اقتصادی رسانهها به یکی از چالشهای کلیدی در عرصه ارتباطات کشور بدل شده و تعدیل نیرو وخبرنگاران، خود سوزه خبری شده اند، محمد خدادی، معاون اسبق مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مصاحبه با عصر اقتصاد با نقدی صریح و بدون ملاحظه، از نقش ویرانگر رسانههای دولتی در فروپاشی زیرساختهای اقتصادی رسانهای می گوید.
وی با تشریح یک چرخه معیوب که به باور او تمام ساختار رسانهای کشور را به اسارت گرفته، تصریح کرد: «ما در اقتصاد رسانههای ایرانی درگیر یک دور باطل هستیم؛ محتوای خوب تولید نمیشود، مخاطب جذب نمیشود، فروش شکل نمیگیرد، درآمدی حاصل نمیشود، پرداختیها ناچیزند، و این چرخه باعث تولید محتوای ضعیفتر میشود.»
از تولید محتوای ضعیف تا درآمد صفر؛ تشریح چرخهای معیوب که به گفته خدادی، نفس رسانههای مستقل را به شماره انداخته و آنها را به اسارت کشانده است.
این تحلیل صریح، ناظر بر واقعیتی تلخ است که طی سالهای اخیر، بسیاری از رسانههای کشور – بهویژه مطبوعات و پایگاههای خبری – با آن دستبهگریبان بودهاند. فقدان درآمد پایدار، نبود بازار رقابتی، و اتکای شدید به بودجههای دولتی و شرکت های وابسته، زنجیرهای از ناکارآمدی را رقم زده که از تولید محتوا تا جذب مخاطب را تحتالشعاع قرار داده است.
خدادی، یکی از آسیبهای اصلی را حضور مدیران غیرحرفهای و موقتی در بدنه مدیریت رسانه ها به ویزه در رسانه های دولتی دانسته و با انتقاد از مداخله دولت در مدیریت رسانهها، گفت: «بودجههای دولتی و مدیرانی که در جایگاههای موقتی هستند، مانع از استقلال حرفهای رسانهها شدهاند.»
این سخنان، زنگ خطری جدی برای اهالی رسانه است؛ چراکه نشان میدهد نهتنها وضعیت اقتصادی رسانهها بحرانی است، بلکه استقلال حرفهای آنها نیز بهشدت در معرض تهدید قرار دارد. مدیرانی که با نگاه کوتاهمدت و بدون تخصص در رأس رسانهها قرار میگیرند، نه تنها راهی برای نجات نمیگشایند، بلکه به تعمیق این دور باطل کمک میکنند.
اما شاید صریحترین بخش اظهارات معاون اسبق مطبوعاتی، در گفتگو با عصر اقتصاد در جایی بود که بدون تعارف، رسانههای دولتی را عامل اصلی فروپاشی اقتصاد رسانه دانست. او در بیان راهکار، گفت: «رسانههای دولتی، اقتصاد رسانه را نابود کردهاند. اولین قدم در احیای اقتصاد رسانه، جمع کردن رسانههای وابسته به دولت است.»
خدادی با اشاره به نقش ویرانگر رسانههای دولتی، اولین و اصلیترین راهکار برای نجات اقتصاد رسانه را «جمعآوری کامل رسانههای وابسته به دولت» میداند
این موضعگیری، در شرایطی مطرح میشود که بسیاری از رسانههای دولتی با دریافت بودجههای کلان، نه تنها سهم بزرگی از بازار آگهی و توزیع را در اختیار دارند، بلکه با تولید محتوای غیررقابتی و غیرجذاب، فضای فعالیت رسانههای مستقل و بخش خصوصی را نیز تنگ کردهاند.
خدادی با این سخنان، بار دیگر بر لزوم بازتعریف ساختار اقتصادی رسانه در ایران تأکید کرده و خواستار پایان دادن به سلطه رسانههای رانتی و بودجهبگیر شده است؛ رسانههایی که به گفته او، نه برای بقا در بازار، بلکه برای تداوم تخصیص بودجه و حفظ جایگاه سیاسی میزیند.