سفر هیات اقتصادی طالبان به تهران به وضوح نشان می‌دهد حاکمان فعلی کابل با تغییر راهبرد در نحوه تعامل با جمهوری اسلامی ایران در نظر دارند ضمن رفتاری تعامل‌گرایانه با تهران، افغانستان را از وضعیت نامطلوب اقتصادی نجات داده و قطعا ایران با دارا بودن مسیرهای مهم ترانزیتی در منطقه بهترین گزینه برای رسیدن به این هدف است.
عصراقتصاد، هیات عالی‌رتبه اقتصادی و تجاری افغانستان به سرپرستی ملا عبدالغنی برادر آخوند، معاون اقتصادی نخست‌وزیر حکومت سرپرستی این کشور بنا به دعوت رسمی ایران به تهران سفر کرد تا تعاملات دو جانبه، همکاری‌های اقتصادی در زمینه‌های تجارت، ترانزیت، حمل و نقل، زیرساخت‌ها و راه آهن در رایزنی با مقامات ایرانی مورد بررسی قرار گیرد.
بررسی فرصت‌های جدید همکاری میان ایران و افغانستان و رفع برخی موانع موجود در کنار گفت‌وگو پیرامون موضوعاتی چون همکاری‌های ترانزیتی و معدنی از جمله مسائلی است که در جریان سفر هیات طالبان به ایران در دستور کار قرار داشت.
طالبان در اوت ۲۰۲۱ به اشغال ۲۰ ساله ایالات متحده آمریکا در افغانستان پایان داده و کنترل این کشور را مجدد به دست گرفت. ایران رویکرد مثبت‌تری برخلاف دوره ۱۹۹۵-۲۰۰۱ که طالبان بر افغانستان تسلط داشت، در پیش گرفت.
طالبان در دهه ۹۰ زمانی که افغانستان را تحت کنترل خود درآورد، ۹ نفر از جمله ۸ دیپلمات و یک خبرنگار را در کنسولگری ایران در مزار شریف به قتل رساند.
پس از این حادثه تنش بین طرفین به مرز جنگ رسید. در نتیجه نزدیکی طالبان و ایران در دوران اشغال آمریکا، برخی از مقامات طالبان در سال‌های پایانی اشغال به ایران سفر کردند. اعضای طالبان در راه بازگشت از ایران در بمباران آمریکا کشته شدند.
نگرش ضد آمریکایی ایران و طالبان، موجب نزدیکی آنها شد. ایران در دوره جدید در قبال رفتار انعطاف‌پذیرتر طالبان در قبال هزاره‌های شیعه و تاجیک‌ها، حمایت نظامی، سیاسی و دیپلماتیک خود به این جوامع را به حداقل رساند.
طالبان با توجه به تجربیات گذشته خود، موضع متفاوتی اتخاذ کرد. این وضعیت زمینه را برای توسعه تماس‌ها و روابط دیپلماتیک بین تهران و طالبان فراهم کرد.
با این حال، روابط طرفین مبتنی بر رویکرد واقع‌گرایانه محتاطانه است؛ زیرا در حالی که ایران از طالبان انتظار دارد در عمل به وعده‌های خود عمل کند، اما نسبت به نگرش جامعه جهانی و بازیگران منطقه‌ای مردد است، به همین دلیل، به جای اینکه طالبان را رسما به رسمیت بشناسد، سیاست صبر و انتظار را در پیش گرفته است.
از زمان روی کار آمدن طالبان، ۱۲ تنش مرزی با ایران ایجاد شد، با این حال، در نتیجه مذاکرات بین طرفین، می‌توان وقایع را تحت کنترل نگه داشت. جدای از تنش در مرز، تنش در سطح تماس‌های سیاسی و دیپلماتیک و درگیری‌های لفظی بر سر بحران آب، قاچاق و بازگشت میلیون‌ها مهاجر افغان به ایران وجود دارد.
روابط سیاسی و اقتصادی ایران و افغانستان دارای پیچیدگی‌های معنا داری بوده و مسائل حل نشده مهمی مانند تامین حقآبه ایران و یا وضعیت مهاجرین بین دو کشور وجود دارد اما ظاهرا حکومت سرپرستی افغانستان به این نتیجه رسیده تا از طریق راهبردی تعاملی و همکاری در ابعاد مختلف،گام‌های جدیدی را در سطح روابط دو کشور بردارد.
با توجه به توافق‌هایی که میان دو طرف در ماه‌های گذشته در زمینه تسهیل صادرات و فرآیند ترانزیتی کالاها انجام شده بود، انتظار می‌رسد رایزنی‌های انجام شده و تفاهمات صورت گرفته میان طرفین بتواند گامی در جهت رفع برخی موانع موجود و تسهیل مناسبات اقتصادی همه جانبه باشد.
