کفایت سرمایه ۱۸ بانک کشور غیراستاندارد

از ۲۳ بانک، نرخ کفایت سرمایه ۸ بانک منفی، شش بانک بین صفر تا ۴ درصد، چهار بانک بین ۴ درصد تا ۸ درصد است و فقط ۵ بانک نرخ کفایت سرمایه ۸ درصد و بیشتر را دارا هستند.

نرخ کفایت سرمایه درواقع «حاصل تقسیم سرمایه پایه به مجموع دارایی‌های موزون‌‍شده به ضرایب ریسک برحسب درصد» است.

به گزارش خبرگزاری فارس، نرخ کفایت سرمایه یکی از شاخص‌های بسیار مهم در نظام بانکی هر کشوری است. نسبت اطمینان و درجه ریسک بانک و صیانت از سپرده‌های بانکی با نرخ کفایت سرمایه سنجش می‌شود.

طبق دستورالعمل‌های کمیته بین‌المللی «بال‌یک» حداقل نرخ کفایت سرمایه استاندارد یک بانک باید ۸ درصد باشد تا اطمینان از نبود ورشکستگی بانک و نسبت ضریب ریسک به‌وجود بیاید. در دستورالعمل‌ «بال ۲» حداقل نرخ کفایت سرمایه به ۱۲درصد افزایش پیدا کرده است.

فقط ۳ بانک خصوصی کفایت سرمایه استاندارد دارند

اما نگاهی به صورت‌های مالی بانک‌های بورسی کشور نشان می‌دهد نرخ کفایت سرمایه در ۱۷ بانک و موسسه اعتباری بورسی بسیار پایین‌تر از نسبت استاندارد بال یک است و فقط ۳ بانک سینا، خاورمیانه و کارآفرین نرخ کفایت سرمایه استاندارد دارند. در میان بانک‌های دولتی نیز بانک‌های ملی و توسعه صادرات نرخ کفایت سرمایه استاندارد داشته‌اند.

انتشار نیافتن صورت مالی حسابرسی‌شده سال‌های ۹۸ و ۹۹ بانک آینده

بانک آینده صورت مالی حسابرسی‌شده سال‌های ۹۸ و ۹۹ را منتشر نکرد و به همین دلیل امکان درج کفایت سرمایه سال ۹۹ این بانک وجود نداشت. نرخ کفایت سرمایه ۰.۹درصد در حالی ثبت شد که زیان انباشته این بانک در سال ۹۷ بالغ بر ۱۱هزار و ۷۰۰میلیارد تومان بوده است. در سال ۹۹ زیان انباشته بانک آینده از ۳۷هزار میلیارد تومان عبور کرده است و قطعا با این وضع نرخ کفایت سرمایه این بانک در پایان سال ۹۹ بسیار کمتر از نرخ ۰.۹درصد است.

همچنین صورت مالی بانک شهر هم برای سال مالی ۹۸ است و زیان انباشته این بانک در سال ۹۹ حدود ۲هزار میلیارد تومان رشد کرده است.

طبق این آمارها، سرمایه این ۱۸بانک در مجموع ۱۰۹هزار و ۵۳میلیارد تومان و سرمایه نظارتی ۱۷بانک (سرمایه نظارتی بانک ایران زمین درج نشده است) ۸۲ هزار و ۱۴۸میلیارد تومان است.

* ارقام به میلیارد تومان

بانک	سرمایه (۱۳۹۹)	سرمایه نظارتی	نرخ کفایت سرمایه (درصد)
سامان	۱،۱۵۰	۱،۱۸۹	۲.۱
آینده	۱،۶۰۰	۲،۱۷۰	۰.۹ (آمار سال ۹۷)
ملت	۲۰،۷۰۴	۲۶،۷۲۴	۷.۵ (نظر حسابرس کمتر از این رقم است)
صادرات	۱۷،۵۳۵	۶،۰۸۹	۰.۰۵-
دی	۹،۷۱۴	۴۶۰	۳۴.۹-
پارسیان	۱۵،۶۳۴	۸،۸۸۱	۵.۳۸-
پست بانک	۳۲۳	۵۵	۰.۱۸
تجارت	۲۲،۳۹۳	۱۸،۳۵۱	۶.۸ (نظر حسابرس کمتر است)
خاورمیانه	۱،۵۰۰	۲،۰۷۰	۱۲.۱
گردشگری	۶۰۰	۶۰۵	۴-
کارآفرین	۲،۶۸۴	۲،۰۰۱	۱۰.۸
ایران زمین	۴۰۰	اعلام نشده	۰.۳
سرمایه	۴۰۰	۵۷۹	۳۹۷-
اقتصاد نوین	۳،۰۴۲	۵۲۴	۴.۰۵
پاسارگاد	۶،۵۵۲	۸،۹۷۹	۴.۵ (نظر حسابرس)
سینا	۲،۵۳۸	۱،۷۹۹	۸.۹
شهر	۱،۵۵۷	۱،۰۶۰	۳۵.۶۹- (سال ۹۸)
ملل	۱،۰۰۰	۶۱۲	۱.۴۵
جمع	۱۰۹،۰۵۳	۸۲،۱۴۸*

اوضاع ۵ بانک بزرگ دولتی

آخرین صورت مالی در دسترس از بانک‌های دولتی مربوط به سال ۹۷ می‌شود که کفایت سرمایه بانک ملی در سال ۹۷ با سرمایه ۱۹هزار و ۸۵۶ میلیارد تومان است، با وجود زیان انباشته ۳۵هزار و ۵۳۷میلیارد تومان، معادل مثبت ۱۰.۲۴درصد است.

صورت مالی بانک کشاورزی نشان می‌دهد که این بانک در سال ۹۷ با سرمایه ۹هزار و ۱۰۲میلیارد تومان و زیان انباشته ۹هزار و ۷۶۹میلیارد تومان کفایت سرمایه ۱.۴۷درصدی دارد.

بانک مسکن هم با سرمایه ۸ هزار و ۷۳میلیارد تومانی، نرخ کفایت سرمایه منفی ۱.۵درصد را به ثبت رسانده است. البته بانک در صورت مالی خود رقم ۴.۵ درصد را درج کرد، اما حسابرس معتقد است این نرخ حداکثر منفی ۱.۵درصد است.

بانک سپه با ۱۱هزار و ۹۵۳میلیارد تومان و ۸ هزار و ۶۸۵ میلیارد تومان، نرخ کفایت سرمایه منفی ۵.۷۵ درصد را به ثبت رسانده است.

کفایت سرمایه بانک توسعه صادرات نیز در سال ۹۹ معادل ۱۲.۵درصد محاسبه شده است.

در بین بانک‌های دولتی، (در صورت ادامه این روند تا پایان سال ۹۹) تنها دو بانک ملی و توسعه صادرات نسبت استاندارد را کسب می‌کنند. در واقع بانک ملی ۲.۲ درصد بالاتر از نرخ تعیین‌شده از سوی مقررات کمیته بال‌یک و بانک توسعه صادرات ۰.۵درصد بیشتر از مقررات کمیته بال۲ را کفایت سرمایه دارند.

رد ادعای همتی

برخلاف یادداشت عبدالناصر همتی، رئیس کل سابق بانک مرکزی خطاب به رئیس‌جمهور دولت سیزدهم، واژه علی‌الخصوص بانک‌های دولتی که با هدف بدتر جلوه دادن کفایت سرمایه بانک‌های دولتی درج شده بود، واژه درستی نیست چراکه اغلب بانک‌های خصوصی نرخ کفایت سرمایه غیراستانداردی دارند و همانطور که در جدول بالا مشاهده شد، کفایت سرمایه ۵ بانک خصوصی هم منفی است.

 وضع بانک‌های محول‌شده به بانک مرکزی بدتر از قبل شد

نکته قابل تامل دیگر، وضع بانک‌هایی است که بانک مرکزی مسئولیت آنها را به عهده گرفته و هیات مدیره برای آنها تعیین کرده است. بررسی صورت‌های مالی سال‌های ۹۷ تا ۹۹ بهبودی در وضع بانک‌های دی، سرمایه و آینده نشان نمی‌دهد. ضمن اینکه بانک آینده نه صورت مالی حسابرسی‌شده در سال‌های ۹۸ و ۹۹ منتشر کرد و نه مجمع عمومی سالیانه برگزار کرده است. زیان انباشته بانک آینده در این مدت ۳ برابر و وضع دو بانک دیگر بدتر از قبل شده است.

فقط تنها ۵ بانک نسبت کفایت سرمایه ۸ درصد را در به دست آورده‌اند

در مجموع بررسی وضع ۲۳ بانک (۵ بانک دولتی، ۱۷ بانک خصوصی و غیردولتی و یک موسسه اعتباری) تنها ۵ بانک نسبت کفایت سرمایه ۸درصد را در به دست آورده‌اند و ۱۸بانک دیگر، کفایت سرمایه غیراستاندارد دارند.

در مجموع، از این ۲۳بانک، نرخ کفایت سرمایه ۸ بانک منفی، شش بانک بین صفر تا ۴ درصد، چهار بانک بین ۴ درصد تا ۸ درصد است و فقط ۵ بانک نرخ کفایت سرمایه ۸ درصد و بیشتر را دارا هستند.

این ارقام نشان می‌دهد وضع نظام بانکی در حوزه کفایت سرمایه به هیچ‌‌وجه مناسب نیست و یکی از تکالیف بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در دوره جدید اصلاح نرخ کفایت سرمایه بانک‌ها است.