کم کاری برای مسئولان؛ بدنامی و بد قولی برای توانیر

ناهید مهرایی

پیامک های قطعی برق فعال شده و به احتمال زیاد دورکاری ها و کاهش ساعت کاری کارمندان در روزهای سرد مانند روزهای تابستان و تغییر ساعات اداره ها به منظور کاهش مصرف انرژی در اداره ها رقم خواهد خورد.

طبق اطلاعاتی که به دست عصر اقتصاد رسیده کسری و ناترازی گاز در فصل زمستان بیشتر از آن چیزی است که اعلام شده و لذا در صورت عدم صرفه جویی جدی، قطعی های برق به مراتب زیادتر خواهد بود.

به گزارش عصر اقتصاد در دو دولت گذشته ضربه بزرگی به بخش تولید در صنعت برق وارد شد. سیاست گذاری های اشتباه باعث شد که بیشتر منابع درآمدی به سمت شرکت های توزیع و انتقال برق سرازیر شده و هر روز بر بدهی واحدهای تولید برق افزوده می شد.

این عدم پرداخت ها در طول سال های گذشته باعث شد که یک واگرایی و گپ بزرگی بین مقدار تولید و مصرف در صنعت برق شکل گیرد.قوانین دست و پا گیر باعث شده تا انگیزه های لازم برای سرمایه گذاری در بخش برق ایجاد نشود.

توانیر بد قول

ماده ۱۰ قانون مانع زدایی بر حذف کامل قیمت گذاری برق و تمام یارانه ها تاکید دارد و باید یارانه ها به حلقه آخر یعنی مصرف کننده تخصیص یابد.

اما به اعتقاد فعالان نیروگاه های کوچک مقیاس، اکنون توانیر نه تنها پول نیروگاه های بخش خصوصی و کوچک مقیاس را به موقع نمی دهد بلکه جریمه دیرکرد را ۱۸ درصد اعلام کرده که در قیاس با سود بانکی ۳۰ درصدی عملا انگیزه ای برای سرمایه گذاران ایجاد نمی کند.

حاصل تجربه ساخت نیروگاه های مورد نیاز برای بخش کشاورزی نیز سرمایه گذاران گرفتاری است که سرمایه های خود را با وعده های توانیر بند کرده اند و نه راه پس دارند و نه راه پیش!

حالا توانیر به نحوی بد نام شده و و این طور تصور می شود که نمی تواند به وعده های خود عمل کند. طبق اعلام توانیر میزان ناترازی برق در تابستان امسال به حدود ۱۸ هزار مگاوات رسید. کشوری که تا همین چند سال پیش با مازاد تولید مواجه بوده حالا چند سالی است که دچار خاموشی ها گسترده شده است.

برخی دلیل این خاموشی ها را رشد فزاینده مصرف می دانند. اما برخی دیگر ریشه مشکل امروز را در توقف سرمایه گذاری در بخش تولید عنوان می کنند. با این حال در زمستان امسال باید مساله اورهال برخی نیروگاه ها و ناتوانی در تامین هزینه آن را نیز به آن افزود.

در حالی تامین برق تهرانی ها به دلیل پایان دادن به مازوت سوزی از دیروز دچار محدودیت شده که نیروگاه‌های تهران در حدود ۱۲ سال اخیر اصلا مازوت مصرف نکرده‌اند و عملا سهم مازوت‌سوزی نیروگاه‌های تهران در آلودگی هوای پایتخت باید صفر باشد

قطعی ها بیشتر می شوند

رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در این باره در گفتگو با یک رسانه می گوید: احتمال افزایش قطعی های برق با سردتر شدن هوا زیاد است و ذخایر سوخت نیروگاه ها نصف پارسال است.

صالحی رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به مشکلات موجود تامین گاز و گازوئیل نیروگاه ها، گفت: این احتمال وجود دارد که در صورت برودت هوا محدودیت های تامین برق هم بیشتر شود.

دولت اعلام کرده است که برای جلوگیری از آلودگی هوا، مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها متوقف خواهد شد و در عوض شهروندان باید خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده را تاب بیاورند. اما در حالی تامین برق تهرانی ها به دلیل پایان دادن به مازوت سوزی از دیروز دچار محدودیت شده که بررسی آمار مصرف سوخت نیروگاه‌ها در یک دهه اخیر نشان می‌دهد که نیروگاه‌های تهران در حدود ۱۲ سال اخیر اصلا مازوت مصرف نکرده‌اند و عملا سهم مازوت‌سوزی نیروگاه‌های تهران در آلودگی هوای پایتخت باید صفر باشد.

در حال حاضر تولید برق در۳ نیروگاه که سوخت مازوت استفاده می کردند، متوقف شده است. این مساله باعث شده که ۸ الی ۹ درصد از ظرفیت تولید برق کشور کاسته شود. البته توانیر این کاهش تولید را در کل کشور سرشکن کرده و به همین دلیل است که حتی در استان هایی که نیروگاه های آنها از مازوت استفاده نمی کنند هم دچار قطعی های برق خواهیم بود.

حمیدرضا صالحی رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در اینباره به بازار می گوید: در حال حاضر تولید برق در۳ نیروگاه که سوخت مازوت استفاده می کردند، متوقف شده است. این مساله باعث شده که ۸ الی ۹ درصد از ظرفیت تولید برق کشور کاسته شود. البته توانیر این کاهش تولید را در کل کشور سرشکن کرده و به همین دلیل است که حتی در استان هایی که نیروگاه های آنها از مازوت استفاده نمی کنند هم دچار قطعی های برق خواهیم بود.

گفتنی است در استان تهران، نیروگاه‌های طرشت، بعثت و ری، هرسه گازی‌اند و نیروگاه‌های شهدای پاکدشت و پرند نیز سیکل ترکیبی‌اند و امکان مصرف مازوت ندارند. البته در این نیروگاه‌ها امکان استفاده از گازوئیل به‌عنوان سوخت دوم و کمکی وجود دارد و درصورت افت فشار شبکه گاز، استفاده از این سوخت در اغلب نیروگاه‌ها ناگزیر خواهد بود.

طبق اطلاعاتی که به دست عصر اقتصاد رسیده کسری و ناترازی گاز در فصل زمستان بیشتر از آن چیزی است که اعلام شده و لذا در صورت عدم صرفه جویی جدی، قطعی های برق به مراتب زیادتر خواهد بود

۳۸ درصد مخازن سوخت نیروگاهی تکمیل است

توانیر جدول خاموشی ها را در سراسر کشور اعلام کرده است اما بعید است که این جدول در ماه ها و هفته های آینده هم به همین منوال ادامه پیدا کند. مدیرعامل توانیر اعلام کرده که در صورت کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق قطعی برق نخواهیم داشت. او البته توضیحی در این مورد که در صورت کاهش دما و افزایش مصرف در بخش خانگی چه میزان قطعی ها بیشتر خواهد شد، ارایه نداده است.

صالحی در اینباره با اشاره به اینکه علاوه بر محدودیت در تامین برق صنایع، در بخش خانگی هم محدودیت هایی اعمال شده است، گفت: وضعیت تامین گاز و ذخایر گازوییل شرایط خوبی را ندارد و همین مساله تولید برق در نیروگاه های کشور را با چالش مواجه کرده است.

ذخایر سوخت نیروگاهی نسبت به سال گذشته نصف شده است. طوری که در مدت مشابه سال گذشته حدود ۷۷ درصد مخازن پر بوده اما در حال حاضر میزان پر شدگی مخازن ۳۸ درصد اعلام شده است

به گفته این فعال بخش خصوصی، مخازن ذخیره سازی سوخت نیروگاه ها شرایط خوبی ندارد و نسبت به سال گذشته نصف شده است. طوری که در مدت مشابه سال گذشته حدود ۷۷ درصد مخازن پر بوده اما در حال حاضر میزان پر شدگی مخازن ۳۸ درصد اعلام شده است.

رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: در صورت برودت هوا و کاهش بیشتر دمای کشور تامین گاز نیروگاه ها سخت تر و کمتر خواهد شد و به همین دلیل احتمال وجود دارد که محدودیت ها و قطعی برق افزایش یابد.

او با بیان اینکه دولت تا حالا اقدام خاصی برای مقابله با ناترازی انجام نداده و تنها محدودیت های بیشتری را در این حوزه اعمال کرده است، ادامه داد: دولت اعلام کرده که قصد توسعه نیروگاه های خورشیدی را دارد اما منابع لازم برای آن اختصاص پیدا نکرده و احساس امنیت لازم در بین سرمایه گذاران ایجاد نشده است.

لازم به یادآوری است که زمان‌بندی تعیین‌شده برای اعمال محدودیت‌ها در تهران از دیروز، ۲۱آبان‌ماه از ساعت ۹ تا ۱۷ است و مشترکان تهرانی علاوه بر دیافت پیامک، می‌توانند با ورود به پورتال اینترنتی این شرکت به نشانی www.tbtb.ir «بخش اطلاع‌رسانی خاموشی‌ها» یا سامانه برق من از جزئیات و زمان اعمال محدودیت‌های تعیین‌شده مطلع شوند.

جلوگیری از مازوت‌سوزی یا سه ماه فرصت‌سوزی؛ علت خاموشی‌ها کدام است؟

دولت در حالی قطعی برق پاییزه و زمستانه را با ممنوعیت مازوت سوزی در نیروگاه‌ها توجیه کرده و با ژست اهمیت به سلامتی مردم دور افتخار می‌زند که آمارها چیز دیگری می‌گویند.

مقایسه ذخیره گازوئیل نیروگاه‌ها در دو بازه ۱ شهریور و ۱۵ آبان طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ ذخیره گازوئیل به ترتیب ۶۶.۶، ۵۲.۹ و ۱۴.۸ درصد افزایش داشته اما در سال ۱۴۰۳ این ذخیره ۳۳.۳ درصد کاهش یافته است.

در واقع آنطور که آمار بیان می‌کند علت قطعی برق خانگی در پاییز و زمستان امسال نه جلوگیری از مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها که ناتوانی و فرصت‌سوزی دولت ها در تأمین ذخیره گازوئیل نیروگاه‌ها در سه ماه گذشته و احتمال فروش آن در بورس کالا در ماه های گذشته بوده است.