یزدانی مدیر مسئول عصر اقتصاد با اشاره به کارکرد شورای شهر: کسانی که به رای مردم وفادار نیستند استعفا دهند

شورای شهر  تهران به منزله پارلمان شهری مظهر مدنیت قلمداد می شود در اندام زنده و پویای شهری، خاستگاه دمکراتیک و مردم سالارانه دارد.

ایجاد شورای شهر با هدف مدیریت بهینه و سالم بیش از آن که وظیفه ای برای حل مشکلات شهری داشته باشد، وظیفه دارد تااستراتژی شهراستاندارد راطراحی و اجرایی سازد. اما متأسفانه این نهاد در چرخه معکوس و در پاره ای موارد بیش از آن که به فکر دغدغه های کلان هشهر و شهروندان باشد ، بعضا برای زد و بند های عضو های ناسالم شده است . این شرایط فضایی را بوجود آورده تا برخی بر آن شوند که این سیکل معیوب را به نقد و ارزیابی افکار عمومی گذارند.مدیر مسئول عصراقتصاد سیف اله یزدانی از جمله این افراد است که نقدهای صریح و شفافی بر کارنامه شورای شهر و شهرداری تهران دارد. سیف اله یزدانی در سه عرصه اقتصادی، رسانه ای و مدیریتی کارنامه بلند و دامن درازی دارد و دریچۀ جدیدی را در عرصه شهری گشوده است.

او عمیقاً باور دارد که بدون بسترسازی و الگوبرداری از اندیشه های کلان و اصیل سرمایه­های ملی همچون استاد عالی نسب و بهشتی … نمی توان در مسیر توسعه مدنی و اقتصادی گام­های مؤثر و بلندی برداشت. سیف اله یزدانی در این گفتگو بر پایبندی به حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی و اقتصادی بر جوانمرد و مدیریت سالم تأکید زیادی کرده است. آنچه میخوانید دیدگاه ویژه او نسبت به شهر تهران و چالش های مدیریت شهری است.

سوال- درفرآیند انقلاب اسلامی مهمترین اهداف براساس عدالت اجتماعی، فقرزدایی و کرامت انسانی شکل گرفت و مفاهیمی از قبیل عدالت اجتماعی بارها و بارها مطرح شده اما به نظر می آید پس از ۳۸ سال تا رسیدن به این اهداف فاصله زیادی داریم؟ شما به چه صورت این موضوع را بررسی می کنید؟

انقلاب یک کالا و خدمات و تعریف شده نیست که یک فرآیند منظم و مدنظر ما را طی کند و سپس محصول مشخصی را در زمان مشخصی به ما ارائه کند بلکه زمان بر است، از این حیث همچنان می توان امیدوار بود که نتایج خود را نمایان کند، تاریخ جامعه بشری مملو از فعالیت­ها و خدمات مثبتی است که دوام طولانی مدتی نداشته است.

انقلاب را آدم ها نگه می دارند، انقلاب را جمع سیستمی انسان­ها نگه می­دارند ما با یک نیت و تیمی که شروع کردیم، مثل داستان تشییع جنازه آقای هاشمی که مردم بر ارزش­های انقلاب تأکید کردند.

انقلاب که پیروز شد ما می­گفتیم فوقش بدنام می شویم اما انقلاب می­ماند، افرادی داشت که می گفتند من فنا بشوم اما از نهال انقلاب حراست شود، اما در حال حاضر تمامی احزاب و گروه ها داستان انقلاب را به مسئله وجودی خودشان گره می زنند و مانیفست وجودی خودشان را منوط به ادامه و حیات انقلاب دانسته و می گویند اگر من نباشم انقلاب به فنا خواهد رفت و به بی راه می رود، در حال حاضر عناصرو ارزشهایی باید وجود داشته باشد تا انقلاب وجود داشته باشد.

سوال: آیا این کاستی و ناکامی در اهداف انقلاب محصول سیاست های کلان بوده یا محصول مدیریت های غلط بوده؟

جواب: هردو عامل فقدان سیاستگذاری و مدیریت های سطحی و بخشی این ناکامی مؤثر بوده اند.

سوال: اگر انقلاب را به عنوان یک فرایند کل در نظر بگیریم، و ذات وجودی آن را عدالت اجتماعی که تمامی آحاد جامعه را در بر می گیرد، می توانیم به ماهیت وجودی پارلمان های شهری به عنوان اهرم نظارتی این موضوع بنگریم. به نظر شما چرا در تجربه شورا ها دستاورد اندک است؟

نهاد شورای شهر هم مانند بقیه منظومه ای مدنی هستند و بعضاً با چالش کارآمدی مواجه می باشند و مشکل بر می گردد به اینکه آیا افرادی که در شورا قرار گرفته اند قدرت چنین تشخیصی را دارند که اهرم نظارتی شورا را به جریان بیاندازند؟ فرض میگیریم افرادی که در شوراها قرار گرفته اند از چنین توان تشخیصی برخوردارند، سوال پیش می آید آیا از توان و اهتمام لازم برخوردارند؟ ورزشکار و هنر پیشه و هنرمند سریع رای می آورد. ترکیب شهر به نحوی است که اگر دوستان زیادی در شهر داشته باشید می توان وارد این شورای تخصصی شد، البته این برمی گردد به اینکه چقدر ما در چگونگی خصوصیات نامزدای شورای شهر، کارکرد و واجدین شرایط شوراها بحث و گفتگو و به یک الگوی موفق نزدیک شده باشیم.

سوال: با این حساب شما به شهرداری که خروجی شورای شهر است نیز نقد دارید؟

من این مسئله را خروجی نمی دانم بلکه موضوع اصلی شورای شهر تلقی می کنم. زمانی که تعامل شفاف، ضابطه مند بودن و نظارت درست باشد فرقی نمی کند شهردار چه شخصی است. شهردار یا از دستورات شورای شهر تمکین می‏کند یا حذف می‏شود از این دو حال خارج نیست، متاسفانه شورای شهر این اقتدار که مدیریت اجرایی خود را مهار کند، ندارد.

سوال: آیا عدم اقتدار شورا ناشی از برخورد های ضعیف جناحی است؟

من به مسائل و این فقدان تعهد آسیب زا می‏باشد تک بعدی نمی نگرم، که بگویم به دلیل وجود جناح بندی ها این مسائل وجود دارد، ممکن است در تعیین شهردار، یک نفر از یک جناح، به سمت جناح مقابل برود و شهردار عوض نمی گردد، در اینجا جناح بندی هم نمی تواند این مسائل خصلتی را عوض کند. جناح های مثل جناح هایی که از ماهیت الکترال بر خوردارند نیستند و این واقعیت را بایستی در نظر بگیریم، افرادی وارد شورای شهر شدند که خصلت ها و حرفهای خودشان را زیر پا گذاشتند.

سوال: اگر معماری شهری و خدمات مدنی را به مثابه بازتاب دهنده وضعیت یک شهر در نظر بگیریم این سردرگمی که اکنون در مدیریت شهری تهران با آن روبرو هستیم را چگونه می توان مورد نقد و بررسی قرار داد؟

فکر نکنید این مسائل تنها مختص ایران است، در دنیا هم این مسائل بوده است و شاید یک نسل یا دو نسل با این سردرگمی ها زندگی کنند، طبیعت کار چنین است و معدود اشخاصی مثل امام، شهید بهشتی و دیگران می دانستند که اگر انقلاب شود به کدام سو خواهند رفت و غایب کار را طرح ریزی کرده بودند، مابقی فقط می دانستند که باید یک امری را نفی کنند، درک نکرده بودند که انقلاب به کدام سو می رود، بسیاری از امور حتی در سطح کلان بر مبنای آزمون و خطا در حال انجام است.

به عنوان مثال داستان حقوق شهروندی که تازگی هم باب شده است را در نظر بگیرید؛ من با یک سوال اساسی به موضوع نگاه می کنم زمانی که کودک نقض حقوق شهروندی ر در خانواده ببیند نمی شود توقع داشت زمانی که وارد جامعه شد حقوق شهروندی را رعایت کند و شهری منظم و با برنامه را برجای بگذارد و یا در مدرسه زمانی که می بیند مدیریت برای خودش قدرت تعیین می‏کند، آموزش می بیند، ما در بنیان های خودمان مشکل داریم و تا رعایت حقوق یکدیگر از سنین پائین آموزش می بیند، ما در بنیان های خودمان تاثیرات شگرفی در بین آحاد جامعه و به مثابه آن حقوق شهروندی داشته باشیم.

سوال: آموزش شهروندان مبحث درستی است اما هر زمان که قوانین مدنی با فرهنگ سازی همراه گردد نتیجه بخش خواهد بود، مثل بستن کمربند.

قوانین و روش های اجرایی باید متناسب با خاصیت کارها باشد. نیمی از ترافیک شهری به دلیل عدم رعایت قوانین ساده رانندگی است. هر قانون مدنی قبل از اجرا نیاز به بستر سازی دارد، اگر بدون بستر سازی کاری انجام شود بی نتیجه خواهد ماند.

سوال: به نظر شما چرخه چالش های شهری به کدام عوامل ارتباط دارد؟ طبعا بستر رویش چالش ها گسترده و متنوع است؟

معضل زمانی ایجاد می‏گردد که شهرداری به عنوان بزرگترین مصرف کننده شهر تهران در بازار، آشفتگی ایجاد می‏نماید. تهران بالغ بر ۵۰۰ هزار کسبه دارد، با کدام مجوز مراکز خرید را مجوز می دهند. ۴ برابر نرم جهانی در کشور ما مغازه داریم. مسئله رانت مسائل دیگر صحیح اما عدم مدیریت، زمانی خودش را نشان می دهد که وقتی از خانه خارج می شویم تا برسیم نگران مسائل مختلف باشیم از اعتیاد کرفته تا مسائل دیگر.

انسان در مدیریت شهری فعلی در جایگاه خود قرار ندارد، منظور من خدای نکرده این نیست که آقای شهردار نسبت به آدم ها بی تفاوت است خیر، اما این روش که صرفا اتوبانها را اضافه کنیم به این امر می انجامد. اگر ارتباطات شهری اضافه گردد و نایبان شهری ارتباط بهتری با مردم داشته باشند این چنین نخواهد بود بهتر اداره اداره می‏شود. مردم پولش را که به شهرداری می دهند پول زور می بینند در حالی که شهر باید اداره شود.

سوال: به نظر شما در انتخابات پیش رو شورای شهر و روستا الگوی جدیدی پیدا می‏کند یا روند گذشته کماکان به قوت خود باقی خواهد ماند؟

اگر کار بنیادی صورت نگرفته باشد خیر تغییری صورت نمی گیرد، به نظر من رسانه ها و احزاب دلسوز در وهله اول باید کمک کنند که اصل تفکر نسبت به جایگاه تخصصی شورای شهر عوض شود، اگر احزاب تحول به سمت تخصصی شدن شورا داشته باشند، مردم هم از این امر تبعیت می‏کنند. مردم از دستفروشی شروع می‏شود تا افرادی مثل آقایان شورا، قرار نیست که همه مسئول باشند، قرار است به قول شهید رجایی ” مسئولین زبان گویای مردم باشند”، این دوره هم نشد اگر این مهم مطرح شود، یک مدل تثبیت می شود و این پرسش نهادینه می‌گردد که توزیع فرصت ها در شهر چقدر است؟ انسان چقدر ارزش دارد؟ این ها مفاهیمی هستند که روشنفکران و دلسوختگان باید برای مردم روشن کنند. اینکه فردی ورزشکار و هنرمند است خیلی خوب است، مجسمه اش را می سازیم اما جایش در شورای تخصصی شهر نیست.

سوال: مشخصه اصلی افراد شورای شهر را در چه می بینید؟

۲۱ نفر مدیر شایسته و کارآمد از هر صنفی را باید داشته باشیم. افرادی که بتوانند بین پست مدرنیسم و سنت گرایی شهری تعادل ایجاد نمایند، مراحلی که در طول عمر ما رخ داده است و در طول ۵۰۰ سال در کشورهایی با شرایط ما رخ داده است، مراحل را بسیار سریع طی کردیم. اگر بخواهیم به مفاهیم سنتگرایی صرف شهری توجه کنیم امکان هیچ گونه تغییر نخواهیم داشت، اگر به پست مدرنیسم توجه کنیم هیچ آثار تاریخی نخواهد ماند. مدیریت شهری در شورای شهر اعم از اصولگرا و اصلاح طلب به افرادی نیاز دارد که تعهدات و هویتش تغییر نکند و به آرای که از مردم می گیرد و فادار باشند، اگر نمی توانند نسبت به رای دهندگانشان وفادار با مشخصات معین وفادار باشند در جا بایستی استعفا بدهند.

سوال: مدیریت کلان شهری مثل تهران با این وسعت و جمعیت یکی از مشکل ترین کارها است و، در عین حال شهرداری مدعی مدیریت جهادی در رابطه با این موضوع ایتف شمار چظور این موضوع را بررسی می کنید؟ آیا واقعا این مفهوم با خروجی کار سنخیت دارد؟

این مفهوم کارکردهای شخصی دارد اول بایستی آنرا تعریف کرد و سپس بررسی نمود چقدر با این مفهوم قرابت موضوعی وجود دارد، یک تعریف از مدیریت جهادی، یعنی مدیریتی که بر پایه علم روز، دانش بنیان و با برنامه و دقت در اسرع وقت مسائل شهری را حل کند. حال باید دید این تعریفی که در حال حاضر از مدیریت جهادی تلقی می‏شود از دید جامعه مومن و دیندار هم همین مصادیق را دارد یا خیر. نمی شود هر کسی از این لفظ مقدس استفاده کند و خودش بگوید که من با این نمونه همخوانی دارم، و مصداق بارز آن هستم، خیر تعریف دارد، و به دیگران هم باید بگویند این مدیریت جهادی است یا خیر.

سوال: به گمان خیلی از مردم و شورای شهر این مدیریت بیشتر رانتی هست تا جهادی، شاید اینطور تلقی شود، بدون پول و زد و بند در شهرداری کار ما پیش نمی رود.

این یک وجه قضیه است، وجه دیگر این است که انسان، انسان پایتخت نشین در این حالت عنصری فراموش شده است زمانی یکی از اعضای شورای شهر آقای سرخو نقل کردند که مامورین سد معبر به دنبال کسب مجوز سلاح گرم بودند. در حالی که اصل موضوع وجودی مامورین سد معبر جای سوال دارد، تشخیص جرم، اجرای جرم و قضاوت مجرم بودن یا نبودن، هر یک در قانون یک مرحله است در حالی که میبینیم مامورین سد معبر چنین چیزی را رعایت نمی کنند تشخیص می دهند این فرد مجرم است و باید دارایی اش را ضبط و تخریب کنیم و در آخر هم مورد ضرب و شتم قرار می گیرد.

این سطح از قدرت را هیچ یک از قوا برای خودشان قائل نیستند که مامورین سد معبر شهرداری ها از آن برخورداند. معضل زمانی خودش را نشان می دهد که شهرداری به اعضای این شهر که انسانها هستند چنین نگاهی دارد.

سوال: الگوی پیشنهادی شما برای شورای شهر آینده چیست؟

مدل پیشنهادی من برخاسته از مشارکت تمامی اصناف و ارکان شده است. شورای شهر باید بین خواسته های شهروندان و امکانات تناسب و تعادل برقرار کند از این رو تمام کسانی که در حوزه مدیریت شهری تخصص ، کارآمدی لازم را دارند، مناسب نیستند. در واقع این افراد می توانند بخشی از دغدغه های مردم را برطرف کنند و کانون آسیب شهری و هزار توی شهرداری شود مدیریت شهرداری را واکسینه سازند.

شورای شهر بر مدار شایسته سازی شکل گیرد، قطعا شهروندان چرخه معیوب مدیریت ناسالم و غیر پاسخگو خارج خواهد شد و دیگر شاهد افزایش و انباشته شدن آسیب های اجتماعی در سطح شهر نخواهیم بود.