۶ راهکار افزایش بهره وری در ساختمان
عصراقتصاد: اهمیت بخش مسکن و ارتباط گسترده آن با سایر بخش های اقتصادی، سهم آن در اشتغالزایی و نقش سرمایه گذاری در بخش ساختمان در جهت دهی چشم انداز آینده این صنعت چشمگیر بوده، لذا رشد بهره وری کل و به ویژه بهره وری سرمایه، اهمیت زیادی دارد (به عنوان مثال تداوم استهلاک سرمایه های موجود در رشد قیمت واحدهای مسکونی موثر است). همچنین ساخت وساز مناسب تاثیر زیادی در بهره وری نیروی کار دارد.
براساس آمارهای منتشر شده از سازمان بهره وری آسیایی، میانگین رشد بهره وری نیروی کار از سال ۹۵-۷۸، به میزان ۴.- بوده که ضرورت ایجاد بسترهای مناسب برای برنامه ریزی بهبود چه به صورت کلان در سیاست ها و چه به صورت پروژه های عمرانی، وجود دارد. سیاست های کلی نظام در بخش مسکن، مثل اجباری کردن استانداردهای ساخت و ساز مقررات ملی ساختمان و طرح های صرفه جویی انرژی، تقویت پژوهش و ارتقای سطح دانش علمی در حوزه مسکن، در مسیر تعالی این بخش تاثیرگذار بوده است. مقاوم سازی ساختمان و اصلاح الگوی مصرف به ویژه مصرف انرژی در بخش ساختمان و مسکن، تامین مسکن زوج ها جوان و اقشار کم درآمد و احیا و بازسازی بافت های فرسوده روستایی و شهری نیز از جمله اهداف تدوین شده در قانون پنجم توسعه است.
درحال حاضر یکی از معضلات در این بخش، بهبود معاملات مسکن و درنتیجه افزایش قیمت مسکن به علت افزایش هزینه ی ساخت، ناکارآمدی اطلاعاتی، بالا بودن هزینههای مبادله، تعدیل کند در برابر شوکهای وارده، نرخ تورم، شاخص بورس، نرخ ارز و طلا بوده که بر قیمت مسکن تاثیر منفی داشته، بنابراین انتظار می رود که در آینده رکود با شدت بیشتری تداوم پیدا کند.
به علت اعمال تحریم ها از سال ۹۳ شاهد رشد منفی و حفظ آن تا سال ۹۶ بوده که این خود حاکی از رکود در این بخش می باشد. در سال ۹۵ با تصویب قانون کاهش نرخ سود سپرده های بانکی و همچنین پرداخت تسهیلات بیشتر جهت فعالیت های عمرانی، شدت رکود در بخش مسکن کمتر شده است.
درواقع با کاهش نرخ تسهیلات بانکی و افزایش قیمت نهاده های ساختمانی (نه افزایش تقاضا) رونق ساخت و ساز را شاهد هستیم.
راهکارهای رشد بهره وری
۱. فرایند صنعتی شدن بخش ساختمان جهت حمایت از فناوری های نوین و صنعتی، کاهش بهای زمین از قیمت زمین، رعایت استانداردهای جهانی
2. برنامه ریزی استراتژیک جهت شناخت نقاط قوت و ضعف موجود و به تبع آن، ارایه استراتژی های متناسب با عوامل شناسایی شده جهت پاسخگویی به نیاز هرم جمعیتی در مرحله نیاز به مسکن، طراحی شهری و شهرسازی، بهبود کیفیت استانداردهای مورد عمل، جامع نگری و آینده نگری به تصمیمات و عواقب آن و …
3. بازنگری در قوانین فرابخشی و همچنین مقررات ساخت وساز موجود و اصلاح سیاست های پولی و بانکی جهت کاهش هزینه تأمین مسکن در سبد هزینه خانوار.
4. تاکید بیشتر بر خصوصی سازی و رفع انحصار بنگاه های فعال در صنعت ساخت وساز جهت تسهیل و ارتقای شرایط سرمایه گذاری.
5. ارایه چارچوب و ضابطه مند شدن قیمت گذاری ملک نظارت بر فعالیت مشاورین املاک.
6. لحاظ نمودن تسهیلات در نظام بانکی همچون لغو ممنوعیت ورود بانک های تجاری به اعطای تسهیلات خرید مسکن، تنظیم نرخ سود بانکی، ایجاد حساب صندوق پس انداز مسکن یکم یا خانه اولی ها، افزایش سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن از بانک مسکن و …
بنابراین بازآموزی و تحقیق و توسعه و نوآوری هرچه بیشتر در صنعت ساختمان جهت آگاهی از دانش روز، تکنیک های بهبود، متدهای اجرایی و عوامل کلیدی عملکرد، شفاف سازی قوانین و مقررات ساختمانی (عدم شفافیت و پیچیدگی و همچنین ریسک های غیرفنی مثل سیاسی، مانع بزرگی برای بهره وری است و در برنامه ریزی محدودیت ایجاد می کنند)، تدوین استراتژی های متناسب با زنجیره تامین جهت کاهش زمان انتظار و ارایه ستانده باکیفیت و تقویت نیروی انسانی، بایستی در اولویت های برنامه ریزی جهت ارتقای بهره وری در این بخش، قرار گیرند.
حمل و نقل زمینی
راه یکی از سرمایه های ملی و بهترین عامل توسعه اجتماعی و اقتصادی یک کشور می باشد، به شکلی که هرچه نسبت به گسترش شبکه راه های یک کشور اقدام گردد. حمل و نقل یکی از مهم ترین عنصر رشد و توسعه و از جمله بخش های زیربنایی که بر کیفیت و سطح رفاه اقتصادی، توسعه اقتصاد و حفاظت از محیط زیست تاثیر مستقیم دارد، محسوب می شود که در این بین، جابجایی بیش از ۹۰ درصد کالاهای کشور با ناوگان باری برونشهری از طریق حمل و نقل زمینی صورت میگیرد. بهره وری در این بخش نشان دهنده ی عملکرد نیروی کار، بکارگیری تجهیزات، زمان اجرا و برگشت سرمایه است.
راهکار:
افزایش سهم پایین آزادراهها جهت کاهش تصادفات جاده ای
بروزرسانی مقررات، شفاف سازی و بازبینی قوانین افزایش ایمنی و توجیه ظرفیت با هزینه
ارتباطات موثر و تشویق مشارکت نیروی انسانی
تخصیص بودجه کافی جهت بهبود زیرساختهای جادهای از طریق اجرای گسترده موارد ترافیکی
بازآموزی نیروی انسانی و ایجاد انگیزه
کاهش زمان اجرای پروژه های زیرساختی
افزایش رقابت پذیری بین شرکتهای لجستیکی
جلوگیری از تردد وسایل نقلیه فرسوده
در نظرگرفتن شاخص های کلیدی عملکرد مثل ایمنی، رضایت مشتری، خسارت محصول
ارتباطات موثر و تشویق مشارکت نیروی انسانی