بزرگان اقتصاد ایران در قاب طلایی

زینب غضنفری

بیست و پنجمین همایش رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران (IMI100)  به همت سازمان مدیریت صنعتی روز گذشته با حضور قائم مقام وزیر صنعت در امور بازرگانی، مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی و مدیر مرکز رتبه‌بندی شرکت‌های برتر در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد.

این رتبه‌بندی که ۵۰۰ شرکت بزرگ و تاثیرگذار در اقتصاد کشور را معرفی می‌کند با هدف شناسایی جایگاه بنگاه‌ های اقتصادی و گروه‌های صنعتی (رشته‌های مختلف کسب‌وکار)، گسترش رقابت بین بنگاه اقتصادی و کمک به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور انجام می‌شود.

در این ارزیابی، شرکت‌های برتر بر اساس شاخص‌هایی همچون «بیشترین فروش»، «بیشترین سودآوری»، «بالاترین ارزش بازار»، «بالاترین ارزش افزوده»، «بیشترین دارایی»، «بالاترین اشتغال‌زایی»، «بالاترین بهره‌ وری کل عوامل»، «شاخص‌های اندازه و رشد شرکت»، «شاخص‌های صادرات»، «شاخص‌های نقدینگی»، «شاخص‌های بدهی» و «شاخص‌های بازار» معرفی شدند.

در ابتدای مراسم مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با تقدیر و تشکر از شرکت‌های برتر ایران گفت :شرکت های مذکور شما در داخلی سازی قطعات ،توسعه اقتصادی ،درآمدزایی و اثر گذاری تولید ناخاص داخلی بیشتر تاثیر را در اقتصاد کشور داشته است.

ابوالفضل کیانی بختیاری گفت: با اوضاع سخت کسب‌ و کارها و جلوگیری از اتلاف خستگی ناپذیری‌ها بحث فرهنگ سازمانی و جو سازمانی مطرح می‌شود.

در جو سازمانی برخورداری از نیروی فعال و کار تیمی منسجم اتفاق می افتد که در شرکت‌های بزرگ در این راستا موفق بوده اند.

او در ادامه به تاریخچه بیست و پنجمین سال متوالی رتبه ‎بندی شرکت ‎های برتر از سال ۱۳۷۷ پرداخت و گفت در سال آغاز این رتبه‎بندی شرکت‎های برتر ایران از نظر شاخص میزان فروش رتبه‌بندی و معرفی می‌شدند اما میزان اثرگذاری یک بنگاه اقتصادی درابعاد اقتصاد ملی با میزان فروش آن رابطه مستقیم دارد.

امسال هم به شاخص های فوق، شاخص دانش‌بنیان اضافه شد و شرکت های دانش‌بنیان مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ اما مهمترین اهداف رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران تولید اطلاعات درمورد بنگاه‌ های اقتصادی کشور و  شفاف‌سازی فضای کسب و کار است.

امروزه رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر میزان اثرگذاری در اقتصاد ملی، گسترش رقابت بین بنگاه‌ های اقتصادی و استفاده از نتایج رتبه بندی برای کمک به برنامه ‎ریزی اقتصادی در کشور صورت می‎پذیرد. رتبه‎بندی‎های مشابه IMI-100 در سطح جهان رتبه‌بندی Fortune 500 است که ۵۰۰ شرکت بزرگ دنیا را رتبه‌بندی می‌کند.

همچنین به گفته کیانی بختیاری، در ایران سهم گروه فرآورده‌های نفتی ۱۷ درصد از کل ۵۰۰ شرکت، پتروشیمی ۱۶ و گروه فلزات ۱۵ درصد است. اما در ترکیه سهم گروه فرآورده‌های نفتی ۱۴ درصد، انرژی ۱۲ درصد و فلزات اساسی ۸ درصد از کل ۵۰۰ شرکت است.

در آمریکا گروه فروشگاه‌ها نزدیک ۲۰ درصد، موسسات بیمه ای ۸ و رایانه و فعالیت‌های وابسته ۷ درصد از کل ۵۰۰ شرکت هستند..

او گفت که اولین شرکت برتر دنیا بیش از ۵۷۰ میلیارد دلار فروش داشته و اولین شرکت برتر ایران بیش از ۱۱ میلیارد دلار فروش داشته است. پانصدمین شرکت دنیا نیز بیش از ۲۸ میلیارد دلار فروش داشته است.

به عبارت دقیق تر فروش اولین شرکت جهان نزدیک به ۴۹ برابر فروش اولین شرکت ایران و فروش پانصدمین شرکت جهان ۲.۴ برابر اولین شرکت ایران است.

همچنین فروش اولین شرکت ترکیه ۱.۶ برابر  اولین شرکت ایران و فروش صدمین شرکت این کشور تقریبا دو برابر فروش صدمین شرکت ایران است.‌

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در ادامه با بیان اینکه بیش از ۹۵ درصد صادرات کشور مدیون شرکت‌های بزرگ است، گفت: در رابطه با ارزش افزوده نیز ۱۰۰ شرکت اول ۱۴ درصد تولید ناخالص داخلی و ۵۰۰ شرکت ۱۶ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.

همچنین فروش ۱۰۰ شرکت اول ۴۲ و ۵۰۰ شرکت ۴۸ درصد تولید ناخالص داخلی است.

 به گفته کیانی بختیاری، در رتبه بندی امسال ۵۰ شرکت دانش‌بنیان در رشته فعالیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، نرم افزارهای رایانه‌ای، ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته، مواد پیشرفته، دارو، برق و الکترونیک و غیره حاضر شدند.

البته فقط یک شرکت دانش‌بنیان در ۱۰۰ شرکت اول حضور داشته، چرا که عموما کوچک مقیاس هستند.

در بخش دیگری از این مراسم مدیر رتبه‌بندی شرکت‌ها و دبیر بیست وپنجمین همایش شرکت های برتر ایران گفت :نتایج رتبه بندی سال۱۴۰۰ نشان می دهد ۵۰۰ شرکت از بین شرکت‎ های دواطلب بر اساس میزان فروش به عنوان معیار انتخاب می‎ شوند و شاخص میزان فروش نشان از بزرگی کشور و تاثیرشان برای اقتصاد است.

مجید درویش با بیان اینکه در دنیا برای این شرکت‌ها اهمیت بسیاری قائل هستند، افزود: سازمان مدیریت صنعتی ۲۲ سال قبل به منظور معرفی شرکت‌های برتر این طرح را آغاز کرد.

۵۰۰ شرکت انتخابی بر اساس شاخص‌های دیگری غیر از میزان فروش نیز با هم مقایسه می‌شوند.

مقایسه شرکت‌های بزرگ با کوچک اصلا منطقی نیست به این منظور ما در دسته‌بندی ۱۰۰تایی شرکت‌ها را با هم مقایسه می‌کنیم. هر شرکتی بر اساس ۳۳ شاخص ارزیابی می‌شود.

او ادامه داد: شاخص‌های رتبه‌بندی کمی هستند و از صورت‌های مالی شرکت‌ها اخذ می‌شوند. پراکندگی ۵۰۰ شرکت بزرگ ایران بر اساس محل ثبت شرکت عبارت‌اند از تهران با ۲۴۸، اصفهان با ۴۰، هرمزگان با ۲۳، خراسان رضوی ۲۱ شرکت.

بررسی ۵۰۰شرکت برتر از نظر مالکیت نشان داد که سهم شرکت‌های دولتی ۶.۸ درصد عمومی ۲۶.۴ درصد و خصوصی ۶۶.۸ درصد است

بررسی ۱۰۰شرکت برتر از نظر مالکیت هم نشان می‌دهد دولتی‌ها ۸ دصد، عمومی‌ها ۴۰ درصد و خصوصی‌ها ۵۲ درصد را به خود اختصاص داده‌اند.

درویش ادامه داد: بیشترین میزان درآمد فروش رابا نسبت ۱۷.۱ درصد متعلق به گروه فرآورده های نفتی و به ترتیب رتبه دوم برای گروه پتروشیمی و گروه سوم متعلق به فلزات اساسی می باشد.

همچین بیشترین دارایی متلعق به گروه بانک‎ها و موسسات اعتباری با ۴۶ درصد سهم است.

اسامی ۱۰۰شرکت برتر ایران از نظر میزان فروش/درآمد به ترتیب زیر است: