«عصراقتصاد» بررسی می کند؛ چه خبر از بازار سیاه اهدای عضو؟
گروه اجتماعی- مرگ اتفاق غم‌انگیزی است. به هر طریق و در هر سن و سالی که اتفاق بیفتد، این وابستگان هستند که بزرگترین ضربه را حس می‌کنند.
جای کسی که سال‌ها کنارشان بوده، یکباره خالی می‌شود و چه احساس بدی است اگر این جای خالی، بدون پیش‌زمینه و در جوانی اتفاق بیفتد.
در میان انواع مرگ، «مرگ مغزی» ناباورانه‌تر است. تصادف مهم‌ترین عاملی است که باعث می‌شود فرد دچار مرگ مغزی شود. همه اعضای بدن کار می‌کند اما مغز دچار مرگ شده و در این حالت فرد هرگز به زندگی برنمی‌گردد.
در این بین اهدای عضو شاید عاقلانه‌ترین و البته انسانی‌ترین کاری باشد که خانواده بیمار مرگ مغزی می‌توانند انجام دهند. کاری که به زبان، ساده است اما در نهایت ممکن است نتیجه‌ای که مطلوب پزشکان و جامعه است، به همراه نداشته باشد.
سن اهدای کلیه ۲۲ تا ۳۸ یا ۴۰ سال است و اهداکننده باید آزمایشات کاملی را انجام دهد که مشخص کند سالم و توانمند است و اهدا برایش ضرری ندارد.
تمام اهداکنندگان و گیرندگان باید آزمایش HLA انجام دهند و در سامانه ثبت کنند.
در این بین هیچ تماسی بین اهداکننده و گیرنده وجود ندارد و زمانی که آزمایش HLA دو نفر اجازه انجام پیوند را بدهد، مجوزی از طریق وزارت بهداشت می‌گیریم و این افراد برای عمل اهدا به بیمارستان می‌روند.
هرچند انجمن سازوکار دقیق و گاه حتی پیچیده‌ای را طراحی کرده است، اما به هر حال وقتی اهدا اعضای بدن قانونی است و اهدا کننده و بیمار نیز توافق کرده اند عملا راه گریز قانونی برای پرداخت و دریافت ارقام عجیب و غریب به راحتی وجود دارد.
به عنوان مثال، بیماری کلیوی را شاید باید یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی دانست که آهسته و پیوسته در بدن بیمار رشد می‌کند و در نهایت تنها با دیالیز و یا پیوند اعضا است که می‌توان مرهمی بر دردی که بر بدن می‌رود گذاشت.
به گزارش اقتصاد ۲۴،مساله پیوند کلیه، اما به دلیل اینکه بدن انسان دو کلیه دارد و در نهایت با یکی نیز می‌تواند به راحتی زندگی کند و همچنین این مساله که این پیوند از بدن انسان زنده به بیمار انجام می‌شود همواره ابعاد متفاوتی را در بر می‌گیرد.
امیرحسام علیرضایی، رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که در سال ۱۴۰۱ چه میزان پیوند انجام شده و بیشترین پیوند در چه زمینه‌ای بوده است؟ گفت: در سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۵۱۰ پیوند انجام شده و بیشترین پیوند با ۲۴۳۱ مورد کلیه و پس از آن کبد با ۸۹۳ مورد بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا برای اهدای عضو هزینه‌ای پرداخت می‌شود و بازار سیاه در این زمینه وجود دارد؟ ادامه داد: برای اهدای عضو از اهداکنندگان مرگ مغزی به خانواده اهداکننده عضو، هیچ گونه مبلغی پرداخت نمی‌شود و عضو اهدایی نیز به صورت رایگان در اختیار گیرنده قرار می‌گیرد.
این عضوها شامل کلیه، کبد، قلب، ریه، پانکراس و روده می‌شود. درخصوص اهداکنندگان زنده (فقط کلیه) نیز مبلغی به عنوان پاداش ایثار در اختیار اهداکننده کلیه قرار می‌گیرد.
رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که چه تعداد در صف انتظار عضو پیوندی هستند، تصریح کرد: براساس اعلام سامانه‌های وزارت بهداشت ۱۸۰۰۰ نفر در لیست انتظار پیوند عضو هستند.
وی در خصوص فعالیت سامانه ملی پیوند و اینکه این سامانه توانسته است از بازار سیاه جلوگیری کرده و عدالت بیشتری در پیوند اعضا برقرار کند، گفت: با توجه به ثبت اطلاعات اهداکننده و گیرندگان عضو در سامانه وزارت بهداشت بر اساس اولویت عضو تخصیص می‌یابد که این امر باعث تخصیص عادلانه عضو شده است.
رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که عمده‌ترین مشکلاتی که در زمینه پیوند اعضا وجود دارد چیست؟ گفت: ضعف شناسایی اهداکنندگان مرگ مغزی و عدم رضایت برخی از خانواده‌ها به دلیل‌عدم اطلاع از فرایند مرگ مغزی است که فرهنگسازی در زمینه اهدای عضو بسیار مؤثر است.
علیرضایی در پاسخ به این سوال که آیا پیوند اعضا صرفا از افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: پیوند تمامی اعضا اعم از کبد، قلب، ریه، روده و پانکراس از افراد دچار مرگ مغزی و قلبی انجام می‌شود به غیر از کلیه که از اهداکننده زنده نیز پیوند انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۳۰ مرکز پیوند کلیه، ۱۱ مرکز پیوند کبد، ۱۱ مرکز پیوند قلب، ۳ مرکز پیوند ریه و ۳ مرکز پیوند پانکراس داریم.
