گروه انرژی- سوآپ در لغت به معنای معامله پایاپای، معاوضه، عوض کردن، مبادله کردن، بیرون کردن، جایگزین کردن، جانشین کردن و در اصطلاح به این معنی است که یک کالا را از یک نقطه تحویل گرفته و دقیقا همان میزان کالا را در نقطه‌‌ای دیگر تحویل دهیم.
برخی نیز سوآپ را اینگونه تعریف کرده‌اند که معامله سوآپ، مثل خرید یک سیب و فروش همزمان سیب دیگری برای تحویل در هفته آینده (آتی) است. برخی دیگر نیز گفته‌اند قراردادهای متفاوتی برای انجام تجارت سوآپ وجود دارد که نوع متداول آن، دریافت کالا در یک نقطه و تحویل معادل آن در نقطه دیگری از جغرافیای مورد نظر است.
تجارت سوآپ انواع مختلفی دارد که عبارتند از سوآپ ارز، سوآپ انواع کالا (سوآپ پنبه، سوآپ گوگرد، آلومینیم و…) سوآپ نرخ بهره، سوآپ نرخ بازده کل، سوآپ دارایی، سوآپ نکول اعتباری، سوآپ با سررسید ثابت.
البته منظور از سوآپ، سوآپ نفت است و آنچه امروز به عنوان سوآپ در معاملات نفتی مطرح می‌شود به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می‌کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می‌دهند.
مدیر عامل شرکت پایانه‌های نفتی درباره برنامه سوآپ گفت: عملیات سوآپ در پایانه نفتی نکا انجام می‌شود، اما به لحاظ محرمانگی اینکه چه کشورهایی و چه میزان فراورده به ما تحویل می دهند و یا ما دریافت می‌کنیم، فعلا میسر نیست.
عباس غریبی در گفت وگو با ایلنا، با اشاره به برنامه افزایش ظرفیت ذخیره سازی نفت خام اظهار داشت: طبق قراردادی که با مدیریت کسب و کار شرکت ملی نفت ایران منعقد شده افزایش ذخیره سازی نفت خام در دستور کار قرار داه شده و قرار بر این شده که ۴.۲ میلیون بشکه نفت به ذخایر فعلی مخازن اضافه شود.
وی افزود: مدیریت کسب و کار در حال برنامه ریزی و جذب سرمایه‌گذار است که این مجموعه را که به ظرفیت فعلی مخازن خارک اضافه می‌شود را اجرایی کند، اکنون مذاکرات در حال انجام است.
مدیر عامل شرکت پایانه‌های نفتی تصریح کرد: اکنون ظرفیت اسمی ذخیره سازی ما در پایانه خارک ۲۸ میلیون بشکه است، فعلا در مرحله انتخاب سرمایه گذار است و تا پایان دولت این موضوع عملیاتی می‌شود.
وی درباره برنامه سواپ تصریح کرد: عملیات سواپ در پایانه نفتی نکا انجام می‌شود، اما به لحاظ محرمانگی اینکه چه کشورهایی و چه میزان فرآورده به ما تحویل می‌دهند و یا ما دریافت می‌کنیم، فعلا میسر نیست، در هر حال در آینده نزدیک و با گشایش‌های اقتصادی این پتانسیل وجود دارد که ظرفیت افزایش یابد.
غریبی در ادامه گفت: اخیرا ترکمنستان بازدیدهایی از پایانه و اسکله‌های نکا داشتند و پتانسیل‌های ما را دیدند و راغب هستند که از مجموعه پایانه‌های ایران برای انجام صادرات و ذخیره‌سازی نفت خام در نکا استفاده کنند.
وی با بیان اینکه طرح توسعه پایانه نکا در دستور کار قرار دارد، گفت: هنوز بررسی دقیق صورت نگرفته فعلا ظرفیتی که وجود دارد کفایت دریافت ذخیره‌سازی نفت خام از کشورهای دیگر را دارد و اگر در آینده طرح توسعه بر مبنای نیازهای آتی خواهد بود.
