بازار سرمایه در چنگال تحولات سیاسی و بحران خودرویی
فاطمه حاج علی
بازار سرمایه کشور در روزهای اخیر شرایطی پر از ابهام و سردرگمی را تجربه می‌کند. هرچند تلاش‌هایی برای بازگشت به روند مثبت مشاهده شده، اما همچنان سایه سنگین تحولات سیاسی و حوادث ناگهانی در صنعت خودرو، چالش‌های بزرگ پیش‌روی سهامداران و فعالان بازار است.
امروز یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴، بورس تهران روز ملایم‌تر و آرام‌تری را سپری کرد، اما از التهاب‌ها و نگرانی‌ها به‌کلی رهایی نیافت.
بازاری که زهر فروش را چشید
روز گذشته بازار تحت فشار فروشندگان قرار داشت و به نظر می‌رسید زهر فروشندگان در برخی نمادهای کلیدی گرفته شده است.
صبح امروز شاهد بودیم که برای کنترل جو فروش، برخی گروه‌ها مانند خودرویی‌ها به‌طور موقت مهار شدند، در حالی که بخش‌های دیگر بازار تحت تأثیر سیاست‌های کنترلی و فضاهای روانی قرار گرفتند.
این اقدام در کنار شرایط نسبتاً باثبات دلار و انتشار اخبار مثبت در برخی حوزه‌ها، به بازار اجازه داد کمی آرام‌تر و امیدوارتر به آینده نگاه کند.
با این حال، هنوز عدم قطعیت‌ها و ترس از تحولات سیاسی و مذاکرات بین‌المللی سایه سنگینی بر معاملات بازار انداخته است. نکته جالب توجه این است که از ۵ خرداد تاکنون روند ارزش معاملات به صورت مداوم نزولی بوده و امروز برای اولین بار این روند نزولی شکسته شده است.
برخی این را نشانه‌ای مثبت برای بازار قلمداد می‌کنند، اما واقعیت آن است که هنوز فضای کلی بازار تحت تأثیر عوامل خارجی و داخلی با چالش‌های جدی روبه‌روست.
چرا دلار و طلا واکنش نشان نمی‌دهند؟
یکی از معماهای بزرگ بازار این است که چرا باوجود افزایش ریسک‌های سیاسی و فشار فروش در بازار سهام، بازارهای دلار و طلا تغییر محسوسی را نشان نمی‌دهند. این موضوع ذهن فعالان بازار سرمایه را به شدت درگیر کرده است.
برخی معتقدند که دخالت‌های سنگین دولت در نرخ ارز مانع از واکنش طبیعی بازار شده و برخی دیگر بر این باورند که بازار ارز و طلای کشور از قبل از این تحولات خبر دارند و این پیش‌بینی‌ها سبب شده فعلاً واکنش شدیدی نشان ندهند.
این اختلاف نظرها موجب سردرگمی معامله‌گران شده و در نهایت بسیاری از فروشندگان بازار سرمایه را به عقب‌نشینی واحتیاط واداشته است. فضای سردرگم و متناقض بازارها، نیاز به روشن شدن هر چه سریع‌تر روند تحولات سیاسی و اقتصادی را دوچندان می‌کند.
تحولات سیاسی؛ عامل اصلی سردرگمی بازار
تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی بیشترین تأثیر را بر فضای کنونی بازار داشته‌اند. مذاکرات هسته‌ای که در هفته‌های اخیر به مراحل حساسی رسیده بود، با رفتارهای پرابهام طرفین و تنش‌های سیاسی جدید همراه شده است. این موضوع باعث شده بازار سرمایه که همواره به اخبار سیاسی واکنش فوری نشان می‌دهد، در شرایط اضطراب‌آمیزی قرار گیرد.
سخنرانی‌های اخیر رهبر معظم انقلاب و همچنین اظهارات تند و چالش‌برانگیز از سوی سیاستمداران خارجی، نگرانی‌ها را در بازار سرمایه تشدید کرده است. در این شرایط، حتی کوچک‌ترین خبر مثبت یا نشانه‌ای از آغاز مجدد مذاکرات می‌تواند به عنوان سیگنالی مهم برای تغییر جهت بازار تلقی شود.
ماجرای خودرویی‌ها؛ زخم کهنه بازار
یکی از عوامل داخلی که بر وضعیت بازار سرمایه تأثیر عمیقی گذاشته، پرونده خودرویی‌ها است. این ماجرا که از مدت‌ها قبل شروع شده و به دلیل عدم برخورد قاطع و شفاف سازمان بورس و دیگر نهادهای مسئول، به طول انجامیده، هنوز هم سایه سنگین خود را بر معاملات گروه خودرو و حتی کل بازار گسترده است.
کارشناسان و فعالان بازار بارها هشدار داده‌اند که بی‌توجهی به این پرونده باعث تشدید بی‌اعتمادی شده و تا زمانی که به صورت روشن و قاطع حل نشود، فضای بازار را مسموم خواهد کرد. این موضوع می‌تواند نقش یاری‌رسان در بازگشت اعتماد و بهبود معاملات در شرایط فعلی داشته باشد.
وضعیت تکنیکالی شاخص کل و آینده بازار
از نظر نموداری، شاخص کل در محدوده‌ای حساس قرار دارد و باید طی روزهای آتی واکنش روشنی به تحولات پیرامون خود نشان دهد. در حال حاضر بازار در وضعیت بلاتکلیف قرار گرفته است و سرعت فروش و خرید کم شده است.
معمولاً چنین وضعیتی نشان‌دهنده دوره‌ای حساس و سرنوشت‌ساز در بازار است که با ورود نقدینگی و افزایش ارزش معاملات می‌تواند مسیر آینده را مشخص کند.
انتظار برای سیگنال‌های مثبت
بازار سرمایه به شدت منتظر دریافت سیگنال‌های مثبت از دو حوزه سیاسی و اقتصادی است. مذاکرات هسته‌ای و حل مشکلات مربوط به خودرویی‌ها، به همراه انتشار گزارش‌های مالی قوی شرکت‌ها و برنامه‌های حمایتی وزیر اقتصاد جدید، می‌تواند موجی از امید و انگیزه را به بازار تزریق کند.
در عین حال، نقش حقوقی‌ها و صندوق‌های بزرگ بازار در روزهای منفی بسیار مهم است. آنها با داشتن نقدینگی قابل توجه می‌توانند نقش حمایت‌کننده از بازار را ایفا کنند و با خرید در کف‌های قیمتی، جریان مثبت جدیدی ایجاد کنند.
بازار سرمایه کشور در حال حاضر در گرداب سردرگمی، بی‌اعتمادی و نگرانی‌های سیاسی و اقتصادی گرفتار شده است. باوجود تلاش‌هایی برای کنترل جو فروش و مهار بحران، بدون روشن شدن مسیر سیاسی و حل مشکلات ساختاری داخلی، این شرایط به‌سختی تغییر خواهد کرد.
فعالان بازار باید هوشیار باشند و منتظر سیگنال‌های قوی مثبت باشند تا بتوانند با اطمینان بیشتری در مسیر سرمایه‌گذاری گام بردارند.
