تلاش غول های دخانیات برای عبور از عصر آتش

ترجمه: محمود نواب مطلق

چگونه «فیلیپ موریس» و غول‌های صنعت دخانیات خود را برای به سرآمدن دوران دود کردن سیگار مهیا می‌کنند؟ شماره یک صنعت دخانیات در جهان به تازگی پیشنهاد ۱۶میلیارد دلاری برای خرید یک شرکت متخصص دخانیات جویدنی داده‌است.

این خود قدمی برای عبور از مرحله دود کردن سیگاراست. جوانان بسیار کمتر از گذشته سیگار می‌کشند. در حالیکه استعمال دخانیات هرسال۷میلیون نفر رابه کام مرگ می‌فرستد آرزوی همگانیِ جهان بدون دخانیات امری طبیعی است.

حتی «فیلیپ موریس» رئیس غول جهانی صنعت‌دخانیات (مارلبرو، چِسترفیلد، اِل اَند اِم) نیز براین عقیده است که جهان باید به سمت دخانیات با حداقل صدمات جانی برود.

او به همراه دیگر دست اندرکاران این صنعت به دنبال راه‌های جایگزین کردن سیگار از جمله سیگارهای الکترونیکی، تنباکوی‌گرم و دیگر طرق استعمال بی‌ضررتر دخانیات هستند.

«امانوئل بابو» مدیر امورمالی «فیلیپ موریس» با ابراز خرسندی از تنوع محصولات دخانیات تولیدی خود آمار ۲۹درصدی گردش مالی شرکتشان را در این خصوص در مصاحبه با مجله «اِکسپرس» اعلام کرد.

این درحالیست که روز چهارشنبه ۱۱مه (۲۱اردیبهشت) غول دخانیات آمریکا پیشنهاد ۱۶ میلیارد‌دلاری برای خرید شرکت دخانیات سوئدی «سوئدیچ مچ» را ارایه داد.

این شرکت سوئدی متخصص تولید نوعی تنباکوی مرطوب جویدنی به نام « اِسنوس» است. مصرف این نوع تنباکو در کشورهای شمال اروپا رایج است.

این شرکت همچنین بسته‌های محتوی نیکوتین بدون تنباکو تولید می‌کند که با قراردادن آن در زیر لثه‌ها از آن استفاده می‌کنند و مصرف آن در آمریکا رایج است.

دو سوم گردش مالی دو میلیارد دلاری این شرکت در سال ۲۰۲۱(۱۴۰۰) مربوط به این تولیدات بوده‌است.

اما باید دانست که مصرف «اِسنوس» و مشتقات آن در اروپا به دلیل آنکه می‌تواند به سیگارکشیدن منجر شود ممنوع شده‌است.

بهرحال «فیلیپ موریس» بدین ترتیب خواهد توانست بیش از نیمی از گردش مالی خود را از طریق محصولات دخانیاتی به جز سیگارمحقق کند.

اما واقعا چه‌چیز باعث شده‌ تا دست‌اندرکاران صنعت‌دخانیات که تمام ثروت خودرا از این راه کسب کرده‌اند به تولید سیگار پشت کنند؟

مشاهدات میدانی حکایت از آن دارند که ظرف بیست‌سال گذشته به دلیل اعمال موفق سیاستهای ضد دخانیات؛ براساس آمار سازمان جهانی بهداشت در کل کره‌خاکی تعداد ۶۰ میلیون نفر از سیگاری‌ها کاسته شده‌است.

البته این رقم در مقابل یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون سیگاری موجود در سراسر جهان بسیار ناچیز است. اما بهرحال کاهش تعداد افراد سیگاری به خصوص در میان جوانان آغاز شده و براساس آمار مؤسسات معتبر فرانسه در این خصوص در سال ۱۹۹۹(۱۳۷۸) ۳۱درصد جوانان زیر ۱۶ سال سیگار می کشیدند. اما این رقم در سال ۲۰۱۹(۱۳۹۸) به ۱۲درصد رسیده‌است.

تسخیر بازار دخانیات توسط سیگارهای الکترونیکی

سخن از صنعتی است که از هر دو مشتری محصولات آن یک نفر به کام مرگ می‌رود. با ورود سیگارهای الکترونیکی به بازار اقبال جوانها به آن در حال افزایش است.

شرکت‌های دخانیات به دلیل وابستگی بیش از حد به تولید انحصاری سیگارهای تنباکویی طی چند دهه این اقبال را خیلی زود درنیافته و در نتیجه آن را جدی نگرفتند.

حتی برای مقابله با آن متوسل به تبلیغاتی چون انفجار در سیگارهای الکترونیکی و مسمومیت از طریق آنها شدند؛ اما به دلیل حمایت گسترده به ویژه در فضای مجازی از سیگار الکترونیکی شرکتهای دخانیات در مقابل آن شکست خورده و خود نیز ناچار به تولید آن شدند.

چراکه نمی توانستند شاهد دود شدن سرمایه‌های خود باشند.

بنابراین با نوسازی خطوط تولید خود و تعویض برخی از ماشین آلاتشان تولید محصول جدید را آغاز کردند. به این نیز بسنده نکرده و شروع به تبلیغات برای سیگار الکترونیکی به عنوان ابزاری برای ترک سیگار کردند.

به‌عنوان مثال پزشکان انگلیسی استفاده از آن را تجویز می‌کنند. البته برخی نیز به این تجویز انتقاد دارند؛ زیرا معتقدند که سیگارالکترونیکی نیز بی‌ضرر نیست.

«فیلیپ موریس» سیگارالکترونیکی خود را به گونه ای دیگر طراحی کرده‌است. او از فناوری گرم کردن تنباکو به جای سوزاندن آن استفاده می‌کند. این ابتکار درسال ۲۰۱۵(۱۳۹۴) رقمی معادل ۶میلیارد دلار معادل یک چهارم گردش مالی شرکتش برای او به ارمغان آورد.

هر دستگاه مخصوص سیگار الکترونیکی شرکت او ۶۹ یورو به فروش می‌رسد و برخلاف سایر دستگاههای دیگرکه با هرنوع تنباکویی قابل استفاده هستند این دستگاه فقط با تنباکوی اختصاصی خود به نام « هیتز» قابل استفاده است. این امر نیز برای او به عنوان یک مزیت رقابتی عمل می‌کند.

بدین ترتیب با گرم کردن تنباکو به جای سوزاندن آن از انتشار گازهایی مانند دی‌اکسیدکربن و بَنزِن به میزان ۹۰ تا ۹۵ درصد نسبت به سیگارهای سنتی کاهش یافته و از انتشار سایرمحصولات زیانبارآن نیز جلوگیری می‌شود.

البته این درحالیست که کارشناسان سازمان جهانی بهداشت براین باور نبوده و معتقدند استفاده از تنباکوی گرم نیزبرای سلامتی مضر است.

بهرحال شرکتهای دخانیات به دنبال آن هستند که ثابت کنند تولیدات جدید آنها مضرات کمتری نسبت به سیگار دارد و در نتیجه دیگر نمی‌توان این محصولات را در زمره دخانیات معمولی و مضر برای سلامتی به حساب آورد.

از اینرو کمیسیون اروپا ظرف چند ماه آینده باید وضعیت مالیاتی این محصولات جدید را بررسی کند. این مهم برای شرکتهای دخانیات بسیار اساسی است. از اینرو تلاش برای معتبر کردن استفاده از سیگار الکترونیکی ظرف سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰( ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹)  دوبرابر شده‌است.

از سوی دیگر انجمن‌های مبارزه با دخانیات معتقدند اگر این شرکت‌ها موفق شوند خسارات مضاعفی از ناحیه دخانیات بر مردم وارد خواهد شد. چراکه اعتیاد به نیکوتین باقی خواهد ماند و حواشی دیگر این قبیل سیگارها نیز به آن اضافه خواهد شد. غول‌های دخانیات تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌گذارند.

ورود غولهای دخانی به بازار مخدر حشیش

غولهای دخانیات در کنار این فعالیت‌ها، متوجه بازار بزرگ حشیش نیزشده‌اند. شرکت آمریکایی-انگلیسی دخانیات «دانهیل، لاکی اِسترایک» ۲۰ درصد شرکت کانادایی «اُرگانیگرام» متخصص در تولید حشیش پزشکی و تفریحی را خریداری کرده‌است.

هدف آنها تولید محصولاتی تسکین بخش بدون اثرات روانگردان است. «فیلیپ موریس» نیز به فکر استفاده از این قبیل محصولات است. او از سال ۲۰۱۶(۱۳۹۵) با همکاری یک شرکت اسرائیلی به تولید این قبیل محصولات  برای تسکین درد مشغول شده است. بدین ترتیب او وارد عرصه پزشکی شده است.

بدین منظور او در جولای سال گذشته آزمایشگاه داروسازی «فِرتَن فارما» متخصص در تولید انواع محصولات جایگزین سیگار از جمله آدامس، سقز و قرصهای مخصوص را به ارزش ۳۷۰ میلیون یورو خریداری کرد.

یکماه بعد شرکت انگلیسی«وِکتورا» تولید کننده محصولات استنشاقی پزشکی توانست با محصولات خود درآمدی بالغ بر ۳/۱میلیارد یورو کسب کند.

شرکتهای دخانیات با محصولات خود مسئول ۱۰۰درصدی بروز بیماری‌های مزمن انسداد ریوی هستند. محصولات شرکت «وِکتورا» برای درمان این بیماریهاست. بدین ترتیب یک سازنده زهر، خود نیز پادزهر تولید می‌کند و این عملی مطلقا وقیحانه است.

البته «فیلیپ موریس» این کار را وقیحانه نمی‌داند. «امانوئل بابو» مدیر امورمالی او می گوید: «فعالیتهای ما بر ماوراء نیکوتین متمرکز است. ما طی سه سال گذشته با سرمایه گذاری بیش از ۸ میلیارددلار بسیاری از مدیران جدید در بخشهای بهداشتی و فناوری را به کار گرفته‌ایم و بخش بزرگ تحقیق و توسعه خود را با ۴۰۰نفر نیرو راه اندازی کرده‌ایم.»

بدین ترتیب مدیران زیر مجموعه «فیلیپ موریس» براین باورند که او به فکر سلامتی و رفاه مردم است و پس از چندین دهه تبلیغات دروغ و دستکاری شده درمورد اثرات سیگار؛ آنها در حال‌حاضر با تردید درمورد سابقه خود به فکر فعالیتهای جدید هستند.

منبع: مجله اکسپرس