آیا بازار ارزهای دیجیتال از رکود تورمی آمریکا جان به در می برد؟
آرمان رحیمی-معاون توسعه بازار فینوپیا
بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ و در واکنش به بحران بزرگ مالی و رکود جهانی سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شد. هدف این ارز دیجیتال در ابتدا راه‌اندازی سیستم پرداخت غیرمتمرکزی بود که به اشخاص ثالث وابسته نباشد.
به گزارش فینوپیا، این سیستم علی‌الخصوص در تقابل با بانک‌های ورشکسته‌ای ایجاد شد که بدون کمک دولت‌ها نمی‌توانستند به فعالیت خود ادامه دهند.
از سال ۲۰۰۸ تاکنون، جهان با رکود چندان مهمی مواجه نشده است. در این مدت، تنها زمانی که تولید ناخالص داخلی آمریکا وارد قلمرو رکود شد، در سال ۲۰۲۰ بود.
در سال ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا درعمل اقتصادهای سراسر جهان را به تعطیلی کشاند. اما امروز هم چشم انداز پیش رو چندان روشن نیست و علائم زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد در آینده‌ای نه‌چندان دور، شرایط اقتصادی بدی در انتظار آمریکا است.
کاهش ساخت‌وساز خانه‌های جدید، کاهش تقاضای وام مسکن، کاهش سود برخی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین خرده‌فروشان آمریکایی و روند نزولی بازارهای سهام از جمله نشانه‌های وقوع رکود در این کشور هستند.
منظور از رکود کاهش قابل‌توجه فعالیت‌های اقتصادی در سراسر این کشور است. رکود بیش از چند ماه طول می‌کشد و معمولاً در تولید ناخالص داخلی واقعی، درآمد واقعی، اشتغال، تولید صنعتی، داده‌های مربوط به عمده‌فروشی و خرده‌فروشی نمایان می‌شود.
در رکود، تقاضا برای پول بیشتر از عرضه آن است و در نتیجه باعث کاهش عمومی قیمت‌ها می‌شود.
با این حال در برخی موارد، کندی رشد اقتصادی و افزایش بیکاری با تورم بالا همراه می‌شود. کمبود عرضه و افزایش چاپ پول از جمله دلایل عمده‌ای است که در نهایت باعث ایجاد رکود تورمی می‌شود.
با توجه به اینکه تورم آمریکا نیز به‌شدت رشد کرده و به اوج چهل‌ساله اخیر خود رسیده است، بسیاری از متخصصان باور دارند این کشور در آینده‌ای نه‌چندان دور با رکود تورمی مواجه می‌شود.
بانک مرکزی این کشور هم با وجود تمام انتقادهای موجود هدف اول خود را کنترل تورم تعیین کرده و در این راستا نرخ بهره آمریکا را افزایش داده است.
جروم اچ. پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا، نیز طی اجلاس جکسون هول اعلام کرد بانک مرکزی ایالات متحده تا زمانی که اقتصاد این کشور را تحت کنترل خود قرار ندهد، افزایش نرخ بهره را متوقف نخواهد کرد.
اگرچه مقامات آمریکایی باور دارند رسیدن تورم به سطوح نرمال آن، اقتصاد این کشور را کند و بازار کار آن را تضعیف می‌کند، پاول همچنان به سیاست‌های خود پایبند است.
پاول همچنین توضیح داد که بانک مرکزی آمریکا در حال انجام راهکارهای قوی و سریعی برای تعدیل تقاضا است تا آن را با عرضه همسو کند و انتظارات تورمی را هم ثابت نگه دارد. او تأکید کرد که این سازمان تا وقتی مطمئن نشود به هدف خود دست یافته است، به این مسیر ادامه خواهد داد.
با اینکه بازار ارزهای دیجیتال تا قبل از سخنرانی پاول کمی رشد کرده و ارزش کل آن به بالای یک تریلیون دلار رسیده بود، پس از انتشار تصمیم او مبنی تداوم سیاست‌های پولی انقباضی آمریکا، قیمت بیت‌کوین به زیر ۲۰۰۰۰ دلار سقوط کرد و حدود ۴۰۰ میلیون دلار از موقعیت معاملاتی منحل و نقد شد.
این سقوط تنها مختص بازار ارزهای دیجیتال نبود. ارزش بازار سهام ایالات متحده نیز تنها در یک روز حدود ۱.۲۵ تریلیون دلار سقوط کرد و شاخص نزدک نزدیک به ۴ درصد کاهش یافت.
بسیاری از سرمایه‌گذاران در ابتدا باور داشتند که ارزهای دیجیتال، علی‌الخصوص بیت‌کوین، ابزار مناسبی برای حفظ ارزش و مقابله با تورم هستند.
با این حال، داده‌های موجود نشان می‌دهد که در شرایط فعلی اقتصادی نه‌تنها چنین چیزی به‌طور کامل صحت ندارد، بلکه با وجود ترس و عدم اطمینان اقتصادی معامله‌گران، ارزهای دیجیتال راه زیادی در پیش دارند تا همانند طلا ابزاری برای مقابله با رشد قیمت‌ها باشند.
بسیاری تصور می‌کردند عرضه محدود بیت‌کوین (مانند طلا) باعث می‌شود تا افراد از آن برای مقابله با تورم استفاده کنند. با وجود این، بازار نشان داد که داشتن عرضه محدود برای بیت‌کوین کافی نیست و حجم در گردش این ارز دیجیتال هم باید کم باشد تا بتواند به چنین هدفی دست یابد.
علاوه بر این، نوسانات شدید ارزهای دیجیتال باعث می‌شود معامله‌گران نتوانند به آنها به‌عنوان یک پناهگاه امن نگاه کنند.
قیمت ارزهای دیجیتال مشهوری مثل بیت‌کوین و اتریوم تقریباً ۷۰ درصد کم‌تر از اوج تاریخی آنها است و همین باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران به آنها به‌عنوان یک دارایی پرریسک نگاه کنند و با وجود افزایش نرخ بهره آمریکا در آن سرمایه‌گذاری نکنند.
در هر حال، برخی از متخصصان به این نکته اشاره کرده‌اند که بیت‌کوین در دوران رکود ناشی از بیماری کرونا عملکرد بسیار خوبی داشته است.
در این مدت، با وجود اینکه بانک مرکزی آمریکا از سیاست پولی انبساطی استفاده می‌کرده، قیمت بیت‌کوین نه‌تنها با وجود رکود کاهش نیافت، بلکه روند صعودی خود از محدوده ۱۰۰۰۰ دلار را هم آغاز نمود.
این دسته از صاحب‌نظران صنعت ارزهای دیجیتال باور دارند ارزهای دیجیتال تا حدودی توانسته‌اند به‌عنوان ابزاری برای حفظ ارزش در برابر تورم عمل کنند، اما این تورم می‌بایست با توجه به سیاست‌های پولی ایجاد شود و عرضه و تقاضا در آن دخیل نباشد.
این افراد به عملکرد طلا اشاره کرده‌اند که در رکود فعلی عملکرد چندان خوبی نداشته است. آنها باور دارند بیت‌کوین در دوران کرونا توانست از سرمایه‌گذاران خود در برابر سیاست‌های انبساطی و افزایش چاپ پول توسط بانک مرکزی آمریکا محافظت کند و به هدف خود دست یافت.
علاوه بر این، برخی نیز توضیح داده‌اند که بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بازه زمانی ده‌ساله عملکرد بسیار بهتری نسبت به سایر دارایی‌ها داشته‌اند. حتی با توجه به قیمت فعلی بیت‌کوین در محدوده ۲۰۰۰۰ دلار، قیمت این ارز دیجیتال نسبت به ۱۰ سال گذشته حدوداً ۲۰۰ برابر شده است.
آنها به این نکته اشاره کرده‌اند که تمام افراد نمی‌توانند از طلا و املاک و مستغلات برای مقابله با شرایط اقتصادی استفاده کنند و چنین کاربردی اثرات اجتماعی خوبی نخواهد گذاشت.
در انتها شایان ذکر است که ارزهای دیجیتال در مقایسه با کالاهایی مثل طلا و ارزهایی مثل دلار بسیار نوپا محسوب می‌شوند و به زمان زیادی نیاز دارند تا عملکرد حقیقی خود را نشان دهند.
