دلار نیمایی چیست؟ | همه‌چیز درباره سامانه ارز نیمایی

معرفی کامل دلار نیمایی

همین یکی دو سال پیش، در اولین روزهای سال ۱۳۹۷، در ۲۱ام فروردین ماه، دولت برای اینکه بتواند محصولات وارداتی را به سوی مجاری رسمی هدایت کند، از تخصیص مناسب و عادلانه ارز برمبنای اولویت تقاضا اطمینان حاصل کند، از قاچاق و خروج سرمایه‌‌های کشور جلوگیری کند و در پروسه عرضه و تقاضا به شفافیت کامل برسد، یک سیاست مالی جدید را در پیش گرفت؛ اینجا بود که سامانه «نظام یکپارچه معاملات ارزی» موسوم به «نیما» راه‌اندازی شد. در ادامه قصد داریم تا شما را با سیر تا پیاز سامانه ارز نیمایی آشنا کنیم:

تاریخچه ارز نیمایی

زمزمه‌های تشکیل یک بازار ارزی جدید از بهمن ماه سال ۹۶ بر سر زبان‌ها افتاد و در نهایت در اردیبهشت ماه سال ۹۷ از آن رونمایی شد. سامانه ارز نمایی بمنظور سازمان‌دهی به بازار ارز در حوزه فعالیت‌های تجاری، وارداتی و صادراتی، کار خود را آغاز کرد و از زمان ایجاد شکافی عمیق بین نرخ ارز دولتی و نرخ ارز بازار آزاد و افزایش سطح نگرانی بین تاجران و بازرگانان، موجبات توسعه سامانه دلار نیمایی سرعت گرفت و در کنترل این بازار، نقش حائزاهمیتی را ایفا کرد.

چگونگی عملکرد سامانه نیما

در سامانه ارزی نیما، واردکنندگان کالا و خدمات تحت عنوان متقاضیان ارز، صادرکنندگان در نقش عرضه‌کنندگان و صرافی‌های بانکی و تضامنی در سمت واسطه‌گران مالی در راستای تسهیل روند خرید و فروش، حضور پیدا می‌کنند. در واقع سامانه «نیما» بین دو سامانه «جامع تجارت» (محل ثبت سفارش بازرگانان) و سامانه «سنا» (مشاهده درخواست‌های خرید و فروش ارز از سوی صرافان) یک پل ایجاد می‌کند.

بازیگران اصلی سامانه نیما

سامانه نیما در حوزه فعالیت‌های مرتبط با دلار نیمایی چهار بازیگر اصلی دارد:

1. واردکنندگان کالا و خدمات تحت عنوان متقاضیان ارز و دلار نیمایی
2. صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت در قالب صادرکننده‌ نفت) تحت عنوان عرضه‌کننده‌‌ ارز
3. واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها با هدایت منابع از عرضه‌کنندگان به سوی متقاضیان
4. سیاست‌گذاران با کنترل اولویت‌ها و سقف مصارف بر مبنای پیش‌بینی منابع و مصارف، نرخ، و دامنه‌ آزادی نرخ از طریق سامانه نیما

نحوه معامله در سامانه دلار نیمایی

دو راه پیش روی واردکنندگان کالا و خدمات جهت تامین ارز و دلار موردنیاز خود وجود دارد:

1. مراجعه به بانک، درخواست تامین ارز، پرداخت ارزی به فروشندگان خارجی از طریق ارتباط با کارگزارهای داخلی و بانک‌های خارجی (به علت تحریم‌های بانکی، قابل استفاده نیست.)
2. مراجعه به سامانه جامع تجارت، ثبت درخواست تامین ارز در بخش سفارش‌های غیربانکی، انتقال سفارش به سامانه برخط و دیده‌شدن از سوی فروشندگان ارزی

سامانه نیما چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

از خدمات سامانه نیما می‌شود به موارد زیر اشاره کرد:

1. ثبت درخواست برای انواع ارزها به جز وون کره جنوبی، بات تایلند و ین ژاپن همچون دلار؛ چون دلاری است که از این سامانه تهیه می‌شود، به آن دلار نیمایی می‌گویند.
2. ارائه خدمات ارزی مربوط به تامین ارز برای مسافران به خارج از کشور، دانشجویی و درمانی و سایر موارد در مبادی خروجی

مزایای استفاده از سامانه‌ نیما

چند مورد از مزایای سامانه نیما و ایجاد دلار نیمایی به شرح زیر است:

1. پر کردن جای خالی بانک‌ها در تامین ارز
2. سالم کردن رقابت بازار با وجود تعداد زیاد خریداران و عرضه‌کنندگان
3. کنترل نرخ ارز از سوی دولت با پیش‌بینی منابع و مصارف، اولویت‌های ارزی و سقف مصارف

ویژگی‌های اصلی سامانه نیما

سامانه نیما با معرفی دلار نیمایی چندین ویژگی اصلی و حائز اهمیت دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

1. سازمان‌دهی اطلاعات و داده‌های واقعی از روند عرضه و تقاضای ارز و دلار نیمایی با تامین ارز موردنیاز بازرگانان در زمان مناسب
2. یکسان‌سازی و نظم‌بخشی به روند تامین و تخصیص مصارف ارزی
3. پوشش نیازمند‌ی‌های خرد علاوه بر نیازمندی‌های کلان ارزی در راستای تأمین ارز دارویی، دانشجویی و مسافرتی

نکات جالب‌توجه درخصوص سامانه نیما

از نکات جالب‌توجه درخصوص سامانه نیمایی می‌شود به موارد زیر اشاره کرد:

1. بنابر قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، همه بانک‌ها علاوه بر ایجاد حواله از سوی بانک، پس از تشکیل پرونده و دریافت تعهد از واردکنندگان کالا، می‌توانند نسبت به ثبت درخواست ارز به صورت حواله در سامانه نیما و حواله ارزی از سوی صرافی‌ها اقدام می‌کنند.
2. تمام صادرکنندگان کالا موظف به فروش ارز به‌دست‌آمده از صادرات کالای خود از طریق سامانه نیما و دلار نیمایی به بانک‌ها و صرافی‌های مجاز در سراسر کشور هستند.

در این مقاله ما شما را با ارز یا دلار نیمایی، تاریخچه و عملکرد سامانه نیما، بازیگران اصلی، نحوه معامله، خدمات، مزایا و ویژگی‌های اصلی آن آشنا کردیم. اگر به عنوان یکی از بازیگران اصلی در این سامانه، واردکنندگان یا صادرکنندگان کالا و خدمات، صادرکنندگان کالا و خدمات و یا واسطه‌گران بازار درخصوص سامانه نیما و دلار نیمایی، سوالی دارید، می‌توانید در بخش نظرات، پرسش‌های‌تان را مطرح نمایید.