برنامه‌های نجات ایران از خشکسالی تدوین شد
با تشدید بحران کم‌آبی در ایران، دولت دو برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت برای مدیریت منابع آب تدوین کرده است. این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که ۵۰ درصد کشور همچنان با کم‌بارشی مواجه است و کاهش کیفیت بارش‌ها و افزایش تبخیر آب، چالش‌های پیش‌رو را پیچیده‌تر کرده است.
به گزارش عصراقتصاد، ایران، کشوری با تمدنی کهن و منابع غنی، این روزها با چالش بزرگی دست و پنجه نرم می‌کند: کمبود آب. کاهش بارندگی‌ها، افزایش دما و تبخیر، و رشد بی‌رویه جمعیت، همگی دست به دست هم داده‌اند تا این مسئله را به یک بحران جدی تبدیل کنند.
در این میان، دولت با درک اهمیت موضوع، تدوین برنامه‌های جامع برای مدیریت کم‌آبی را در دستور کار خود قرار داده است. سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، در این باره اعلام کرد: «بین وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه دو برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت برای آب تدوین شده است.»
برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت
پورمحمدی با اشاره به اینکه سال آینده به دلیل کم‌بارشی، سال سختی خواهد بود، گفت: «برنامه کوتاه‌مدت برای سال آینده تدوین شده و در هیئت دولت مطرح می‌شود تا از هم اکنون برای شهرهای دچار تنش آبی تدبیر شود.» وی افزود: «یک برنامه بلندمدت نیز برای سال‌های آینده در نظر گرفته شده است تا بتوان بحث آب را در کشور به نتیجه مطلوب‌تری رساند.»
رئیس سازمان برنامه و بودجه با تاکید بر اهمیت آب، بیان کرد: «آب هم مثل هر کالای دیگری تابع عرضه و تقاضاست. اگر عرضه کم باشد و تقاضا بیشتر، هر کشوری دچار مشکل خواهد شد.» وی خاطرنشان کرد: «متاسفانه در سال‌های اخیر هم میزان بارش به شدت کاهش یافته و هم کیفیت بارش‌ها پایین آمده است. افزایش دما و تغییر اقلیم نیز باعث افزایش تبخیر آب شده است.»
چالش‌های پیش‌رو
پورمحمدی به افزایش جمعیت کشور به عنوان یکی از عوامل تشدید کننده بحران آب اشاره کرد و گفت: «اوایل انقلاب جمعیت کشور ۳۰ میلیون نفر بود، اما امروز به بیش از ۸۵ میلیون نفر رسیده است. این افزایش جمعیت همراه با کاهش منابع آبی، چالش‌های بزرگی ایجاد کرده است.» وی همچنین به افزایش مصرف آب در ایران اشاره کرد و گفت: «مصرف آب در ایران به شدت بالا رفته و این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی جدی است.»
ضرورت مدیریت منابع آب
پورمحمدی در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت مدیریت منابع آب و انرژی اشاره کرد و گفت: «اهمیت آب بیش از برق است و باید در این زمینه برنامه‌ریزی جدی صورت گیرد.» وی افزود: «متاسفانه مصارف بی‌رویه و عدم اتکا به تکنولوژی و نوآوری، بهره‌وری را به شدت کاهش داده است.»
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به توانمندی‌های کشور در حوزه مهندسی، گفت: «ایران سومین کشور تربیت‌کننده مهندس در جهان است و بسیاری از چالش‌ها مانند کمبود انرژی و مدیریت منابع می‌تواند از طریق دانشگاه‌ها و فناوری‌های جدید حل شود.»
وضعیت بارش‌ها در کشور
از سوی دیگر، صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران وضع هوا، اعلام کرد که با وجود بارش‌های اخیر، ۵۰ درصد کشور همچنان با کم‌بارشی مواجه است. وی گفت: «بارش‌های اخیر وضعیت را بهبود بخشیده، اما تا تاریخ نوزدهم بهمن‌ماه، ۵۰ درصد کشور دچار کم‌بارشی است.»
ضیاییان افزود: «بارش‌های بهمن‌ماه نیز کمتر از حد نرمال بوده است. به طور متوسط تا نوزدهم بهمن، باید ۲۴.۴ میلی‌متر بارندگی وجود می‌داشت، اما این رقم تنها ۱۱.۵ میلی‌متر بوده است.» وی تاکید کرد: «کم‌بارشی در استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، لرستان، آذربایجان شرقی، بوشهر، سیستان و بلوچستان و فارس بسیار شدید است و برخی از این استان‌ها بیش از ۶۰ درصد کم‌بارشی را تجربه می‌کنند.»
پیش‌بینی وضعیت بارش‌ها
ضیاییان درباره پیش‌بینی‌های آینده نیز گفت: «سامانه بارشی بعدی روز سه‌شنبه از جنوب کشور وارد می‌شود و استان‌هایی مانند فارس، کهگیلویه و بویراحمد و بخش‌هایی از بوشهر شاهد بارش خواهند بود.» وی افزود: «روز چهارشنبه دایره بارش‌ها وسیع‌تر می‌شود و استان‌هایی مانند خوزستان، لرستان، ایلام، اصفهان، یزد، کرمان و خراسان جنوبی نیز بارانی خواهند شد.»
با این حال، ضیاییان تاکید کرد که پیش‌بینی‌های بلندمدت دقت کم‌تری دارند و احتمال جبران کم‌بارشی‌های گذشته بسیار کم است. وی گفت: «حتی اگر تا پایان اسفند نیز بارش‌هایی داشته باشیم، به احتمال زیاد کم‌بارشی در تهران و دیگر نقاط کشور ادامه خواهد داشت.»
در این شرایط، مدیریت صحیح منابع آب، استفاده از فناوری‌های نوین و مشارکت عمومی در کاهش مصرف آب، از جمله راهکارهای کلیدی برای عبور از این بحران هستند.
