جبران وعده‌های بدون پشتوانه مالی با انتشار اوراق

کارشناسان بر این باورند که ریشه تورم اقتصاد ایران کسری بودجه و وعده‌های دولت بدون پشتوانه مالی است که عمدتا با انتشار اوراق و استقراض جبران می‌شود.

عصراقتصاد: در پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نشست حکمرانی اقتصادی، مهار تورم و رشد تولید با حضور کارشناسان و متخصصان برگزار شد. در این نشست با تمرکز بر ریشه تورم اقتصاد ایران را بررسی و راهکارهای لازم ارائه شد.

پیمان قربانی قایم مقام موسسه مالی ملل گفت: در سال‌های اخیر جریانی شکل گرفته که همه مشکلات را متوجه بانک‌ها کنند. درحالی که اگر ناترازی هم وجود دارد بانک مرکزی باید کمک کند این مشکل را برطرف کنند. در سالهای گذشته بودجه کشور کافی نبوده است به همین دلیل بانک‌ها هستند که می‌توانند به سرمایه گذاران کمک کنند.

محمد شیریجیان معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی نیز در این نشست با بیان اینکه ۹۰ درصد تامین مالی کشور از طریق نظام بانکی است، تصریح کرد: این تامین مالی کیفیت ندارد، چون منجر به خلق نقدینگی درون‌زا شده و یکی از تبعات آن تورم است. به همین دلیل تامین مالی از این روش به دلیل مواجهه با تورم اثرگذاری چندانی ندارد. در حال حاضر ۹۰۰ همت تسهیلات تکلیفی جهش مسکن برای بانک‌ها بار مالی دارد. همچنین موضوع ازدواج و فرزندآوری ۸۰۰ همت با مالی دارد. این دو فقره تسهیلات تکلیفی ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان بار مالی دارد. درصورتی‌که تامین مالی خالص بانکها سال گذشته ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده است.

نباید هر زمانی که کسری بودجه ایجاد شد انتشار اوراق مالی ایجاد می‌شود این موضوع منجر به ناترازی می‌شود. هرچند انتشار اوراق برای تامین مالی دولت منطقی است اما باید با سازوکارهای مناسب انجام شود تا منجر به بروز مشکلاتی برای بانک‌ها نشود

او افزود: موضوع انتشار اوراق باید در بودجه مشخص باشد. نباید هر زمانی که کسری بودجه ایجاد شد انتشار اوراق مالی ایجاد می‌شود این موضوع منجر به ناترازی می‌شود. هرچند انتشار اوراق برای تامین مالی دولت منطقی است اما باید با سازوکارهای مناسب انجام شود تا منجر به بروز مشکلاتی برای بانک‌ها نشود.

به گفته او در شش ماهه نخست سال تورم خدمات بالاتر است که تحت تاثیر تورم اجاره بها است تورم اجاره بها تحت تاثیر تورم مسکن، تورم سال گذشته و انتظارات تورمی است. شش ماهه دوم سال تورم کالایی بروز می کند و این مسأله منجر به بروز دور تسلسل تورمی میشود. به همین دلیل باید تورم کالایی را تعدیل کنیم تا منجر شود انتظارات تورمی برای اجاره در سال بعد آن رخ ندهد.

شیریجیان تصریح کرد: قیمتها همواره تحت تاثیر انتقال نقدینگی به بخشهای غیرمولد است. این اثر درون‌زای افزایش قیمت تحریم خواهد شد. بنابراین هدایت منابع به بخشهای مولد باید اتفاق بیفتد.

تاثیر سیاست های دولت بر تورم

کوروش پرویزیان سرپرست پژوهشکده پولی و مالی گفت: تورم موضوع اصلی اقتصاد در دوران جدید است. ریشه‌های اصلی تورم تنها ناشی از ناترازی بانکی و تحریم نیست، بلکه کسری بودجه ریشه اصلی تورم در کشور است. درواقع قول بیشتر دولت ها برای رفاه به دلیل اینکه پشتوانه ندارد موجب خلق نقدینگی می‌شود. در سال گذشته حدود ۴۷۰ هزار میلیارد تومان کسری وجود داشته است.

سال ۱۴۰۱ حدود ۲۹۹ هزار میلیارد تومان کسری وجود داشته است. این موضوع در سال‌های قبل تر نیز وجود داشته است. بنابراین در این سالها دولت برای جبران کسری بودجه از طریق استقراض و انتشار اوراق عمل کرده اند.

او افزود: در حال حاضر قیمت‌گذاری که از سوی دولت انجام میشود به دلیل ناکارآمدی که دارد منجر به تشدید تورم می‌شود. اقدامات اخیر بانک مرکزی برای شفاف سازی نقدینگی و تورم و همچنین استفاده از ابزارهای مناسب برای محاسبه نقدینگی و… منجر شده است روی مدیریت نقدینگی تاثیر مثبت داشته باشد. امیدواریم در دولت جدید با توجه به تجربیاتی که در کشور ایجاد شده اقدامات مناسبی صورت گیرد.