معاون اول رئیسجمهوری سرانجام به طور تفصیلی توضیح داد که چرا تا آخرین روزهای عمر دولت دوازدهم در سمت خود مانده است. اسحاق جهانگیری این توضیحات را جمعهشب در اتاق گفتوگوی پایگاه خبری انتخاب در شبکه اجتماعی کلابهاوس ارائه کرد.
انتقاد به ادامه حضور جهانگیری در دولت از آنجا نشأت میگیرد که او با وجود نقش موثری که در انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۶ به عنوان کاندیدای پوششی روحانی ایفا کرد و درخشش در مناظرههای انتخاباتی، در دولت دوم روحانی (دولت دوازدهم) بسیاری از اختیاراتی را که در دولت یازدهم در اختیار داشت، از دست داد؛ با این حال حاضر به ترک دولت نشد.
منتقدان اصلاحطلب جهانگیری میگویند، ادامه حضور او در سمت معاون اولی با توجه به شناسنامه اصلاحطبی او باعث شده است از یکسو، رایدهندگان بیش از پیش اصلاحطلبان را در ناکامیهای دولت دوازدهم شریک بدانند و از سوی دیگر، درخشش انتخاباتی دور پیشین او تحتالشعاع این ناکامیها قرار بگیرد.
معاون اول رئیسجمهور ابتدا در کلابهاوس توضیح داد که در سال ۹۶ با پیشنهاد اکبر هاشمی، رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام و سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات و موافقت حسن روحانی وارد صحنه انتخابات شده است و مقتضای. وفای به عهد این بود که وقتی مردم را دعوت کرده است که رای بدهند، در دولت بماند و مسائل را پیگیری کند. او در این باره گفت: «من مسئول بودم که از ۲۴ میلیون رای رئیس جمهور حفاظت میکردم.»
جهانگیری به این سوال که دولت روحانی اصلاح طلب است یا اصولگرا؟ چنین پاسخ داد که روحانی هیچ وقت نگفته که اصلاحطلب است و هیچ وقت هم نگفته دولت اصلاحطلب تشکیل داده است. با این حال او تاکید کرد که «پستهای کلیدی در دست کسانی است که سبقه اصلاح طلبی دارند.»
به گفته این عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، اصلاح طلبان در دو انتخابات گذشته با حمایت از روحانی میخواستند قطعنامه های تحریمی رفع شود و روند توسعه ایجاد شود.
او یکی از ضعفای دولت را «لکنت زبان» دانست و گفت دولت نخست روحانی با اینکه درآمدهای افسانهای نداشت، دستاوردهایش «خوب» بود؛ با این حال چون سفره مدرم کوچک شده بود، امکان تشریح این دستاوردهای وجود نداشت. معاون اول رئیسجمهوری در این باره گفت: «وقتی سفره های مردم کوچک شده است، ما بیاییم بگوییم برایتان سد ساختهایم؟»
جهانگیری از اینجای بحثش، دوباره سراغ عملکرد دولت احمدینژاد رفت و گفت که اگر دولت از همان ابتدا گزارش جامعی درباره آنچه تحویل گرفته است، ارائه میداد و در این زمینه «کوتاهی» نمیکرد، اکنون با این حجم از انتقاد روبهرو نبود. او گفت: «وقتی پاسخ نمیدهیم بعضیها خیلی رویشان زیاد میشود.»
به گفته جهانگیری، احمدینژاد در ۱۱ بند از او شکایت کرده است اما در مرحله دادسرا و پس از استماع دفاعیات او، قرار منع تقعیب برایش صادر شده است.
جهانگیری با بیان اینکه یکی از فسادهای دوره احمدی نژاد بابک زنجانی بود، ادعا کرد احمدینژاد با چهار امضای وزیرش، بیش از ۱.۷ میلیارد دلار نفت به زنجانی، به نیروهای مسلح و نیروی انتظامی داده شد؛ اما پول هیچ کدام به خزانه برنگشت. او افزود: «ایشان یک کاری کرده که ما تا ۵۰ سال دیگر نمیتوانیم به پول هایمان دسترسی پیدا کنیم.»
معاون اول رئیسجمهوری تاکید کرد: «من در دولت ماندم که دیگر بابک زنجانی درست نشود. یک میلیارد دلار به این آدم پول داده شده است؛ آن هم بدون مصوبه شورای امنیت ملی، پول را واریز کردند به بانک زنجانی.»
جهانگیری اضافه کرد: «به بانک زنجانی نفت میدادند، اما او پولش را پس نمی داد، با این حال بازهم به او نفت میدادند.»
ماجرای مهدی جهانگیری
جهانگیری در ادامه حرفهایش دستگیری برادرش، مهدی، را یکی از هزینههای حضورش در انتخابات ریاستجمهوری سال برشمرد: «سه ماه بعد از حضورم، برادرم در بخش خصوصی را به نحو عجیبی گرفتند. من از رسانه ها فهمیدم بازداشتش کردند.»
او با تاکید بر اینکه در مبارزه با فساد، هیچ خط قرمزی نباید وجود داشته باشد، در انتقاد با نحوه این مبارزه در کشور ما این سوال را مطرح کرد که چرا یک پروند کوچک را به بزرگترین پرونده تبدیل می کنند اما از یک پرونده بزرگ میلیاردی، هیچ صدایی در نمیآید؟
معاون اول رئیسجمهوری ادامه داد: «در آن پرونده ای که این همه در بوق و کرنا کردند، برادرم دو اتهام داشت، حتما هر وقت بتواند می آید اطلاعرسانی میکند. برادر من که قائممقام من نبوده است، برادر من که معاونم نبوده است. من هیچ ارتباط کاری با برادرم نداشتم. برادرهای من آنقدر مراقب هستند که دفتر من هم نمیآیند. برادر من هر کاری که کرده در دولت احمدینژاد کرده است.»
نگفتهام نامزد نمیشوم
جهانگیری در واکنش به برخی اخبار که از حضور نیافتن او در رقابت انتخاباتی ۱۴۰۰ حکایت میکرد، گفت: «درمورد کاندیدا شدنم، هنوز تصمیم من بر «نه» است، ولی هیچ وقت نگفتهام نمی شوم. حتما با بزرگان کشور مشورت می کنم. عدهای فقط دوست دارند بگویند کاندیدا میشوند. اما کار، کار سختی است و نیازمند انسجام و بسیاری از کارهاست.»
داستان ناتوانی در امضای حکم منشی
معاون اول رئیسجمهوری در ادامه با مثالی توضیح داد که در دولت دوم روحانی چقدر دایره اختیاراتش کاهش یافته است؛ به نحوی که نهتنها، دیگر هدایت تیم اقتصادی دولت را بر عهده ندارد، در برخی از تصمیمگیریهای مهم نیز دخالت داده نمی شود.
او در این باره گفت: «من در دور دوم، در تغییر هیچ معاون وزیری نقش نداشتم، تماما در دفتر رئیس جمهوری تصمیمگیری میشود، من فقط بعد از اینکه حکم داده شود، خبردار می شوم.»
جهانگیری همچنین در ادامه داستان نقل قول معروف و جنجالیاش درباره اینکه اکنون از امضای حکم برای منشیاش هم ناتوان شده است، تشریح کرد. او با بیان اینکه نخستین کسی که در باره این اظهار نظر از او سوال پرسیده است، رئیسجمهوری بوده است، افزود: «به آقای روحانی گفتم من از یک موضوعی ناراحتم؛ رفتم در جلسه می بینم فردی به نام وزیر صنعت معرفی شده است، در حالی که خبر نداشتم اما صنعتگران از من توقع داشتند و میگفتند یک کسی که تحصیلاتش الهیات است، باید وزیر شود؟ من هم در پاسخ، آن حرفها را زدم.»
معاون اول رئیسجمهوری همچنین از مخالفتش با نحوه گران شدن بنزین و دلخوری شدیدش از نحوه برخورد با او پس از ابراز نظرش در جلسه سران سه قو خبر داد و گفت: «در بحث بنزین، من در سال ۹۸، در جلسه سران سه قوه، پیشنهاد دیگری راجع به بنزین داشتم، برخورد بدی با من شد. قهر کردم. گفتم دیگر نمیآیم و دیگر ادامه نمیدهم.»
او درباره شکلگیری اعتراضات در آبان ۹۸ نیز با بیان اینکه «ما در درون حاکمیت باید سعی کنیم به تفاهم برسیم»، گفت: «در دی ۹۶، مشهد بودم، آنجا این جمله مهم را اعلام کردند. آقایانی که این تظاهرات را راه انداختید، دودش به چشم شما هم خواهد رفت.»
ماجرای دلار جهانگیری
بخش دیگری از حرفهای جهانگیری در شبنشینی آخر هفته با کاربران کلابهاوس به ماجرای اعلام نرخی ارزی ۴۲۰۰ تومانی که به ارز جهانگیری معروف شد، اختصاص داشت. او داستان را چنین روایت کرد:
«ما با شروع دولت، سه نرخ ارز داشتیم، ارز ۱۲۰۰، ۲۴۷۷ و ارز آزاد که از اسفند ۹۱ حدود ۴ هزارتومان بود، ولی با شروع این دولت روند کاهشی پیدا کرد.
روزهای اول، دوتا ارز اول را باهم ادغام کردیم، چون فکر میکردیم که باید تکنرخی شود. مدتی طولانی در زمان دولت یازدهم، نرخ دلار در محدوده ثابتی حرکت کرد. در پایان دولت یازدهم، دلار در کانال سه هزارتومان بود.
در سال ۹۵، شوکی در بازار ایجاد شد، عمدتا دیگر بازار رفت روی ساوزکارهای اقتصادی مثل عرضه سکه ولی معلوم شد که پایدار نیست.
در مرداد که رئیس جدید بانک مرکزی آمد، جلسه سران سه قوه تشکیل شد، در آن جلسه بحث سیاستهای ارزی بررسی شد؛ باید تصمیم جدی گرفته میشد، آنجا بر اساس اصرار برخی از سران قوای سهگانه، تصمیم بر این شد که ارز ۴۲۰۰ بماند.
اینکه گفته می شود ارز جهانگیری، باید بگویم وقتی آن شب تصمیمگیری شد، اعضای آن جلسه شامل تیم اقتصادی دولت و غیر دولت بودند. پایان تصمیمگیری در آن جلسه، اعضای دولت و برخی از مشاورین رسانهای آقای رئیسجمهوری پیشنهاد کردند برای اینکه تحت عنوان تصمیم دولت در جامعه جابیافتد، جهانگیری آن را اعلام کند، اما من مخالف بودم.
این ارز ۴۲۰۰ مصوبه جلسه سران سه قوه است؛ اینکه آقایان درموردش اظهار نظر نکردند خب بعدا به خودشان بر میگردد.
ارز کنترلی فیکس تقریبا در ۹۰ درصد سال ها انجام گرفته شد. ما در دوره آقای هاشمی، ارزهای مختلفی داشتیم، ۶۰ تومان بود، ۸۰ تومان هم داشتیم، بعد از مدتی ارز تثبیتی ۱۸۰ تومان گذاشتند؛ در دوره اقای خاتمی هم دو نرخی بود.
در دوره آقای احمدینژاد، ارز فیکس ۱۲۲۴ تومان را اعلام کردند و بعد بصورت سه نرخی شد.
اکثر تصمیم های غیراقتصادی از جمله ارز ۴۲۰۰ تومانی به خاطر شرایط جنگ اقتصادی بود.
من در جلسه مربوط به ارز ۴۲۰۰ تومانی، میخواستم ارز ۴۲۰۰ تومانی را شناور کنم تا فیکس نباشد و با نرخ تورم تغییر کند. الان فکر میکنم مهمتر از ارز ۴۲۰۰ تومان این است که باید از زندگی مردم حراست بکنیم.»