سکینه مهرائی
مدیر امور مهندسی پروژه خط دوم انتقال آب طالقان در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، در پاسخ به خبرنگار عصراقتصاد درباره میزان مصرف آب این خط و چگونگی آن با تأکید بر اینکه آب این مسیر صرفاً برای تأمین شرب شهری استفاده می‌شود، گفت مسئولیت نظارت بر نحوه مصرف بر عهده شرکت آب و فاضلاب است.
در بازدید اخیر خبرنگاران از پروژه خط دوم انتقال آب سد طالقان به تهران و کرج، موضوع کاربری آب انتقالی و حوزه‌های مصرف آن به یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوها تبدیل شد.
خبرنگار عصر اقتصاد در حاشیه این بازدید، از احسان استحمامی، مدیر امور مهندسی پروژه خط دوم انتقال آب طالقان در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، پرسید: «آیا آب انتقالی به تهران و البرز تنها برای آشامیدن مصرف می‌شود یا در بخش کشاورزی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ آیا نظارتی بر این نوع مصرف وجود دارد؟»
استحمامی در پاسخ تأکید کرد: «آب این خط صرفاً برای مصرف شهری و شرب است و در بخش کشاورزی استفاده نمی‌شود. البته نظارت بر چگونگی مصرف در شهر بر عهده ما نیست و مدیریت آب و فاضلاب باید به این موضوع پاسخگو باشد.»
وی در توضیح فلسفه ایجاد این خط جایگزین گفت: «خط قدیم از سال ۱۳۸۰ به بهره‌برداری رسیده و ظرفیت انتقال ۱۵۰ میلیون مترمکعب در سال معادل ۵ مترمکعب در ثانیه را دارد. این خط قدیمی در بخشی از مسیر، یعنی حدود ۱۴ تا ۱۵ کیلومتری زیر شهر کرج عبور می‌کند که از نظر پدافندی و ایمنی، ریسک بالایی دارد. بنابراین ما در طراحی خط دوم، مسیر را از کیلومتر ۴۶ خط قدیم جدا کردیم و در امتداد اتوبان شمالی کرج پیش بردیم.»
وی افزود: «خط جدید از ۹ کیلومتری مخزن ۱۸۰ هزار متر مکعبی زیاران آغاز شده و با طول ۶۲ کیلومتر، آب را بدون نیاز به هیچ ایستگاه پمپاژی به مقصد منتقل می‌کند. فشار کاری آن ۴۰ بار است و همه تجهیزات بر همین مبنا طراحی شده‌اند.»
به گفته مدیر امور مهندسی پروژه، خط دوم همانند خط اول، ظرفیت انتقال ۵ متر مکعب در ثانیه را دارد و علاوه بر جبران فرسودگی و آسیب‌پذیری خط قدیمی، به‌خصوص در شرایط خشکسالی، امنیت آبی تهران و البرز را ارتقا می‌دهد. او با اشاره به تزریق ۱۲۰ هزار متر مکعب آب به شهر هشتگرد از این خط گفت: «با اتصال خط به تصفیه‌خانه شماره ۲ کرج، ظرفیت تأمین آب تهران تا اوایل هفته آینده ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه افزایش خواهد یافت و تا پایان شهریور، این عدد در مجموع به حدود ۵۰۰۰ لیتر بر ثانیه می‌رسد.»
جزئیات فنی و مراحل بهره‌برداری
محسن حیدری، معاون اجرایی قطعه دوم این طرح، نیز با بیان اینکه قطر لوله در خط جدید ۲۰۰۰ میلی‌متر است، افزود: «این خط بدون پمپاژ و به صورت ثقلی آب را از ورودی زیاران تا بیدقانه منتقل می‌کند. فاز اول آن برای تأمین آب پایدار هشتگرد و نظرآباد، با ظرفیت ۲۷۰ لیتر بر ثانیه، هفته گذشته به بهره‌برداری رسید.
فاز دوم تا اوایل هفته آینده با انتقال ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه به تصفیه‌خانه کرج عملیاتی می‌شود و فاز نهایی نیز تا پایان شهریور با اتصال کامل به رینگ آبرسانی تهران به پایان خواهد رسید.»
با تکمیل خط دوم طالقان، آب شرب تهران و البرز با ظرفیت ۵ هزار لیتر بر ثانیه ایمن‌تر می‌شود و ریسک‌های پدافندی کاهش می‌یابد
وی درباره سرمایه‌گذاری انجام شده گفت: «برآورد هزینه کل پروژه شامل اجرا، تملک و سایر بخش‌ها حدود ۶۵۰۰ میلیارد تومان است. عمر بهره‌برداری این خط مشابه خط قدیم، بیش از دو دهه پیش‌بینی می‌شود.»
به گفته حیدری، به دلیل وجود رینگ‌های کامل انتقال در تهران و کرج، ورود آب از هر نقطه عملاً می‌تواند به کل شبکه کمک کند.
سهم استان البرز از این خط، دو و نیم متر مکعب بر ثانیه عنوان شده که شامل تأمین نیاز غرب البرز و تغذیه تصفیه‌خانه شماره ۲ کرج است. از این مقدار، حدود ۲۷۰ لیتر بر ثانیه به شهرستان‌های هشتگرد و نظرآباد اختصاص می‌یابد.
مسئولان پروژه مهم‌ترین مزیت این خط را نقش پشتیبان و جایگزین در مواقع بحرانی می‌دانند. در صورت بروز حادثه یا ترکیدگی در خط اول، خط دوم می‌تواند مانع قطع آب بخش گسترده‌ای از تهران و کرج شود. این موضوع، به‌ویژه در سناریوهای پدافندی و دوره‌های کم‌آبی، اهمیت حیاتی دارد.
حیدری همچنین از برنامه‌های بلندمدت برای ایجاد تونلی ۴۴ تا ۴۵ کیلومتری از سدهای البرز و طالقان خبر داد که در آینده جایگزین مسیر فعلی خواهد شد. این اقدام موجب کاهش بیشتر ریسک و پایداری انتقال خواهد شد.
به این ترتیب، پروژه خط دوم انتقال آب طالقان تنها یک سرمایه‌گذاری فنی برای افزایش ظرفیت انتقال نیست، بلکه به نوعی بیمه‌نامه بلندمدت برای امنیت آبی استان‌های تهران و البرز محسوب می‌شود.
پاسخ صریح احسان استحمامی به پرسش خبرنگار عصر اقتصاد، تکلیف را درباره نوع مصرف این آب روشن کرد: این خط، صرفاً برای آب شرب و مصرف شهری است و کشاورزی از آن سهمی ندارد. با این حال، آنچه شاید به همان اندازه مهم باشد، لزوم نظارت دقیق بر مصرف و جلوگیری از هدررفت در شبکه است—مسئولیتی که طبق گفته وی، در حیطه وظایف شرکت آب و فاضلاب قرار دارد.
