قیمت تمام شده دارو توجیه اقتصادی ندارد
عصراقتصاد: به گفته معاون نظارت بر زنجیره تأمین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، به علت بی‌توجهی در طی سال‌های متمادی به موضوع صادرات، تولید مواد اولیه بیشتر با نگاه مصرف در داخل بوده است. لذا قیمت تمام شده آن برای صنعت، خیلی توجیه ندارد.
دکتر ژاله روشن بخت، معاون نظارت بر زنجیره تأمین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین در گفت‌وگو با عصراقتصاد به تشریح وضعیت صنعت داروسازی در کشور پرداخت.
روشن بخت اظهار کرد: صنعت داروسازی شامل چند بخش می‌شود. احساس نیاز جهت درمان بیماری‌ها و یا پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ سلامتی و بهداشت انسان و تحقیق وسیع و همه جانبه پیرامون موضوع مورد نظر، ایده پردازی و کشف، توسعه، تولید، توزیع، پخش و ارائه به مصرف‌کننده نهایی و صنعت دارو در طی ۲۰ سال پیش به واسطه ورود مباحث زیست فناوری (بیوتکنولوژی) و تغییر فرآیند‌های علمی به سمت تحقیقات و فرآیند‌های زیست مولکولی و زیست فناوری رشد متفاوتی نسبت به سال‌های قبل داشته است. لذا تجارت جهانی آن در این بیست سال بیش از سه برابر افزایش یافته است و دومین صنعت بزرگ جهانی صنعت شیمیایی و داروسازی است.
وی ادامه داد: از بین همه کشور‌ها، آمریکا بیشترین سهم را در این صنعت دارد و بعد از آن کشور‌هایی مانند هند، روسیه، برزیل و چین از سهم قابل توجهی برخوردار هستند. ضمن این که این کشور‌ها در این ده سال اخیر رشد متفاوتی از سال‌های گذشته داشته‌اند.
معاون نظارت بر زنجیره تأمین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین با اشاره به جایگاه ایران در صنعت داروی جهان گفت: ایران نیز کشوری است که با داشتن منابع طبیعی ویژه و تعدد گونه‌های گیاهی( که به ۸۰۰۰۰ گونه می‌رسد)و منابع نفتی و پتروشیمی و معادن مختلف و بیشتر از همه این‌ها، با داشتن استعداد‌های ویژه نخبگان و دانشمندان حوزه شیمی و دارو باید از سهم بیشتری از این حوزه تجارت جهانی بهره‌مند شود؛ چرا که این تجارت جهانی در حوزه دارو به سرعت در حال رشد است.
وی افزود: ایران با داشتن منابع طبیعی و انسانی باید سرمایه‌گذاری در حوزه دارو و مواد شیمیایی را در اولویت اول خود قرار دهد و با تکیه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به ظرفیت‌های داخلی اکتفا کند و همواره پیشرفت جهانی را مورد رصد و پایش قرار دهد و خودش را به تراز تجاری مثبت جهانی در حوزه صنعت داروسازی برساند و روش‌ها و سیاست‌گذاری‌ها طوری تعریف و تدوین شود که هم خود اتکایی در سطح ملی تقویت شود و هم افزایش قابل توحه تجارت جهانی را با در نظر گرفتن نقش تعاملات سیاسی در صنعت و اقتصاد پیش رو داشته باشد.
روشن بخت اقداماتی را برای پیشرفت در حوزه صادرات پیشنهاد داد، بدین شرح که:
۱- تدوین راهکار‌ها و فرآیند‌های تخصصی صادرات دارو و تجهیزات پزشکی
۲- جلوگیری از فعالیت صادراتی به صورت جزیره‌ای و مقطعی و ناپایدار در کشور‌های هدف
۳- افزایش بهره‌وری از امکانات، زیرساخت‌ها و کارخانجات و دانش فنی و نخبگان و دانشمندان حوزه دارو در کشور
۴- گسترش فرهنگ صادراتی با خودباوری و خوداتکایی در بین دست اندرکاران صنعت دارو در کشور
۵- لزوم رعایت اصول تولید بهینه دارو مطابق با الزامات و استاندارد‌های بین‌المللی و تنظیم مستندات و پرونده‌های جامع دارویی متناسب با الزامات کشور هدف
۶- اصلاح سیاست‌گذاری با رویکرد تقویت صادرات در حوزه گمرک و نقل و انتقالات بانکی، کوتاه کردن فرآیند صدور مجوز توسط سازمان غذا و دارو، برگشت و رفع تعهد ارزی شرکت‌های صادرکننده توسط بانک مرکزی و…
وی همچنین با تاکید بر لزوم توسعه روابط میان حوزه پزشکی و دانش بنیان اظهار کرد: پیشرفت در حوزه پزشکی و درمان و حفظ امنیت سلامت جامعه به جز توسعه روابط میان پیشرفت‌های پزشکی و رشد فناوری و دانش بنیان و تجاری‌سازی و سرمایه‌گذاری در حوزه حمایت از شرکت‌های دانش بنیان امکان‌پذیر نیست.
معاون نظارت بر زنجیره تأمین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین گفت: سرعت رشد علم در حوزه فناوری و زیست فناوری به قدری زیاد است که فقط با تکیه بر نخبگان و دانش پژوهان در شرکت‌های دانش بنیان نمی‌توان به این مسیر رسید.
وی افزود: شرکت‌های دانش بنیان با ترغیب اعضای هیئت علمی، دانشجویان و پژوهشگران و ایجاد انگیزه و‌امید برای رشد و توسعه و صنعتی شدن‌ایده‌های فناورانه می‌توانند گام‌های مؤثری در حوزه سلامت و ارتقاء دانش فنی صنعت دارو بردارند.
روشن بخت، تجاری‌سازی محصولات دانش بنیان و فناورانه را از رویکرد‌های اصلی دانست و اظهار کرد: به همین منظور دولت سیزدهم تسهیلات و امکانات خوبی را جهت طرح‌های فناورانه در نظر گرفته است که موجب تسریع و تسهیل در امر تجاری‌سازی می‌شود و حلقه اتصال بین دانش فنی و صنعت و بازار خیلی محکم‌تر و منسجم‌تر می‌شود.
وی ادامه داد: وقتی‌ایده‌های جدید و علمی به محصولات فناورانه تبدیل شود و ارتباط بین آموزش و پژوهش با اقتصاد و رفع مشکلات جامعه معنادار شود، انگیزه و شوق پژوهش بیشتر می‌شود و نقطه‌امید دانشگاهیان ما می‌شود و صنعت نیز از رشد و توسعه پایداری برخوردار می‌شود.
وی درباره اوضاع مواد اولیه و تولید دارو در کشور گفت: ایران با داشتن چندین شرکت تولیدکننده مواد اولیه مؤثره و چندین مرکز تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه تولید مواد اولیه در چند سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است اما با درنظرگرفتن ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های موجود تا نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد.
وی افزود: حدود۱۵۰۰ موکلول و یا ترکیب شیمیایی به عنوان مواد اولیه مؤثره دارویی در کشور مصرف می‌شوند که درصدی از آن در ایران تولید می‌شود و هنوز خیلی از این مواد، وارداتی است که نقش شرکت‌های دانش بنیان و فناورانه در ارتقاء سهم تولید داخلی خیلی حائز اهمیت است. از طرفی به علت بی‌توجهی در طی سال‌های متمادی به موضوع صادرات، تولید مواد اولیه بیشتر با نگاه مصرف در داخل بوده است.
لذا قیمت تمام شده آن برای صنعت، خیلی توجیه ندارد اما رویکرد ما در این زمینه ارتقاء صنعت و صادرات و توسعه بازار است و با نگاه به بازار‌های هدف می‌توان بهره‌وری بیشتری را متصور بود.
معاون نظارت بر زنجیره تأمین شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین با اشاره به طرح دارویار گفت: یکی از طرح‌های ملی در حوزه دارو و نظام سلامت، طرح دارویار است که از تابستان سال پیش اجرایی شد. هدف این طرح نظام‌مندکردن ارز اختصاص یافته به دارو بود که مصرف‌کننده نهایی توسط سازمانهای بیمه‌گر بتواند از این یارانه‌ای که دولت از طریق ارز ترجیحی اختصاص می‌دهد بهره‌مند شود.
هماهنگی بین سازمانهای بیمه‌گر، بانک مرکزی، سازمان غذا و دارو و صنعت داروسازی کشور(تولیدکنندگان مواد اولیه و محصول نهایی دارویی) و سازمان برنامه و بودجه و داروخانه‌ها و مصرف‌کننده نهایی و… از الزامات اجرای صحیح این طرح بود که در مسیر اجرای این طرح، صنعت داروسازی کشور و دیگر اجزای نظام سلامت کمتردچار آسیب شوند.
وی اظهار کرد: با توجه به تلاش و زحمات بی‌وقفه دست اندرکاران اجرای این طرح، ارزیابی نقاط مثبت و منفی اجرای این طرح و بررسی چالش‌ها، تهدید‌ها و فرصت‌ها می‌تواند چراغ راه سیاست‌گذاری در حوزه دارو و نظام سلامت باشد.
