چالش داروخانه‌ها با کمبود دارو و مطالبات معوق
کربکندی، عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی اصفهان عنوان کرد هنوز ریالی از بیمه‌های تامین اجتماعی و نیروهای مسلح برای طرح دارویار به داروخانه‌ها پرداخت نشده است.
طرح دارویار که قرار بود جایگزین ارز دولتی دارو شود و لازمه آن حمایت مالی سازمان برنامه و بودجه بود حالا روند اجرایی آن با دست‌انداز برخی از سازمان‌های بیمه کند شده؛ به طوری که به رغم عمل کردن سازمان برنامه و بودجه به تعهدات خود و قرار دادن نقدینگی مورد نیاز در اختیار بیمه‌ها، تاکنون فقط بیمه سلامت نقدینگی دریافت شده را در اختیار داروخانه‌ها قرار داده است.
بنابراین مابقی بیمه‌ها از جمله تامین اجتماعی و نیروهای مسلح به تعهدات خود به درستی عمل نکرده‌اند و داروخانه‌ها را چالش‌های مالی مواجه کرده‌اند. معضلی که در کنار کمبودهای دارویی ایجاد شده از سوی صنعت، ممکن است دسترسی سریع به دارو را با مشکلات بیشتری مواجه کند. در این راستا حسن کربکندی، موسس و مسئول فنی یک داروخانه و عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی اصفهان در خصوص مشکلات بازار دارویی کشور در گفت‌وگو با بازار توضیح می‌دهد.
چالش داروخانه داران با سازمان تامین اجتماعی در پرداخت مطالباتی که قرار بود برای اجرای طرح دارویار پرداخت شود به کجا رسید؟ آیا روند پرداختی‌ها به درستی انجام می‌شود؟
خیر، همچنان مشکلات این حوزه وجود دارد و هنوز بیمه‌های تامین اجتماعی و ارتش برای طرح دارویار به داروخانه‌ها پرداختی نداشته‌اند. این در حالی است که طرح دارویار از تیر جاری شروع شده و سه بیمه سلامت، بیمه تامین اجتماعی و نیروهای مسلح از دولت برای تحقق این طرح بودجه گرفته‌اند اما فقط بیمه سلامت است که پرداخت‌های به روز انجام داده است.
یعنی برخلاف ادعایی که از سوی برخی از مقامات سازمان تامین اجتماعی در رسانه‌ها منتشر شده هنوز دریافتی از این سازمان نداشته‌اید؟
خیر، دو بیمه دیگر از جمله بیمه تامین اجتماعی و نیروهای مسلح از شروع طرح دارویار پرداختی نداشته‌اند. این نیز در حالی است که هر سه بیمه بودجه‌ای که دریافت کرده‌اند، نشان‌دار بوده است.
نکته قابل توجه هم این است که به تازگی در جلسه‌ای که از مقامات سازمان تامین اجتماعی با رئیس جمهوری داشته‌اند اطلاعات نادرستی در خصوص به روز بودن پرداختی‌ها به رئیس دولت سیزدهم ارائه شده است. حتی در این جلسه ادعا شده که اطلاعاتی که انجمن داروسازان قبلتر طی نامه‌ای به رئیس جمهوری رسانده شده هم حقیقت ندارد. این در حالی است که هیچ کدام از داروسازان کشور پرداختی از سوی تامین اجتماعی دریافت نکرده‌اند.
از طرفی کمبودهای دارویی در برخی از اقلام حیاتی همچون اسپری ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل مورد استفاده در حمله آسم بسیار نگران‌کننده شده است. این کمبودها هم در شرایطی شکل گرفته‌اند که به نظر می‌رسد چندان با تحریم‌ها هم مرتبط نباشند و موضوع نبود صرفه اقتصادی در تولید این داروها پررنگ‌تر است.
با این تفاسیر مقصر کمبودهای دارویی را اقتصاد دستوری دارو می‌دانید که قیمت‌ها دستوری تعیین می‌شود؟
بله؛ چرا که در داروی ناباروری «هاش سی جی» شاهد کمبودهایی بودیم که به محض اینکه این دارو گران شد بازار از این دارو اشباع شد. این موضوع در حال حاضر در داروی دیگر ناباروری به نام «هاش ام جی» تکرار شده و چون هنوز افزایش قیمت نداشته شاهد کمبود آن در بازار هستیم.
بنابراین به نظر می‌رسد که کمبودها واقعی نیست و تولید برخی از اقلام دارویی برای شرکت‌ها خارج از صرفه اقتصادی است. از این رو می‌توان گفت محدودیت‌هایی که دولت در قیمت‌گذاری ایجاد کرده باعث کمبود برخی از داروها شده است. از این رو عجیب نیست که کارخانه‌های داروسازی هم نخواهند ضرر بدهند و برخی از داروها را از سبد تولید حذف کنند.
الان در چه گروه داروهایی بیشتر دچار کمبود هستیم؟
اسپری‌های تنفسی که داروهای مورد نیاز بیماران تنفسی هستند بسیار کمیاب شده است. حتی داروهای ساده‌تری همچون قطره بینی کلرور سدیم و پمادهای چشمی که در فصل پاییز و زمستان مورد مصرف قرار می‌گیرد هم در داروخانه‌ها نیست. در کنار این داروها، اکنون بیمارستان‌ها هم درباره تامین داروهای بیهوشی و کمک بیهوشی با چالش مواجه هستند.
برای رفع مشکلات پیش آمده و در دسترس قرار گرفتن داروها چه پیشنهادی به متولیان مربوطه دارید؟
نیاز است افراد جوانی که در راس امور دارویی کشور هستند نیست به این موضوعات توجه کنند و مشکلات را مرتفع کنند. البته نبود یک سیاست و دیدگاه واحد بین وزیر و معاون سازمان غذا و دارو نیز نگران‌کننده است؛ به طوری که دیده شده وزیر در چند جا اسم یکی از پلت‌فرم‌های دارویی را برای عرضه رسمی دارو می‌آورد ولی معاون سازمان غذا و دارو هم در گذشته و هم در زمان حال تاکید دارد که عرضه دارو از طریق پلت‌فرم‌های مجازی غیر قانونی است.
در این بین پلت‌فرم‌ها ارائه دارو را ادامه می‌دهند و هیچ برخورد قانونی و واقعی با این آنها مگر یک بار که یکی از آنها فقط به مبلغ ۵ میلیون تومان جریمه شد و بیشتر جنبه شوخی بزرگ داشت، صورت نگرفته است.
فکر می‌کنید ادامه تاخیر سازمان تامین اجتماعی در موفقیت طرح دارویار و به طور کلی تامین داروی مورد نیاز مردم چه تاثیری داشته باشد؟
ادامه این تاخیرها نتایج بسیار وحشتناکی برای صنعت درمان کشور به همراه دارد؛ برای مثال قیمت داروی «هاش سی جی» که به آن اشاره کردم چهار برابر شده است. همان موقع هم داروخانه‌هایی که می‌خواستند این دارو را تامین کنند باید سرمایه بسیار زیادی را در اختیار داشتند.
بنابراین الان با گران شدن این دارو و داروهای مشابه آن، سرمایه در گردش داروخانه‌ها باید بسیار بالا برود. این در حالی است که از یک طرف تعداد داروهایی که تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد روز به روز زیاد می‌شود و به تازگی ۵۰ مورد به دیگر هم به این تعهدات اضافه شده است.
از این رو این نگرانی وجود دارد که داروخانه‌ها به تدریج نتوانند سرمایه در گردش مورد نیاز را تامین کنند؛ چرا که بانک ها به مشکل خورده‌اند و هفت بانکی که اعلام شد بدهی داشتند در پرداخت تسهیلات مثل سابق عمل نمی‌کنند و خیلی تسهیلات به سختی پرداخت می‌شود. بنابراین حداکثر نقدینگی که داروسازان در یک سال می‌توانند جذب کنند ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون است اما میزان سرمایه در گردشی که باید ایجاد کنند خیلی بیشتر از اینها است.
با این تفاسیر ادامه تاخیر بیمه‌ها در پرداخت مطالبات داروخانه‌ها می‌تواند داروخانه‌ها را به نقطه‌ای برساند که داروخانه‌ها دچار توقف شوند. بنابراین غیر از اینکه داروخانه‌ها نمی‌توانند به فعالیت ادامه دهند و شمار زیادی از آنها در خطر ورشکستگی قرار می‌گیرند، تامین داروی مردم نیز در طرح دارویار هم با مشکل مواجه می‌شود. یعنی داروخانه‌های همه جا نمی‌توانند همه داروها را بیاورند و تعداد زیادی از داروخانه‌ها قادر به ارائه خدمت در نزدیک محل به بیمار که ادعا می‌شد طرح دارویاری قرار است این کار را انجام دهد امکان‌پذیر نیست.
