چرا بازار طلا نا امن شد؟
طلا به عنوان بازاری که همواره پناه گاهی امن در زمان افزایش ریسک‌ها شناخته می‌شود، چه مسیری را پیموده و چه چشم‌اندازی خواهد داشت؟
فردای اقتصاد: طلا که از دیرباز همواره به عنوان پناه گاهی امن برای سرمایه‌گذاران در شرایط بحران‌های مالی شناخته شده است، اکنون مدتی است که شرایط سختی را دنبال می‌کند.
در زمان شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری جهانی آن که منجر به کاهش فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری شد، طلا برخلاف دیگر کامودیتی‌ها با افزایش قیمت همراه شد و از کف کمتر از ۱۲۰۰دلاری در هر اونس تا بیش از ۲۰۰۰دلار افزایش ارتفاع داد.
پس از فروکش تب کرونا در اقتصادهای بزرگی همچون چین و آمریکا، در کنار حمایت‌های مالی صورت گرفته برای بازگشت تولید صنایع به شرایط قبل از همه‌گیری، تقاضا بار دیگر قوت گرفت و توانست بخشی از ریزش‌ها را جبران کند، اما این برای فلز طلا پایان داستان نبود و اتفاق مهم‌تری در انتظار این فلز بود.
بازگشت مصرف و تقاضا به شرایط قبل از کرونا، افزایش بی‌وقفه تورم در کشورهای توسعه‌یافته به واسطه پول‌پاشی‌های انجام شده در زمان همه‌گیری، همچنین شروع جنگ اوکراین و برهم خوردن شرایط عرضه و تقاضا در بازارها، همگی دلایل بسیار محکمی برای تداوم روند صعودی طلا و دستیابی آن به سقف‌های جدید بود.
در این میان اما با وجود اینکه بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند که طلا به راحتی خود را به بالای کانال ۲۰۰۰دلاری برساند و در آن سطوح تثبیت شود، این فلز رفتار متفاوتی را از خود به نمایش گذاشت و در بازه‌ای حتی به کانال ۱۶۰۰دلاری نیز نفوذ کرد.
اگرچه همه اعتقاد دارند که تورم برای طلا می‌تواند موتور قدرتمندی برای رشد باشد، اما جنگ تمام عیار بانک‌های مرکزی با اژدهای تورم، سد محکمی را در مسیر قیمتی طلا قرار داد.
طلا ناتوان در پوشش تورم
طلا به طور سنتی در زمان رشد تورم، با افزایش تقاضا و به تبع آن رشد قیمت همراه می‌شود و به عنوان یک دارایی امن در زمان بحران‌های مالی و برای حفظ سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، در این میان یک «اما»ی بزرگ نهفته است.
نگاهی به تاریخ نشان می‌دهد که طی دوره‌های تورمی مختلف، طلا زمانی با افزایش قابل توجه قیمت همراه بوده است که چشم‌انداز مناسبی از توانایی بانک‌های مرکزی در کنترل تورم وجود نداشته باشد و آن زمان است این فلز ارزشمند می‌تواند دارایی مردم را در مقابل رشد قیمت‌ها حفظ کند.
در سمت مقابل اما اقدامات بانک‌های مرکزی در جهت افزایش نرخ بهره همواره مانع مهمی در مقابل این فلز رنگی بوده و حتی آن را با کاهش قیمت نیز مواجه می‌کند.
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که در زمان رشد تورم، همچنین افزایش نرخ بهره، مردم را به سمت سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی سوق می‌دهد که به آنها عایدی‌های دوره‌ای بدهد زیرا هم یک سرمایه‌گذاری کم ریسک محسوب می‌شود و هم به دلیل کاهش قدرت خرید می‌تواند برای آنها یک مزیت تلقی شود. از این رو، طلا به دلیل دارا نبودن پرداختی‌های دوره‌ای با کمبود تقاضا مواجه می‌شود.
در بحران سال ۲۰۲۲ نیز شرایط به همین شکل رقم خورد و زمانیکه تورم خود را نمایان کرد، بانک‌های مرکزی در اقتصادهای بزرگ و در راس آنها فدرال رزرو با سرعت بالایی سیاست‌های انقباضی خود را آغاز کردند و نرخ بهره را به شکلی تاریخی افزایش دادند.
بانک مرکزی ایالات متحده تاکنون طی ۶مرحله نرخ بهره خود را به ۴درصد رسانده که رکوردی ۱۵ساله برای آن به شمار می‌رود که ۴مورد از آن نیز افزایش‌های ۰.۷۵درصدی بوده است.
از زمان روند افزایشی تورم طی ماه‌های گذشته، سیاستگذاران بارها تاکید کرده‌اند که اقدامات انقباضی تا رسیدن تورم به هدف ۲درصدی آن ادامه خواهد داشت و همین موضوع می‌تواند فشار را بر قیمت فلز زرد در بازارهای جهانی حفظ کند.
اگرچه در ماه اکتبر، آمار منتشر شده از تورم و ثبت ۷.۷درصدی که ۰.۳درصد بهتر از انتظارات بود و فاصله ۱.۴درصدی با اوج خود در ماه مارس داشت، نشان داد که تلاش‌های فدرال رزرو بی‌نتیجه نمانده و اکنون می‌توان امید داشت که از شدت اقدامات تهاجمی کاسته شود.
افزایش هزینه تولید طلا
افزایش نرخ تورم طی یکسال گذشته باعث شده است که شرکت‌های استخراج کننده طلا با افزایش هزینه زیادی برای تولید این فلز مواجه شوند و همین موضوع میزان عرضه طلا در بازارهای جهانی را کاهش داده است.
برای مثال شرکت Barick Gold به عنوان دومین استخراج‌کننده بزرگ جهان در ماه گذشته اعلام کرد که تولید طلا در سال جاری در پایین‌ترین حدی باشد که از قبل پیش‌بینی کرده بود.
این شرکت اعتقاد دارد که هزینه تولید طلا طی ماه‌های آینده به دلیل تورم، افزایش دستمزد، همچنین افزایش قیمت انرژی فراتر از قبل خواهد رفت و این موضوع می‌تواند بر میزان تولید تاثیرگذار باشد.
این موسسه اضافه کرد که تولید طلا در سه ماهه سوم ۲۰۲۲ به دلیل تولید ضعیف از معادن Veladero، Carlin و Turquoise Ridge کاهش یافته است.
کاهش عرضه در بازارهای جهانی از سمت استخراج کنندگان طلا می‌تواند محرک جدیدی برای افزایش قیمت اونس جهانی باشد.
در کنار این موضوع گفته می‌شود که بانک‌های مرکزی نیز مدتی است که به خرید طلا در قیمت‌های پایین روی آورده‌اند و میزان خرید آنها در ۸ماهه ابتدایی سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته فراتر رفته است.
برآیند این نکات نشان می‌دهد که در کنار فشاری که بر قیمت طلا به واسطه سیاست‌های انقباضی در جهان صورت گرفته است، همچنان دلایل محکمی نیز برای افزایش قیمت آن در آینده نزدیک وجود دارد.
چشم‌انداز قیمت اونس جهانی
پیش‌بینی قیمت طلا در بازارهای جهانی، به دلیل شرایط موجود کاری چالش‌برانگیز است و ممکن است در ماه‌های آینده با تغییراتی روبه‌رو شود.
بانک جهانی در آخرین پیش‌بینی خود از وضعیت قیمت طلا در سال آینده عنوان کرد که افزایش نرخ بهره و افزایش ارزش دلار آمریکا طی ماه‌های اخیر، بر نگرانی‌ها در مورد افزایش تورم و خطرات ژئوپلیتیکی غلبه کرده است.
فدرال رزرو بارها بر این موضوع تاکید کرده که تا زمان دستیابی به تورم ۲درصدی از سیاست‌های خود عقب نخواهد نشست. جرومی پاول رئیس فدرال رزرو اما در آخرین سخنرانی خود در نوامبر اشاره کرد که ممکن است از این پس سرعت افزایش نرخ بهره کاهش یابد و همین موضوع می‌تواند کمی از فشارها بر قیمت طلا را نیز کاهش دهد.
گفته می‌شود که بانک مرکزی آمریکا در سه نشست آتی خود نرخ بهره را یک مرتبه ۰.۵درصد و دو مرتبه ۰.۲۵درصد افزایش خواهد داد که مقصد آن را به ۵درصد می‌رساند.
بنابراین با توجه به کاهش عرضه طلا در بازارهای جهانی، همچنین فروکش کردن تب تند فدرال رزرو برای کنترل تورم، این فلز گرانبها می‌تواند در بازارهای جهانی با افزایش قیمت همراه شود، اما نمی‌توان انتظار داشت که این افزایش، آن را به قله‌های جدیدی هدایت کند و شاید بتوان گفت که پیش‌بینی واقع‌بینانه، نوسان آن در محدوده‌های حوالی ۱۸۰۰دلار باشد، تا زمانیکه وضعیت سیاسی و اقتصادی دنیا به یک ثبات مشخص برسد.
