گذری بر عملکرد نظام رفاه و تأمین اجتماعی در کره جنوبی

عصراقتصاد: نظام تأمین اجتماعی تضمینی برای رفاه و معیشیت مردم در آینده است. تأمین اجتماعی نقش مؤثری در تأمین امنیت اجتماعی و اقتصادی جامعه و رفع دغدغه های آینده مردم دارد.

دغدغه‌هایی که اگر به موقع برطرف نشوند، پیامدهای نامطلوب آن می تواند امنیت افراد  را در ابعاد مختلف تهدید کند. وجود یک نظام تأمین اجتماعی فراگیر، جامع و کارآمد می تواند پشتوانه محکمی برای اصلاحات نظام اقتصادی، توسعه اجتماعی و تقویت بنیان های فرهنگی جامعه باشد.

طبق روال هر هفته روزنامه عصراقتصاد به منظور برداشتن گام های موثر در تکامل نظام تامین اجتماعی کشورمان و مقایسه عملکرد آن با سایر کشور ها به بررسی نظام رفاه وتامین اجتماعی در کره جنوبی پرداخته که ماحصل این بررسی را در ادامه می خوانید.

تا سال ۱۹۹۵ چهار نوع بیمه تأمین اجتماعی در کره جنوبی ایجاد شده است که عبارت اند از  بیمه صدمات صنعتی، بیمه خدمات درمانی، برنامه بازنشستگی ملی و بیمه بیکاری. این برنامه‌ها همراه با کمک های گسترده بخش دولتی اساس نظام تأمین اجتماعی کره جنوبی را تشکیل داده است. اما با سرعت گرفتن رشد اقتصادی، افزایش و سپس بروز بحران اقتصادی، این موضوع به وضوح به اثبات رسید که نظام تأمین اجتماعی کره جنوبی پاسخگوی نیازهای جامعه نیست.

دولت کره به‌ دلایل مختلف وارد پروسه ارتقای کیفی نظام تأمین اجتماعی شد و در این مسیر سیستم بهداشت و درمان به عنوان نقطه شروع اصلاح سیستم تأمین اجتماعی مورد توجه قرار گرفت.

در گذشته سیاست اصلی دولت در بخش بهداشت و درمان تنها بر ایجاد بیمارستان های بزرگ عمومی در شهرهای بزرگ متمرکز شده بود، اما در دوره جدید، نخست هدف گذاری سیستم بهداشت و درمان ملی از تسهیل معالجه بیماری ها به تسهیل امکان جلوگیری از بیماری تغییر یافت؛ دوم اینکه سیستم مراقبت های بهداشتی جای خود را به سیستم مراقبت و مدیریت بهداشتی در تمام طول عمر  داد. سومین حرکت عمومی‌تر کردن سیستم دسترسی یکسان و آسان به ‌امکانات بهداشتی و درمانی برای همگان بود.

از سوی دیگر، با توسعه تکنولوژی صنایع وابسته به بهداشت و درمان تلاش شد تا رقابت‌پذیری این صنعت افزایش یابد و آخرین اقدام برای ایجاد تغیبر کیفی در بخش بهداشت و درمان حاکم ساختن سیستم مراقبتی شدیدتر برای تضمین سلامتی تولیدات دارویی و غذایی بود.

 در واقع باید اذعان کرد مهم‌ترین اصلی که در نظام تأمین اجتماعی کره به فراموشی سپرده شده بود توجه کمتر به تحت پوشش کامل قرار دادن فقیرترین اقشار جامعه بود.

 بنابراین آنچه نیاز جامعه کره تا قبل از ایجاد تحول در نظام تأمین اجتماعی تلقی می‌شد، تنها افزایش کیفیت و تنوع بخشیدن به میزان خدمات ارائه شده نبود، بلکه یکی از مسائل اساسی افزایش فراگیری نظام تأمین اجتماعی تا پایین‌ترین سطوح جامعه بود.

 ﮐﺮه ﺟﻨﻮﺑﯽ در ۵۰ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﺎﺑﻞ توجه ای  ﺑﻮده ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر را از ﮔﺮوه ﻓﻘﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﺟﻮاﻣﻊ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزی ﺑﻪ ﮔﺮوه ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪه تبدیل کرده است .

طی چند سال گذشته پیش از  ۱۲ درصد از جمعیت کره جنوبی سالمند یا بالای ۶۵ سال بودند، تا ۱۷ سال دیگر بالغ بر ۲۴ درصد از جمعیت این کشور سالمند خواهد بود. روند صعودی افزایش سن شهروندان، دولت را بر آن داشته که به دنبال تدوین سیاست‌های حمایت  از جمعیتی باشد که به سرعت در حال پیر شدن است. مردم کره جنوبی به طور سنتی مانند بسیاری از کشورهای آسیایی عمری طولانی دارند. افزون بر این کاهش نرخ زاد و ولد در سال‌های اخیرنیز به افزایش قشر سالمند جامعه کمک کرده است.

نظام درمانی کره جنوبی برای مقابله با هزینه‌های پیری جمعیت به آمار و اطلاعات بهداشتی مجهز شده است.

در کره جنوبی تعداد افرادی که در سن کار هستند، تنها در یک دوره سه‌ ساله افزایش می‌یابد و تا سال ۲۰۴۰ تعداد این افراد حدود یک‌پنجم کمتر می‌شود. به‌زودی این کشور تا حدی پیر می‌شود که حتی پرداخت حقوق بازنشستگان هم دشوار خواهد بود. با وجود روند سریع شهرنشینی در کره‌جنوبی، بررسی سال ۲۰۱۱ موسسه تحقیقات ملی بازنشستگی نشان داده یک‌چهارم افراد بالای ۷۰ سال در این کشور هنوز با فرزندانشان زندگی می‌کنند.

سیستم تامین اجتماعی در کره جنوبی از بخش‌هایی مانند کمک هزینه‌های دولتی و خدمات رفاهی اجتماعی تشکیل شده است.

مزایایی که تامین  اجتماعی در کره جنوبی به بیمه شدگان ارائه می کند،شامل مستمری و بیمه سلامت ملی، بیمه کارمندی و بیمه جبران آسیب‌های کارگری است.

طرح‌های بیمه تأمین اجتماعی از درآمد، سلامت و اشتغال افراد حمایت می‌کند. اتباع خارجی که در کره جنوبی کار می‌کنند نیز می‌توانند با ثبت نام در شرکت‌های بیمه‌ای این کشور همانند سایر شهروندان از مزایای ارائه شده به شکل قانونی استفاده کنند.

بیمه کار، یکی از بیمه‌هایی است که قشر وسیعی از افراد جامعه را تحت پوشش قرار می‌دهد. این بیمه شامل زیر مجموعه‌هایی عبارتند از: برنامه تثبیت اشتغال، طرح توسعه‌ای مهارت‌های شغلی و مزایای بیکاری می‌شود.

شهروندان بیمه شده موظفند سالانه حدود ۱۵۸ دلار و ماهیانه حدود ۱۳ دلار به عنوان حق بیمه پرداخت کنند. از سوی دیگر، کارفرمایان نیز باید سالانه مبلغ ۲۴۵ هزار دلار و ماهیانه حدود ۲۱ دلار در قالب حق بیمه بپردازند. در مقابل، شرکت‌های بیمه سعی می‌کنند با ارائه مزایای لازم از درصد شمار افراد بیکار کاسته و باعث ترغیب آن‌ها به اشتغال شوند تا زمانی که فرد حرفه جدیدی بیابد، ثبات زندگی آن‌ها را تضمین کنند.

علاوه بر این، بیمه تأمین اجتماعی بخشی از خدمات ارائه شده را به عنوان بیمه جبران حوادث صنعتی قرار داده است .

در واقع این مزایا زمانی به افراد تعلق می‌گیرد که کارگران در زمان انجام کار دچار حادثه یا سانحه شوند. شرکت‌های بیمه‌ای پس از بروز چنین حوادثی از قبیل هزینه و مزایای مراقبت، ناتوانی موقت، از کارافتادگی دائم، پرستاری، مزایای تعلق گرفته به بازماندگان، هزینه‌های کفن و دفن، مزایای جبران آسیب‌های وارده و بیماری را به افراد تحت پوشش ارائه می‌دهند.

شرکت‌های فرعی و اصلی کره جنوبی و کارمندانشان موظفند به منظور برخورداری از بیمه مستمری، حق بیمه آن را به طور ماهیانه پرداخت کنند که تنها ۴. ۵ درصد از میزان حقوق ماهیانه را تشکیل می‌دهد.

همچنین ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻤﻪ درﻣﺎن ﮐﺮه، ﻣﺘﺸﮑﻞ از ۶ دﻓﺘﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و ۱۷۸ دﻓﺘﺮ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮده و ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎی ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی، درﻣﺎﻧﯽ، ﺑﺎزﺗﻮاﻧﯽ و ﺗﺴﮑﯿﻨﯽ را ﺑﺎز ﭘﺮداﺧﺖ و ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ. در روﯾﺎروﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ، ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺑﺮای اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از ۶۵ ﺳﺎل ﺳﻦ و اﻓﺮاد ازﮐﺎراﻓﺘﺎده اراﯾﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

 ۹۰ درﺻﺪ از ﻣﻮﺳﺴﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ ﮐﺮه ﺗﺤﺖ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ۱۰ درﺻﺪ ﺗﺤﺖ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ دوﻟﺖ اﺳﺖ. در ﺣﺪود ۹۰/۹ درﺻﺪ از ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺷﺎﻏﻞ در درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻫﺎ، ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﮐﺮه، اﻣﯿﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ در زﻧﺎن و ﻣﺮدان در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ ﺳﺎﻟ ﻬﺎی ۲۰۰۰ ﺗﺎ ۲۰۱۲ ﺗﺎ ﺣﺪود ۵ ﺳﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻠﯽ ﺑﯿﻤﻪ درﻣﺎن ﯾﮏ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﻨﻨﺪه واﺣﺪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮده و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اراﺋﻪ ﻣﺰاﯾﺎی ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺣﻖ ﺑﯿﻤﻪ، اراﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻪ ذﯾﻨﻔﻌﺎن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ کند و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از اﺑﺘﺪای ﺟﻮﻻی ۲۰۰۸، ﺧﺪﻣﺎت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان را ﻧﯿﺰ ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد.

ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ ﮐﺸﻮر ﮐﺮه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﻖ ﺑﯿﻤﻪ ﻫﺎی ﭘﺮداﺧﺘﯽ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﯾﺎن و ﮐﺎرﮔﺮان و ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﻬﺎی ﺗﺨﺼﯿﺼﯽ، ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺪه و ﻋﻀﻮﯾﺖ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﺮه ای ﻫﺎی ﻣﻘﯿﻢ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺟﺰء ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺰاﯾﺎﺑﮕﯿﺮان ﮐﻤﮏ ﻫﺎی درﻣﺎﻧﯽ، اﺟﺒﺎری است.

 بازنشستگی اجباری

در کره جنوبی بازنشستگی اجباری است. برخی شرکت‌های بزرگ کارمندان خود را در فاصله ۵۶ تا ۵۸ سالگی بازنشسته می‌کنند. حتی برخی نیز پیش از رسیدن به ۵۴ سال ناگزیر به بازنشستگی می‌شوند. البته بازنشسته‌های اجباری به سختی شغل خود را ترک می‌کنند و می‌کوشند بیشتر در آن باقی بمانند، زیرا افزایش حقوق بازنشستگی بر اساس سن کارمندان تعیین می‌شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که مدیران شرکت‌ها به طور عمدی شرایطی را برای کارمندان در آستانه بازنشستگی ایجاد می‌کنند که ادامه کار برای آنها ممکن نباشد. به این ترتیب نیروی کار حرفه‌ای که سال‌ها در حوزه تخصصی خود فعالیت کرده، مجبور به ترک بازار کار می‌شود.

طبق اعلام موسسه کار کره که یک اتاق فکر دولتی است بیش از ۵۷ درصد این کارمندان نمی توانند خود را با تغییرات وفق دهند و همین عامل قطع همکاری با انها می شود. شاید بهترین کاربرای مقابله با ترک نیروی کار حرفه ای و با سابقه در این کشور ایجاد مراکز آموزش کار با فن اوری روز باید این قشر بود.

با این حال تنها راهکاری که در مقابله با موضوع اجبار به ترک کار از سوی دولت ارائه شد تصویب قانون مهمی بود که حداقل سن بازنشستگی را تعیین می کرد. طبق این قانون تا سال ۲۰۱۷ هیچ کارمندی زیر ۶۰ سال نباید به اجبار بازنشسته شود. حتی دولت تصمیم گرفت به شرکت هایی که زودتر از اجرایی شدن این قانون از آن استقبال کرده اند یارانه تخصیص دهد.