سوغات باغات شمال معلق بین زمین و آسمان
ضعف در زیرساخت‌ها و کامل نبودن زنجیره تولید تا مصرف، باعث شده است که محصولات و کالاهای صادراتی مازندران روی هوا و دریا و زمین بلاتکلیف باشند.
کامل نبودن زنجیره بازرگانی و بازاریابی محصولات استان مازندران، شناسنامه‌دارنبودن تولیدات، زیرساخت‌های ضعیف و موانع متعدد سبب شده تا همواره طرح‌های مقطعی و موقتی برای شتاب بخشی به بازاررسانی کالاها و محصولات در استان مازندران اجرا شود.
طی سال‌های قبل اغلب کالاها و محصولات کشاورزی مازندران به صورت زمینی و با ارسال به مرز استان‌های همجوار از طریق کامیون‌های برگشتی به بازارهای صادراتی می‌رسید و امسال صادرات هوایی و دریایی نیز به کمک زنجیره تولید آمد تا عقب‌ماندگی چند دهه‌ای را جبران کند.
امسال ابتدا قرعه فال به نام کارگو هم افتاد و تلاش شد با بهره‌گیری از ظرفیت این بخش محصولات کشاورزی استان نظیر برنج و مرکبات به بازارهای هدف رسد هرچند بررسی‌ها نشان می‌دهد که اقبال چندانی از پرنده هوایی برای صادرات صورت نگرفته است.
تجارت دریایی و حمل کانتینری محصولات کشاورزی راهکار دیگری است که برای اولین بار در مازندران کلید خورد تا طلسم اقتصاد دریایی در استان شکسته شود و کشاورزان بتوانند دسترنج خود را از طریق دریا به سفره‌های خارجی‌ها برسانند.
به رغم تلاش‌های صورت گرفته و بهره‌گیری از ابزارهای چندوجهی حمل ونقل اعم از دریا و زمین و آسمان، حجم کالاهای ارسال شده و صادرات مازندران به کشورهای مختلف تاکنون چندان چشمگیر نیست و هنوز استان نتوانست به اهداف و برنامه‌های طراحی شده دست یابد.
طی روزهای گذشته اولین محموله مرکبات به وزن ۲۲۰ تن و با ۱۰ کانتینر به صورت دریایی و از طریق بندر امیرآباد روانه روسیه شد و انتظار می‌رود با تکمیل زیرساخت‌های این بخش بتوان راه و مسیر امنی برای تجارت انتخاب کرد.
محموله‌های صادراتی سه روزه به روسیه می‌رسد
خلیل قلی‌زاده صادرکننده حمل ونقل دریایی را بهترین گزینه برای صادرات مرکبات دانست و گفت: فاصله کوتاه بین بندر امیرآباد و روسیه سبب می‌شود تا سه تا چهار روزه محموله‌ها به مقصد برسد.
وی در گفتگو با مهر سرمایه‌گذاری برای ورود کشتی‌های کانتینربر و کشتی‌های رو رو را برای صادرات محصولات کشاورزی و مرکبات لازم دانست و گفت: باید در این زمینه بخش دولتی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حمایت کند.
امسال با همه تلاش‌های صورت گرفته تاکنون ۱۸۰ هزار تن مرکبات و کیوی از کشور صادر شد که بخش اعظمی از آن متعلق به مازندران بوده است و طبق برنامه پیش‌بینی شده باید میزان صادرات محصولات تا پایان سال جاری به ۵۰۰ هزار تن برسد.
حسن خیریان‌پور، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مازندران با بیان اینکه اولین محموله مرکبات و کیوی از بندر امیرآباد به مقصد روسیه ارسال شده است، افزود: از طریق گمرکات و مرزهای زمینی محموله‌های صادرات ۱۸ تا ۲۰ روز طول می‌کشد در حالی که از طریق بندر آباد محموله‌های سه روزه به مقصد می‌رسد.
حمل و نقل دریایی ارزان است
وی، ارزان بودن کرایه‌ها حمل و نقل دریایی را بسیار مقرون به صرفه دانست و گفت: ۲۲۰ تن محموله با ۱۰ کانتینر روانه مقصد صادراتی شده است.
وی با اظهار اینکه سه کانتینر کیوی و هفت کانتینر مرکبات دیگر هستند، گفت: دمای درنظر گرفته شده برای کانتینرها استاندارد است و بهترین گزینه به شمار می‌رود.
محصولات کشاورزی و شالیزاری مازندران نظیر برنج و مرکبات مشتریان خوبی در آن سوی آب‌ها دارد و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانش‌بنیان برای سورتینگ و فرآوری محصولات می‌تواند ارزآوری خوبی برای استان داشته باشد.
طی سال‌های گذشته به دلیل ناقص بودن چرخه و زنجیره صادرات، عدم بهره‌گیری از ظرفیت بنادر و تعطیلی ۹۰ درصد پتانسیل‌های آن سبب شده تا بیشتر بار و فشار صادرات بر حمل و نقل زمینی و کامیونی معطوف شود و گرانی کرایه و طولانی بودن مسیر و زمان بربودن رسیدن کالا به بازارهای هدف سبب در فسادپذیری محصولات نقش مؤثری داشت.
استاندار مازندران با اشاره به ضعف و معیوب بودن زیرساخت‌های صادراتی استان، گفت: در استان سه بندر فعال وجود دارد که ۹۰ درصد ظرفیت‌های آن بلااستفاده و خالی مانده است.
سید محمود حسینی پور با اظهار اینکه زیرساخت صادرات استان معیوب است، گفت: سه بندر مهم شامل نوشهر، فریدونکنار و امیرآباد در استان وجود دارد که می‌تواند تحول بزرگی ایجاد کند اما سال‌های سال تعطیل بوده است.
وی با اشاره به رویکرد دولت سیزدهم و تعامل با کشورهای سی آی اس و کشورهای همسایه، تجارت دریایی با کشورهای همسایه کلید زده شد، افزود: برای اولین بار از طریق کشتی توانستیم اولین محموله مرکبات را به میزان ۲۲۰ تن روانه بازارهای روسیه کنیم.
وی با بیان اینکه ۵۰ هزار تن مرکبات از سوی سورتینگ‌ها آماده صادرات است، گفت: تاکنون ۹۰۰ هزار دلار برای بسته‌بندی و آماده‌سازی مرکبات برای صادرات هزینه شد و ۸۰ میلیارد تومان تسهیلات نیز برای جمع‌آوری و خرید مرکبات صرف شده است.
پرهیز از صادرات فله‌ای
حسینی پور رعایت استانداردهای بهداشتی و صادراتی را امری مهم دانست و گفت: مرکبات را نباید فله‌ای صادر کرد و باید متناسب با بازار هدف و با جداسازی و استانداردسازی عالی در بازارهای خارجی عرضه شود.
استاندار مازندران تصریح کرد: مرکبات استان روی ریل صادرات قرار گرفته است و بنا داریم هر هفته ۱۰ کانتینر از طریق دریا و کشتیرانی ارسال کنیم و قرار بر این است که کشتی‌های کانتینری اضافه شود.
وی با اظهار اینکه اکنون کشتی‌ها کانتینردار نبوده بلکه معمولی هستند، گفت: در منطقه نمی‌توان یک کشتی کانتینربر یخچال دار پیدا کرد و سفارش ساخت دو کشتی کانتینردار داده شد و بنا داریم دو کشتی مناسب یخچال دار و کانتینری نیز خریداری کنیم.
حسینی‌پور راه‌اندازی خط جدید تجارت دریایی را به سود استان دانست و گفت: در گذشته صادرات مرکبات در کارنامه گمرکی استان ثبت نمی‌شد زیرا از طریق دیگر استان‌ها روانه می‌شود و اکنون عایدات صادرات و مالیات آن نصیب استان خواهد شد.
بررسی برآیندها حاکی از آن است که با فعال شدن بنادر در راستای کریدور شمال – جنوب، حذف موانع گمرکی، ارزان بودن تجارت دریایی و راه‌اندازی شرکت‌های بزرگ حمل و نقلی و توسعه زیرساخت‌ها می‌تواند آینده صادراتی مرکبات و محصولات کشاورزی دیگر را خوش‌بین ترسیم کند.
