مجادله بر سر یک پیشنهاد کارشناسانه
محمد ارفع
کت‌های خود را درآورید تا مصرف برق در خوزستان کاهش یابد؛ این عبارت در واقع برداشتی است از نامه‌ای که با امضای مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خوزستان در فضای مجازی منتشر شده در آن از استاندار خوزستان درخواست کرده است به منظور مدیریت مصرف برق، پوشیدن کت برای همه مدیران و کارمندان استان خوزستان از ابتدای خرداد تا پایان شهریور ممنوع اعلام شود.
این پیشنهاد با هدف کاهش مصرف برق در استان خوزستان در ماه تابستان گرفته شده تا شاید بتواند اندکی از بار مشکلات برقی را که همین دیروز وزیر نیرو اعلام کرد، کم کند؛ مشکلی که با کاهش ۵۰ درصدی بارندگی‌ها ایجاد شده و عملا نیروگاه‌های برقآبی را از مدار تولید برق در کشور خارج کرده است.
اما طرح این پیشنهاد با واکنش های مختلفی روبه‌رو شده است: از یک سو، برخی از کارمندان و حتی فعالان رسانه‌ای در استان خوزستان به دیده طنز به آن نگریسته‌اند و از سوی دیگر، برخی از سیاست‌مداران فرصت را غیمت شمرده و به دنبال آن هستند که از نمد این جریان برای خود کلاهی بدوزند و اسمی در آورند.
به طور مثال، خوب است اظهارات رئیس مجمع نمایندگان خوزستان را در توئیتر مرور کنیم. او در توئیتر نوشته است:« رفع مشکلات خوزستان نیازمند ارائه راهکارهای کاربردی است. طرح مباحث حاشیه‌ساز، فقط فرصت و انرژی را از مدیران خواهد گرفت. منع کارمندان از “پوشیدن کُت” کارکردی در کاهش مصرف برق ندارد.این امر با روش‌هایی مانند جمع‌آوری دستگاه‌های غیر مجاز استخراج رمزارز، اصلاح الگوی مصرف و… محقق می‌شود.»
البته نگارنده نیز با این صحبت‌ها به نحوی موافق است اما یک نکته را نباید فراموش کرد آیا پوشیدن کت آن هم در تابستان و افزون بر آن در استان گرم و خشکی مثل خوزستان کاری منطقی است که حال برای یک درخواست ساده این مقدار حساسیت به خرج داده شود.
حال بیایبد با یک دیگر رو راست باشیم؛ اگر انسان بخواهد در محیطی مطلوب روزگار خود را سپری کند نیازمند دستیابی به «دمای آسایش» است؛ دمایی که هر فرد آن را ترجیح می‌دهد و در آن دما احساس آسایش و راحتی می‌کند. با توجه به رابطه دمای آسایش با مصرف انرژی بهتر است از دماهای استاندارد استفاده شود تا هزینه قبض ها از قبیل برق و گاز، به کمترین عدد ممکن برسند. این تعریف علمی به این معنی است که استاندارد‌سازی دما باعث می‌شود تا به صورت محسوسی مصرف انرژی در ساعات اوج مصرف کنترل شود.
همچنین حفظ این استاندارد آسایش دمایی برای ساکنان ساختمان، یکی از اهداف مهم مهندسان طراح داخلی و تکنولوژی‌های مربوط به گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع است. آنها استانداردی دارند که در همان روزهای اول ورود به دانشگاه در درس تنظیم شرایط محیطی با آن آشنا می شوند و یکی از فاکتورهای مهم در به دست آوردن استاندارد دمایی برای فضا جدا از سن، میزان رطوبت، جابه‌جایی هوا و تابش و… نوع پوشش افراد حاضر در ساختمان است. به طور مثال دی کی چینگ، یک از بزرگترین طراحان داخلی طبیعت‌گرا گفته است که با استفاده از پوشش روشن و سبک می‌توان به صورت چشم‌گیری فضای درون یک ساختمان را از به کارگیری وسایل آسایش مطلوب حفظ کرد.
در گذشته نیز همین امر رواج داشته است که لباس کرباس و گیوه دو عضو جدایی‌ناپذیر روزهای گرم تابستان در خوزستان بوده‌اند؛ لباس و کفشی که هر دو رنگ روشن دارند و نخی هستند تا مناسبترین تبادل گرمایی را با محیط پیرامون داشته باشند. مردم برای به دست آوردن دمای آسایش بدن به این پوشش‌ها پناه می بردند همچنین در ساعات بسیار گرم تابستان و تابش فوق‌العاده سوزان خورشید یا برای آب‌تنی در رودخانه یا در محفل خصوصی خود در شوادان های قدیمی(زیرزمین‌های بسیار عمیق) همان را نیز از تن به در می آوردند.
در نتیجه برای من جای سوال است که چرا یک امر بدیهی و کارآزموده به موضوعی برای جدال و طنز در این استان تبدیل شده است؛ در حالی که این نامه باید از سوی متولیان امر مورد استقبال قرار می‌گرفت و به بخشنامه‌ای تبدیل می‌شد.
علاوه بر این، من که خود خوزستانی هستم و مدتی نیز در این استان در ادارات دولتی کار کرده‌ام، یادم نمی آید که کارکنان خود تمایلی به پوشیدن کت در فصل تابستان داشته باشند. با این حال بودند مدیرانی که به دلیل حفظ پرستیژ کاری در بحبوحه گرمای طاقت‌فرسای ظهر تابستان حاضر نبودند، کت خود را از تن به در آورند همین امر سببی بود تا برای رسیدن به دمای آسایش دست به کار شده و درجه تهویه مطبوع اداره را متناسب با پوشش خود انتخاب کنند؛ موردی که مطمئنا به دلیل استهلاک بیشتر وسایل برقی در این اوضاع موجب افزایش بار برق بر شبکه برق کشور می‌شد.
البته جای تعجب ندارد در کشوری که نظرات علمی و کارشناسی بر سر هر موضوعی سیاسی می‌شوند، مصرف انرژی نیز از آن مستثنی نخواهد بود و در نتیجه، یک اقدام شایسته قدردانی و پیشنهاد کارشناسی به موضوع مجادله مدیران خوزستانی بدل شود.
