تاثیر زلزله ترکیه بر اقتصاد ایران/ فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی بازارها

برخی از فعالان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند در آینده نزدیک بازار تقاضا در بخش مصالح ساختمانی، فولاد و پتروشیمی از ترکیه به دلیل خسارت سنگین زلزله در این کشور افزایش پیدا کند؛ اما از آنجایی که ایران همواره فرصت‌سوزی می‌کند، احتمالا نتواند این بازار را پوشش دهد.

به گزارش تجارت‌نیوز، بامداد دوشنبه زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۷.۸ ریشتر به مرکزیت ترکیه بخش‌های زیادی از منطقه غرب آسیا و شرق مدیترانه را به لرزه در آورد.

این زمین‌لرزه در مرز ترکیه و سوریه و در ۲۶ کیلومتری شمال شرق غازی‌انتپ ترکیه رخ داد. این اتفاق باعث شده تا برخی شهروندان ایرانی هم نسبت به سرایت این بلای طبیعی به ایران نگران شوند؛ اما گذشته از این موضوع ممکن است زلزله ترکیه به دلیل مراوداتی موجود، اقتصاد ایران را هم تحت تأثیر قرار دهد.

بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد که خسارت‌های زلزله ترکیه آسیبی به راه‌های ترانزیتی ایران و ترکیه وارد نکرده است، اما برخی از فعالان اقتصادی احتمال می‌دهند در آینده ترکیه در برخی از حوزه‌ها که برای بازسازی استان‌های درگیر به آن احتیاج پیدا می‌کند، حجم واردات از ایران را افزایش دهد.

الیته این موضوع مخالفانی هم دارد؛ گروهی از فعالان بازرگانی معتقدند ترکیه وابستگی خاصی به ایران ندارد و پیش از این زلزله نیز آنکارا حجم تبادلات تجاری خود با ایران را محدود کرده بود.

آن‌ها می‌گویند: تجربه ثابت کرده حتی اگر ترکیه فرصتی برای افزایش صادرات باشد، ایران همواره موقعیت‌های اقتصادی پیش روی خود را از دست می‌دهد.

کاهش روابط تجاری پیش از وقوع زلزله

سیدیوسف حسینی، عضو اتاق بازرگانی تبریز، درباره تاثیر زلزله ترکیه بر روابط تجاری بین دو کشور توضیح داد: روند کاهشی صادرات ایران به ترکیه پیش از این زلزله شکل گرفته بود. اما زلزله‌ای که شب گذشته در ترکیه رخ داد، می‌تواند تا حدود کمی تقاضا صادرات ایران به این کشور را افزایش دهد.

او توضیح داد: ممکن است در آینده نزدیک شاهد رشد تقاضای بازار ترکیه در برخی از حوزه‌ها مانند مصالح ساختمانی باشیم؛ اما این موضوع مستلزم آن است که دست از خودتحریمی برداریم.

حسینی تشریح کرد: برای مثال در جنگ روسیه و اوکراین بهترین فرصت برای بازار فولاد ایران شکل گرفت، اما با خودتحریمی عده‌ای از مسئولان، این بازار از دست رفت و ترکیه این بازار را تصاحب کرد.

وی به مشکلات زیرساختی لجستیک در بحث تجارت با ترکیه اشاره کرد و افزود: از سوی دیگر ترکیه به دلیل افزایش هزینه حمل‌ونقل رغبتی برای افزایش مبادلات تجاری با ایران نشان نمی‌دهد. بنده بارها در جلسات مختلف عنوان کرده‌ام که لازمه افزایش صادرات به ترکیه حل مشکلات ترانزیتی و لجستیکی است.

حسینی خاطرنشان کرد: زلزله ترکیه به مسیرهای ارتباطی که منجر به مختل شدن ترانزیت دو کشور شود، آسیبی نزده است.

نیاز ترکیه به بازسازی پس از زلزله

حسین وثوقی ایرانی، عضو اتاق بازرگانی اردبیل، در گفتگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: زلزله ترکیه در کوتاه‌مدت تاثیر زیادی در افزایش روابط تجاری دو  کشور نخواهد داشت.

او افزود: اما ممکن است در دو الی سه ماه آینده که ترکیه اقدام به بازسازی خسارت‌های ناشی از زلزله خواهد کرد، یک سری مصالح و تجهیزات ساختمانی به ترکیه صادر شود. البته ترکیه در بخش مصالح ساختمانی فقیر نیست، از همین رو ممکن است در بخش آهن، فولاد، محصولات پتروشیمی، شیشه و … این بازار به وجود آید.

وثوقی ایرانی درباره امکان آسیب رسیدن به راه‌های ارتباطی دو کشور بیان کرد: از آن‌جایی که در طراحی ابنیه‌های مهم مانند راه، پل و جاده درصد احتمالی زلزله را بیشتر از هشت ریشتر محاسبه می‌کنند، از این رو این زلزله خسارت جدی به این بخش وارد نکرده است.

تاثیر زلزله ترکیه بر اقتصاد ایران

رضا کامی، عضو هیات رئیسه اتاق تبریز، به تجارت‌نیوز گفت: در صورتی که زلزله اخیر ترکیه به راه‌‍ها، تاسیسات و زیرساخت‌های ترکیه آسیب رسانده باشد ممکن است این موضوع در روابط تجاری دو کشور تاثیرگذار باشد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر حجم خسارت زلزله ترکیه مشخص نیست، عنوان کرد: متاسفانه این زلزله به ۱۰ استان ترکیه خسارت زیادی وارد کرده است.

کامی عنوان کرد: زلزله ترکیه در مسیر ترانزیتی تخریبی ایجاد نکرد؛ از این رو بعید است بحث صادرات و واردات از این کشور با اختلال جدی همراه شود.

او اظهار کرد: به اعتقاد بنده از آنجایی که ترکیه وابستگی خاصی به ایران ندارد، این زلزله نمی‌تواند تاثیر قابل‌توجهی در افزایش تقاضا برای بازار ایران داشته باشد.

اقتصاد ایران؛ استاد فرصت‌سوزی

ناصر امجد، عضو اتاق بازرگانی تبریز، در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: این زلزله نمی‌تواند تاثیر چندانی در تجارت بین ایران و ترکیه داشته باشد؛ چراکه اقتصاد این کشور متمرکز بر استان‌هایی که زلزله به آن آسیب رسانده نیست.

وی ادامه داد: استان‌های ترکیه که درگیر زلزله شده‌اند از آنجایی که در مرز کشور سوریه واقع ‌شده‌اند استان‌های درجه اول اقتصاد ترکیه محسوب نمی‌شوند.

امجد تصریح کرد: قطعا ترکیه با برنامه‌ریزی خوبی که دارد ظرف چند ماه آینده از خسارت‌های که این زلزله وارد کرده، عبور خواهد کرد.

او در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در آینده تقاضای ترکیه در برخی از حوزه‌ها برای واردات از ایران افزایش پیدا کند، گفت: همواره از این دست فرصت‌ها وجود دارد، اما ما استاد فرصت‌سوزی هستیم.