فرار دولت از دین ۲۰۰ همتی به صنعت پالایشکاهی

سهیلا روزبان

«دولت به دنبال راهی برای پرداخت نکردن بدهی خود به صنعت پالایشی کشور است.» این را ناصر عاشوری دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی به عصر اقتصاد می گوید. بدهی که حالا رقمش به حدود ۲۰۰ همت رسیده است، اما به نظر می رسد که عزمی برای پرداخت آن از سوی دولت وجود ندارد. دولت این بار برای فرار از بدهی خود سعی دارد تا از ترفند اعلام قیمت های عجیب و غریب برای خوراک واحدهای پالایشی استفاده کند.

عصراقتصاد- بر اساس آنچه این مقام مسئول در صنعت پالایشی کشور می گوید: دولت قیمت خوراک واحدهای پالایشی را به گونه ای تعیین کرده که ما نه تنها دیگر چیزی از دولت طلب نداریم بلکه به آنها بدهکار هم هستیم. البته نرخ های اعلامی به هیچ وجه مورد تایید ما نبوده و اعتراض خود را به دولت اعلام کرد. به دنبال اعلام نارضایتی و شکایت خود آقای مخبر معاون اول رییس جمهور هم دستور رسیدگی و تجدید نظر در قیمت های اعلامی را داده اند.

او در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه دولت چابکی و منابع مالی مورد نیاز توسعه پالایشگاه های کشور را ندارد، ادامه داد: هم اکنون ریش و قیچی در این صنعت در اختیار خود دولت است، از قیمت گذاری و فروش گرفته تا تعیین کارمزد همگی توسط دولت تعیین می شود. با این وجود تمامی پالایشگاه هایی که در اختیار بخش خصوصی است، همگی سودده هستند. از طرفی طبق فرمایشات رهبری باید مردم در اقتصاد مشارکت داده شوند.

متن کامل گفتگوی عصر اقتصاد با ناصر عاشوری دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی را در ادامه می خوانید:

چرا اهداف اعلامی از سوی دولت برای افزایش ظرفیت پالایشی کشور محقق نشده است. به عنوان مثال طرح احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی با وجود اینکه حدود ۳ سال از عمر دولت می گذرد، همچنان روی کاغذ باقی مانده است؟

ساخت پالایشگاه های مادر و پتروپالایشگاه های بزرگ به سرمایه ای زیادی نیاز دارد که تامین آن بسیار سخت است. جدای از سرمایه، اجرای آنها سال ها زمان می برد. بر اساس برآوردهای صورت گرفته ساخت یک پالایشگاه مادر در ایده آل ترین شرایط تامین مالی دست کم ۶ سال زمان می برد. این در حالی است که با ساخت پالایشگاه های کوچک می توان ظرفیت پالایشی کشور را در مدت ۱.۵ الی ۲ سال افزایش داد. از طرفی این کار امنیت صنعت پالایشی کشور و پدافند غیر عامل را افزایش می دهد. در حال حاضر اگر اتفاقی برای پالایشگاه ستاره خلیج فارس رخ بدهد، ۴۵ میلیون لیتر از ظرفیت تولید بنزین در کشور کم می شود. بدون شک چنین اتفاقی می تواند کشور را به خطر بیاندازد.

به نظر شما اینکه خود دولت در پروژه هایی همچون احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی ورود کرده، تصمیم درستی است؟

دولت کارآمدی لازم را نداشته و ورود آن به هر بخشی جز افزایش هزینه ها و طولانی کردن فرآیند انجام پروژه ها دستاورد دیگری ندارد. ضمن اینکه بخش خصوصی در صنعت پالایشی نشان داده که خروج دولت در صنایع کشور تا چه اندازه می تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند. هم اکنون ریش و قیچی در این صنعت در اختیار خود دولت است، از قیمت گذاری و فروش گرفته تا تعیین کارمزد همگی توسط دولت تعیین می شود. با این وجود تمامی پالایشگاه هایی که در اختیار بخش خصوصی است، همگی سودده هستند. از طرفی طبق فرمایشات رهبری باید مردم در اقتصاد مشارکت داده شوند.
چطور می توان پروژه هایی از این دست را به درستی پیش برد؟

باید میدان را برای مردم و بخش خصوصی باز کرد و دولت تنها نقش حامی را داشته باشد. بخش خصوصی داخل و ایرانیان مقیم خارج توانایی لازم برای پروژه های نفتی، گازی، پتروشیمی و پالایشی را دارند. کافی است که اطمینان لازم به آنها داده شده و امنیت اقتصادی لازم برای سرمایه گذار فراهم شود.

اگر احساس امنیت در بین سرمایه گذاران ایجاد شود، ظرفیت پالایشی کشور را تا چه اندازه می توان افزایش داد؟

ظرف مدت ۵ سال می توان ظرفیت کشور را به شدت بالا برد. اما باید به این نکته هم توجه کرد که چاه های ما از نظر فنی فرسوده هستند و نیمه عمر خود را سپری می کند. دولت به تنهایی قادر نیست که طرح ها و پروژه های بزرگ را انجام دهند چرا که منابع مالی مورد نیاز و حتی چابکی لازم برای اجرای پروژه ها را ندارد.

مهم ترین مساله امروز ما دخالت و امر و نهی دولت، قیمت گذاری دستوری و بدهی دولت به صنایع پالایشی کشور است. امروز که حدود ۵۰ روز از سال ۱۴۰۲ سپری می شود، هنوز تکلیف قیمت خوراک ما در سال گذشته مشخص نیست. در حال حاضر واحدهای پالایشی نفت خام را به قیمت علی الحساب دریافت می کنند و این باعث شده که ما سال مالی خود را از دست بدهیم

مهم ترین چالش امروز فعالان صنعت پتروشیمی چیست؟

مهم ترین مساله امروز ما دخالت و امر و نهی دولت، قیمت گذاری دستوری و بدهی دولت به صنایع پالایشی کشور است. امروز که حدود ۵۰ روز از سال ۱۴۰۲ سپری می شود، هنوز تکلیف قیمت خوراک ما در سال گذشته مشخص نیست. در حال حاضر واحدهای پالایشی نفت خام را به قیمت علی الحساب دریافت می کنند و این باعث شده که ما سال مالی خود را از دست بدهیم.

چرا قیمت خوراک سال ۱۴۰۲ در سال ۱۴۰۳ هم مشخص نشده است؟

قیمت اعلامی از طرف وزارت نفت باعث می شود که تمامی پالایشگاه های کشور زیان ده و ضرر ده شوند. به همین دلیل هیچ کدام از پالایشگاه های کشور قرارداد مربوط به قیمت اعلامی را امضا نکردند. پالایشگاه های منتظر اصلاح قیمت هستند. آقای مخبر معاون اول رییس جمهور هم طی نامه ای دستور داده که در قیمت خوراک باید تجدید نظر شود.

ما از خود دولت چیزی حدود ۲۰۰ همت طلبکار هستیم و همین مساله باعث بروز مشکلاتی در تامین سرمایه در گردش واحدها و پرداخت بدهی های مالیاتی و بانکی شده است

چقدر قیمت خوراک اعلامی برای سال ۱۴۰۲ بیشتر از سال ۱۴۰۱ بوده است؟

رشد قیمت خوراک به قدری بوده که در صورت اعمال آن تمامی طلب ما از دولت به وسیله آن صفر می شود. در واقع دولت به جای حل مساله دنبال پاک کردن صورت مساله است و می خواهد که به نوعی از زیر بدهی های خود شانه خالی کند.

بدهی دولت را یکی از مهم ترین چالش های صنایع پالایشی اعلام کردید. هم اکنون چقدر از دولت طلب دارید؟

دولت تا پایان نیمه اول سال گذشته ۱۷۵ همت به پالایشگاه های کشور بدهکار بوده است. البته این رقم حالا خیلی بیشتر از این مقدار است. بد حسابی دولت به فعالین صنعت پالایشی در شرایطی است که کشور با ناترازی شدید بنزین دست و پنجه نرم می کند و ضرورت توسعه پالایشگاه های کشور بیشتر از هر زمانی احساس می شود. جدای

فکر می کنید که رقم طلب پالایشگاه ها از دولت هم اکنون به چه مقدار افزایش یافته است؟ بدحسابی دولت چه مشکلاتی را برای واحدهای پالایشی ایجاد کرده است؟

ما از خود دولت چیزی حدود ۲۰۰ همت طلبکار هستیم و همین مساله باعث بروز مشکلاتی در تامین سرمایه در گردش واحدها و پرداخت بدهی های مالیاتی و بانکی شده است. با وجود اینکه دلیل عدم پرداخت بدهی فعالین صنعت پالایشی کشور، بدحسابی خود دولت است، اما بعضا رفتارهایی از سایر نهادهای دولتی همچون سازمان امور مالیاتی مشاهده می شود که به هیچ وجه در شان فعال اقتصادی شفاف و مولد نیست. به عنوان مثال به دلیل عدم پرداخت بدهی مالیاتی حساب یکی از مدیران پالایشی ما در اصفهان صفر شده بود. حتی یکی از مدیران صنعت پالایشی قصد داشت که برای مذاکره و خرید یک قطعه به ایتالیا مسافرت کند، اما هنگام در خروج از کشور متوجه شده که به دلیل بدهی مالیاتی ممنوع الخروج شده است.

در حال حاضر اعضای انجمن چیزی حدود ۵۰ همت بدهی مالیاتی دارند. اما این ها که فعالین غیر شفاف و زیر پله ای اقتصاد نیستند که

حسابشان را صفر کنید و یا ممنوع الخروجشان کنید. البته بعد از مذاکرات صورت گرفته قرار شده که یک میز صنعت مالیاتی تشکیل شودمقدار بدهی مالیاتی فعالین صنعت پالایشی هم اکنون چقدر است؟

در حال حاضر اعضای انجمن چیزی حدود ۵۰ همت بدهی مالیاتی دارند. در صحبت های خود با مسئولین سازمان امور مالیاتی اعلام کردم که شما باید برای فعالین صنعت پالایشی کشور فرش قرمز پهن کنند. این ها که فعالین غیر شفاف و زیر پله ای اقتصاد نیستند که چنین رفتاری با آنها می شود. البته بعد از مذاکرات صورت گرفته قرار شده که یک میز صنعت مالیاتی تشکیل شود.