دلار آمریکا دیروز در نخستین روز فعالیت مرکز مبادله ارز و طلا ۴۱هزار و ۵۰۰تومان قیمت خورد؛ البته این قیمت در روزهای آینده ثابت نخواهد بود.
رضا کربلائی: دلار آمریکا دیروز در نخستین روز فعالیت مرکز مبادله ارز و طلا ۴۱هزار و ۵۰۰تومان قیمت خورد؛ البته این قیمت در روزهای آینده ثابت نخواهد بود. پیامد این کشف قیمت، ریزش محسوس در بازار معاملات فردایی و عقب‌نشینی دلار آمریکا در کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی بود و افت قیمت در بازار سکه و طلا و البته استمرار صعود شاخص بورس تهران.
نخستین ترکش پاتک ارزی بانک مرکزی در بازار سکه نمایان شد و هر سکه بهار آزادی با ۳.۳۴درصد افت قیمت، ۲۷میلیون تومان و هر سکه طرح امامی هم با ۱.۷درصد کاهش ۲۹میلیون و ۳۲۰هزار تومان دادوستد شد و نیم‌سکه و ربع سکه هم کاهش نزدیک به ۳.۵درصد را تجربه کردند. البته این تجربه روز نخست اجرای سیاست جدید ارزی بود و باید دید آیا بانک مرکزی می‌تواند ثبات را به بازار ارز برگرداند.
به گزارش همشهری، سرانجام روز گذشته مرکز مبادله ارز و طلای ایران با حضور رئیس‌کل بانک مرکزی راه‌اندازی و ساعتی بعد قیمت هر دلار آمریکا به‌صورت اسکناس اندکی بیش از ۴۱هزار و ۵۰۰تومان کشف شد و این قیمت در روزهای آینده ثابت نخواهد ماند.
به‌گفته محمدرضا فرزین، از این پس نرخ ارز در این مرکز براساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کشف و تعیین خواهد شد.
امیر هامونی، مشاور بانک مرکزی و مدیر پروژه مرکز مبادله ارز و طلای ایران هم اعلام کرد: با راه‌اندازی این بازار، تابلوی معاملات حوالجات خرد ارزی برای صرافی‌های تضامنی ایجاد می‌شود و متقاضیان ارز خدماتی در سرفصل‌های تعریف شده می‌توانند بر بستر این مرکز، اقدام به خرید ارز موردنیاز خود کنند.
ارز مسافرتی فعلا در بانک ملی
امیر هامونی، مشاور بانک مرکزی و مدیر پروژه مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری در پاسخ به این سؤال که ارز خدماتی موردنیاز مردم به چه نحوی پوشش داده خواهد شد، گفت: در حال حاضر ارزهای خدماتی در قالب برنامه‌های کاربردی بانک ملی ایران نظیر بام و بله ارائه می‌شود که مردم می‌توانند درخواست خود را ثبت کنند و به‌تدریج بقیه بانک‌ها، صرافی بانک‌ها و صرافی‌های مجاز تضامنی اقدام به پوشش ارز خدماتی خواهند کرد و ارز مسافرتی پشت گیت فرودگاهی داده خواهد شد و بقیه نیازهای ارزی خدماتی در مرکز مبادله ارز و طلا در قالب تالار ارز خدماتی تامین خواهد شد و افراد متقاضی ارز پس از ثبت‌نام و تامین ریال، ارز مسافرتی را پس از عبور از گیت‌های فرودگاهی دریافت خواهند کرد.
سقف‌های متفاوت برای هر نیاز
مدیر مرکز مبادله ارز و طلای ایران در پاسخ به این سؤال که با راه‌اندازی مرکز یادشده به چه نیاز ارزی مردم پاسخ داده خواهد شد، گفت: ما در این مرکز تمامی نیازهای واقعی مردم را تا حد ممکن احصا کرده‌ایم که شامل بیش از ۶۰سرفصل خواهد شد؛ البته این سرفصل‌ها محدود و بسته نخواهد بود و اگر نیاز جدیدی هم احصا شود، قابل اضافه شدن به فهرست ارزهای خدماتی است.
هامونی درباره سقف مبلغ ارز سرفصل‌های خدماتی هم تأکید کرد: یک‌سری از سرفصل‌ها سقف ندارد و اگر هر هزینه‌ای ارزی ایجاد شده باشد، قابل پرداخت خواهد بود و اگر این نیاز یا هزینه ارزی توسط دستگاه‌های مربوطه تأیید شود، از سوی بانک مرکزی و مرکز مبادله ارز و طلا تامین خواهد شد و مشکلی هم وجود ندارد و فهرست کامل این سرفصل‌ها که به‌تازگی تعیین و ابلاغ شده هم مشخص است و در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
مکانیسم کشف قیمت ارز
این مقام ارشد مرکز مبادله ارز و طلای ایران درباره اینکه مکانیسم کشف قیمت چگونه است و قیمت هر دلار ۴۱هزار و۵۰۰تومان به چه نحوی در روز گذشته کشف و اعلام شد، گفت: فرمول کشف قیمت این‌گونه است که در تالار حواله ارزی پس از انجام معامله کشف قیمت حواله صورت می‌گیرد و با یک حاشیه قیمتی، نرخ اسکناس ارز کشف خواهد شد. دیروز قیمت هر دلار حواله ۳۶هزار و ۱۳۰تومان بود و معاملات صورت گرفت و پس از آن قیمت اسکناس دلار ۴۱هزار و ۵۴۹تومان برای ارز خدماتی نظیر ارز مسافرتی کشف شد.
قیمت تثبیت نمی‌شود
مدیر مرکز مبادله ارز و طلا در پاسخ به این سؤال که آیا قیمت دلاری که دیروز کشف شد، ثابت می‌ماند یا نه، گفت: قیمت ارز تثبیت شده نخواهد بود و براساس شرایط نظیر منابع و مصارف ارزی و متغیرهای بنیادین اقتصادی کشف قیمت در هر روز صورت می‌گیرد و مبنای دادوستد ارز خواهد بود و در هر روز پس از معاملات ارزی در تالار حواله، قیمت اسکناس هم مشخص و اعلام خواهد شد.
پایان فروش دلار با کد ملی
هامونی در پاسخ به این سؤال که با این تغییر، دیگر ارز به ازای هر کد ملی به هر نفر به میزان ۵هزار یورو نخواهیم داشت، گفت: در گذشته مکانیسم به‌گونه‌ای طراحی شده بود که به نیازهای واقعی ارز خدماتی پاسخ داده شود، اما به‌دلیل اینکه به‌صورت یکسان بین همه کدهای ملی فارغ از اینکه آیا مصرف‌کننده واقعی هستند یا نه، ارز توزیع می‌شد، با مکانیسم جدید این نیازهای واقعی هدفمند شده و به دانشجو، استاد دانشگاه، شرکت‌های هواپیمایی و حمل‌ونقل و… با کف و سقف متفاوت ارز تخصیص پیدا می‌کند و برخی از سرفصل‌ها هم سقف وجود ندارد و به این ترتیب فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی، کاروان‌های زیارتی، حجاج، زائران عتبات‌عالیات و… را شناسایی کرده و به نیاز آنها پاسخ خواهیم داد.
خرید و فروش خیابانی قاچاق است
مشاور بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که تکلیف کسانی که اقدام به خرید و فروش ارز در خارج از چارچوب جدید می‌کنند، نظیر سبزه میدان یا خیابان فردوسی تهران و دیگر جاها چه می‌شود، گفت: افرادی که به‌صورت غیررسمی اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند، مشمول مجازات‌های قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواهند شد؛ چراکه فعالیت آنها جرم‌انگاری شده است و کارشان قاچاق ارز قلمداد می‌شود.
گزینه‌های جدید سرمایه‌گذاری
هامونی در واکنش به سؤال همشهری مبنی بر اینکه کسانی که بخواهند اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار ارز و طلا کنند، تکلیف‌شان چیست، گفت: برنامه‌ای هم برای تقاضاهای سرمایه‌گذاری و احتیاطی پیش‌بینی و ابزارهای مصون از تورم را طراحی کرده‌ایم و با تدبیری که در تالار حواله مرکز مبادله ارز و طلا صورت گرفت، شاهد استقبال سرمایه‌گذاران از بورس و فرابورس بودیم و رشد بازدهی بازارهای موازی هم قابل‌تامل است.
توصیه می‌کنیم کسانی که می‌خواهند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند، روی دارایی‌های مولد متمرکز شوند و از بازارهای غیرمولد و پرنوسان مثل ارز و طلا فاصله بگیرند؛ چراکه بازارها و دارایی‌های پرریسک به شمار می‌آیند.
او با ابراز امیدواری نسبت به پایداری رشد بازارهای مالی در نتیجه سیاست ارزی جدید افزود: در مرکز مبادله ارز و طلا، ابزارهایی را هم برای سرمایه‌گذاری احتیاطی پیش‌بینی کرده‌ایم که شامل صکوک ارزی و صندوق ارزی می‌شود و این ابزارها هم فعال خواهند شد.
تکلیف صرافی‌ها چیست؟
وی با بیان اینکه فاز دوم توسعه مرکز مبادله ارز و طلای ایران مربوط به راه‌اندازی تابلوی حوالجات خرد ارزی است، تأکید کرد: تابلوی حوالجات خرد ارزی با تمرکز بر صرافی‌های تضامنی فعال خواهد شد.
صرافی‌های تضامنی در تابلوی حوالجات خرد ارزی نقش پررنگی خواهند داشت و امیدواریم که در آینده نزدیک این تابلو فعال شود. هامونی درخصوص حوالجات ارزی کالاهای اساسی ادامه داد: عملیات صرافی، خرید و فروش، تسویه و جابه‌جایی صرفا ارز کالاهای اساسی از طریق بانک‌ها و صرافی‌های بانکی صورت خواهد گرفت. او اعلام کرد: از هفته آینده تراکنش‌های پایانه‌های فروش برای ۲۳ صرافی که رتبه الف دارند، به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش می‌یابد.
مداخله بازارساز در معاملات فردایی
رئیس‌کل بانک مرکزی هم در مراسم دیروز گشایش مرکز مبادله ارزی درباره برنامه‌های آتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: در تلاشیم این مرکز به مرکز اصلی مبادله ارز و طلای کشور بدل شود.
در برنامه‌های آتی از ابزارهای جدید ارز و طلا استفاده می‌کنیم؛ برای مثال ابزار فیوچر، ابزار فوروارد و سلف ارز و ابزار فردایی. البته بازار فردایی غیرقانونی اعلام شده و عملیاتی که امروز تحت عنوان بازار فردایی در بازار آزاد انجام می‌شود، مورد تأیید ما نیست.
وی در توضیح ابزار سلف ارزی افزود: ما بازار سلف ارز را در بانک مرکزی راه‌اندازی می‌کنیم و به نرخ آتی ارز را به فروش می‌رسانیم. در حال حاضر در حال تدوین آیین‌نامه‌های مربوطه هستیم و البته عملاً نیز ما مدتی است به‌صورت فردایی ارز را در بازار متشکل ارزی به فروش می‌رسانیم.
بدین معنا که از ساعت ۱۵ بعدازظهر با نرخ مورد انتظار فردا ارز را به صرافی‌ها می‌فروشیم و به‌عبارتی تلاش کردیم وارد بازار فردایی شویم؛ چراکه یکی از ابزارهایی که انتظارات عاملان اقتصادی را دچار اخلال می‌کند، نرخ فردایی است.
۵۰۰ دلار برای هر مسافر
امیر هامونی، مشاور بانک مرکزی تأکید کرد: بقیه سرفصل‌های ارز خدماتی هم سازوکار متفاوتی خواهند داشت و متقاضیان ارز دانشجویی، درمانی، استادان دانشگاه جهت فرصت‌های مطالعاتی، شرکت‌های کشتیرانی و هواپیمایی، رانندگان خطوط ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی و نظایر اینها که شامل بیش از ۶۰سرفصل خواهد شد، فعلا با مراجعه به بانک ملی پس از تأیید مستندات آنها توسط دستگاه‌های مربوطه می‌توانند ارز دریافت کنند؛ البته نماینده قانونی مراکز و دستگاه‌های تأییدکننده مستندات تقاضای ارز خدماتی در مرکز مبادله ارز و طلا مقیم خواهند بود که پس از تأیید، درخواست‌ها در مسیر تقاضای ارزی قرار می‌گیرد و با انجام معامله، ارز را دریافت خواهند کرد.
مشاور بانک مرکزی سقف ارز مسافرتی را به ازای هر نفر ۵۰۰دلار اعلام کرد و افزود: در گیت‌های خروجی فرودگاه‌های بین‌المللی هم خودپردازهای ارزی تعبیه شده و مسافران که اقدام به ثبت‌نام کرده و ریال آن را پرداخت کرده باشند، ارزشان را می‌گیرند و علاوه بر این خودپردازهای ارزی بانک ملی، باجه‌های این بانک در فرودگاه‌ها فعال خواهند بود و اقدام به تامین ارز مسافران می‌کنند.
