معضل و مشکل دانستن پدیده زباله گردی نیازمند تحقیق بیشتر است

زباله گردی یکی از معضلات و عوارض شهری است که در کلانشهرها روز به روز افزایش ‌یافته و در شهر ارومیه نیز در سال های اخیر شاهد گسترش این معضل هستیم.

با گسترش شهرنشینی معضلات و آسیب های جدیدی ایجاد شده که زباله گردی ازجمله این مشکلات است بطوری که در سطح شهر چشم ها عادت کرده افرادی را ببینند که میان سطل های زباله دنبال لقمه نانی هستند.

در بدترین حالت، زباله گردی را می توان به عنوان پدیده اجتماعی نوین در اثر تولید بیش از حد زباله رو به رشد توصیف کرد، بطوری که در ابتدا این پدیده با هدف پیدا کردن اشیای قابل استفاده یا جمع آوری ته‌مانده غذا برای قشر آسیب پذیر جامعه صورت می گیرد اما امروزه به دلیل شرایط اقتصادی، اهمیت برخی زباله ها و بازیافت آن ها این پدیده به عنوان یک شغل نیز مورد استقبال اشخاص قرار گرفته است.

علیرضا ملا محمدی زاده فرماندار ارومیه در این خصوص با اشاره به اینکه پدیده ای به نام زباله گردی در سالیان اخیر روبه فزونی داشته است، تصریح کرد: اما اینکه نام این پدیده را معضل یا مشکل اجتماعی بگذاریم نیازمند تحقیق بیشتر است، بدیهی است که این پدیده در سال‌های گذشته نیز رواج داشته است اما مهم این سوال است که چرا در چند سال گذشته روبه فزونی گذاشته است؟

نزدیک به ۷۰ درصد زباله ها در ارومیه قابل بازیافت هستند

فرماندار ارومیه با اشاره به اینکه در همه کلانشهر ها ی کشور موضوع زباله جمع کنی یا زباله گردی از قبل وجود داشته است، خاطرنشان کرد: با افزایش تولید زباله و مشکلاتی که در جمع آوری و دفع آن به وجود آمد کارشناسان بازیابی زباله ها را به عنوان یک راهکار مهم مطرح کردند تا اشتغال و درآمد هم به دنبال داشته باشد.

ملامحمدی زاده ‌خاطرنشان کرد: در کشورهای پیشرفته تفکیک ‌زباله توسط دستگاه با کمترین دخالت انسان صورت می گیرد اما باز به هر حال زباله وجود داشته و نیاز به تفکیک هم وجود دارد، بر همین اساس گروهی از مردم با جست و جو در میان زباله ها برخی از اقلام قابل بازیابی را جدا و با فروش آنها هزینه های زندگی را تامین کرده و گروه اندکی نیز از این راه وسایل دور انداخت مردم را برای استفاده دوباره جمع می کنند.

وی با اشاره به اینکه دلایل اقتصادی شاید در وهله اول بیشترین موضوعیت را در گسترش زباله گردی داشته باشد، اظهار کرد: اما فقط این موضوع نیست و باید به عنوان یک سیستم تمام موضوع را با هم ببینیم، ضمن اینکه باید در نظر داشت در شهر ارومیه نزدیک به ۷۰ درصد زباله ها قابل بازیافت هستند، پس قابلیت بازیافت بخش اعظم زباله های جمع آوری ‌وجود داشته و این خود دلیلی بر گسترش زباله گردی است.

فرماندار ارومیه یادآور شد: بعضا آنها که در محل تخلیه زباله های شهر دنبال ضایعات می‌گردند؛ بصورت خانوادگی به دنبال این کار هستند، هرچند این موضوع در ارومیه کمتر نمود دارد.

وی ادامه داد: در خصوص دلایل افزایش ‌این موضوع اجتماعی تحقیق جامعی ‌تاکنون صورت نپذیرفته اما شاید بتوان گفت هرقدر ارزش اقتصادی زباله بالا رفته و واقعیت اقتصادی آن آشکار تر شده، متقاضیان این وادی فزون تر شده اند.

ملا محمدی زاده ‌افزود: عمده اشتغال زباله گردان از ساعات انتهای شب تا نیمه های شب و سر ساعت منظمی نزدیک به سحر صورت می پذیرد، گرچه در همه ساعات روز و شب افرادی را به دنبال سطل‌های زباله می بینیم، بنابراین اگر پیمانکاری معتبر برای جمع آوری تعیین شده باشد تاحدودی ساماندهی و سازماندهی ‌این افراد بهتر خواهد شد.

فرماندار ارومیه با اشاره به اینکه نرخ خرید و فروش ضایعات و زباله های قابل بازیافت توسط صاحبات مغازه های خاص در کنار یکی از کمربندی های شهر ارومیه تعیین می شود، تصریح کرد: برخی از این مغازه داران پیمانکار این کار هم محسوب می شوند و جلو مغازه خود نرخ خرید را در تابلوی نوشته و در معرض عموم گذاشته اند ولی بعضا در این میان برخی سودجویان با شناسایی و بکارگیری افرادی که برای لقمه ای نان حلال در شهر پرسه می زنند؛ آنان را وادار به این کار کرده و سوء استفاده می کنند.

وی گفت: امروزه دیگر به دلیل قبح زدایی از انجام زباله گردی کسی ابایی از این کار ندارد چرا که وجهه طلایی در اصطلاح طلای کثیف در این شغل به وجهه کثیف بودن آن می چربد و چه بسا با افزایش قیمت مواد اولیه کارخانجات تولیدی و افزایش قیمت زباله های تفکیک شده به درد بخور، این کار بیشتر از امروزه هم به انجام برسد.

ملامحمدی زاده مطلوبیت و تقاضا را از جمله عوامل مهم اقتصادی در افزایش جذابیت زباله گردی دانست و افزود: از این رو اصولا زباله گردی را نباید ضعف مدیریت و برنامه ریزی برای پسماند شهری دانست، چرا که به هر حال جذابیت این کار افرادی را واردار خواهد کرد، اما آنچه‌ مهم است؛ ساماندهی است.

فرماندار ارومیه ‌خاطرنشان کرد: اقدام به شناسایی شرکت های پیمان کار مناسب برای جداسازی زباله ها توسط شهرداری‌، افزایش مخازن تفکیک زباله از مبدا و همچنین افزایش ایستگاه های بازیافت زباله در برخی مناطق و میدان های شهر از جمله اقدامات مناسب در جهت ساماندهی زباله گردان است.

در شهر ارومیه روزانه ۵۵۰ تا ۶۰۰ تن زباله تولید می شود

وی با تاکید به اینکه در شهر ارومیه روزانه ۵۵۰ تا ۶۰۰ تن زباله تولید می شود، ادامه داد: سرانه تولید زباله در ارومیه به ازای هر شهروند بین ۶۵۰ تا ۷۵۰ ‌گرم است که بسته به فصول تغییر می کند، بنابراین باید ‌مدیریت پسماند به عنوان موضوع مهم در شهرداری ارومیه مورد توجه قرار گرفته و مکان هایی برای جمع آوری اقلام قابل استفاده، اما به نظر دورریختی از سوی مدیریت پسماند تعیین و اطلاع رسانی شود.

شغل های کاذب در ارومیه در حال گسترش است

سید هادی بهادری نماینده مردم ارومیه در مجلس ‌نیز تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر در شهر ارومیه و کلانشهر ها شاهد هستیم، زباله گردی و جمع آوری ضایعات از سطح شهر توسط افراد مختلف ‌است که متاسفانه شاهد هستیم علاوه بر مردان، زنان نیز دست به این کار می زنند.

بهادری در خصوص علت اصلی افزایش زباله گردی در سال های اخیر اظهار کرد: بیکاری، تامین مخارج زندگی، ‌تورم و گرانی از علل افزایش این آسیب های اجتماعی است.

وی با تاکید بر اینکه سازمان های دولتی، بهزیستی و کمیته امداد باید از این افراد حمایت بیشتری داشته باشند، خاطرنشان کرد: متاسفانه این معضل اجتماعی در کنار سایر شغل های کاذب از جمله تکدی‌گری در ارومیه در حال گسترش است که نیازمند توجه و اقدامات اساسی برای رفع این معضل توسط دولت ‌و نهادهای حمایتی است.

نماینده مردم ارومیه در مجلس‌ یادآور شد: در گذشته هرچند بیشتر زباله گردان افراد معتاد بودند، ولی امروزه به دلیل تامین مخارج زندگی و وجود وسایل بازیافتی در داخل زباله ها بیشتر افراد عادی نیز ‌به عنوان یک شغل به این کار مشغول هستند.

به این شغل عادت کردم

زن زباله گردی در ارومیه نیز در این خصوص افزود: از زمانی که به خاطر دارم؛ به این شغل مشغولم و درآمدی که از این طریق بدست می آورم‌ هم، بد نیست.

همچنین نوجوان ۱۸ ساله ای در ارومیه نیز در این خصوص با بیان اینکه از کودکی به این کار مشغول است و به نوعی شغل پدری است، افزود: وسایل جمع آوری شده را به ضایعات فروشان می فروشم و درآمدم خوب است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار که چرا این شغل را رها نمی‌کند و با سن کم بدنبال شغل تمیزتر و آبرومندتری نیست، گفت:‌ به این کار عادت کردم، در ضمن کار کجا بود!

۱۰۰ ضایعات فروش بدون پروانه در ارومیه فعال هستند

اصغر طاهر پور رئیس اتاق اصناف ارومیه نیز افزود: به دلیل شرایط اقتصادی‌، بیشتر شدن مواد بازیافتی در داخل زباله ها، ‌افزایش تعداد ضایعات فروشان و به دنبال آن افزایش تعداد زباله گردان در ارومیه نیز افزایش یافته است، به طوری که در حال حاضر ۳۰۰ صنف ضایعات فروشی دارای پروانه و ۱۰۰ ضایعات فروش بدون پروانه در ارومیه فعال هستند.

طاهر پور با اشاره به اینکه اتاق اصناف مکانی را برای ساماندهی ضایعات فروشان و زباله گردان در ارومیه در نظر گرفته است، خاطرنشان کرد: با ساماندهی ضایعات فروشان می توان بهتر و موثرتر به مشکلات این صنف رسیدگی کرده و با انتخاب پیمان کارانی تا حدی زباله گردان را ساماندهی کرد.

وی ادامه داد: بیکاری و تامین مخارج زندگی باعث شده برخی خانواده ها برای تامین معاش خانواده خود به زباله گردی روی بیاورند و در محیط های غیر بهداشتی به خرید و فروش ضایعات اقدام کنند که عدم توجه جدی به این معضل ‌در آینده نزدیک مشکلات اجتماعی و بهداشتی زیادی را به دنبال خواهد داشت.

زباله گردی نتیجه ضعف مدیریت و برنامه ریزی برای پسماند شهری است، بطوری که متاسفانه زباله گردی به یک شغل کاذب تبدیل شده و تاکنون هیچ سازمان و مرجعی این افراد را سازماندهی نکرده اند.

اگر شهرداری برنامه جامعی برای بازیافت زباله ها داشته باشد و فرهنگی عمومی برای تفکیک زباله از مبدا نهادینه شود، کمتر شاهد این معضل در جامعه خواهیم بود. علاوه بر این بهترین راه مقابله با این معضل، فرهنگ سازی در بین شهروندان برای تفکیک زباله‌، سازماندهی و حمایت از افرادی که به این کار روی آورده اند، بویژه زنان است.

منبع: ایسنا