نجات بشریت از حرف تا عمل
تاریخ ۲۷ ساله اجلاس آبوهوا: ازکوپ یک در برلین تا کوپ ۲۶ در گلاسکو چه می‌گوید.
از کوپ یک در سال ۱۹۹۵(۱۳۷۴) در برلین تا کوپ ۲۱ در پاریس در سال ۲۰۱۵(۱۳۹۴) و اکنون کوپ ۲۶ در گلاسکو، تاریخ شاهد وعده‌های عمل شده و نشده بسیاری بوده است. مهم‌ترین رویدادهای ۲۵ اجلاس گذشته به این شرح است:
۱۹۹۵(۱۳۷۴)، کوپ یک در برلین: در این کنفرانس ۱۹۷ کشور جهان در آن گردهم آمدند. کشورهایی که سه سال قبل از آن کنوانسیون چارچوب سازمان ملل در مورد تغییرات آبوهوایی را امضاء کرده بودند. در رأس این اجلاس آنگلا مرکل، وزیر محیط زیست آن زمان آلمان قرار داشت.
۱۹۹۷(۱۳۷۶)، کوپ ۳ در کیوتو: اگرچه اجلاس‌های کوپ تا این تاریخ نکته قابل توجهی نداشتند؛ اجلاس کیوتو منجر به امضای یک توافقنامه مشهور به توافقنامه کیوتو شد که بر اساس آن کشورهای توسعه یافته متعهد شدند بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱) پنج درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهند. اما چین و آمریکا این توافقنامه را امضاء نکردند.
۲۰۰۷ (۱۳۸۶) کوپ۱۳ در بالی: انواع پدیده‌های اقلیمی حادی که تا آن زمان در جهان به وجود آمده بود، نتواست وجدان‌ها را بیدارکند؛ چراکه از اجلاس کیوتو تا این سال هیچ دستاورد قابل قبولی در این زمینه مشاهده نشده است. اما در اجلاس بالی همگان اذعان کردند که علائم تغییرات آب و هوایی غیرقابل انکار است و لذا «برنامه اقدام عملی بالی » به تصویب رسید.
۲۰۰۹(۱۳۸۸) کوپ ۱۵ در کپنهاگ: این اجلاس امید زیادی به تصویب توافقنامه‌های الزام‌آور داشت اما با موانعی که کشورهایی نظیر چین، آمریکا، هند، برزیل و آفریقای جنوبی بر سر راه آن ایجاد کردند نهایتا به تدوین یک توافقنامه غیرالزام آور منتهی شد.
۲۰۱۰ (۱۳۸۹) کوپ ۱۶ در کانکون: در این سال صندوق سبز برای آبوهوا به وجود آمد. در این صندوق سالانه حداکثر تا ۱۰۰ میلیارد دلار برای حمایت از کشورهای در حال توسعه‌ای که بیشترین تأثیر را از تغییرات آبوهوایی می‌پذیرند، جمع‌آوری می‌شود.
۲۰۱۳ (۱۳۹۲) کوپ ۱۹ در ورشو: در این اجلاس نیز کشورهای بسیاری با تصویب توافقنامه الزام‌آور مخالفت کردند و بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد به این کشورها اعتراض کردند.
۲۰۱۵(۱۳۹۴) کوپ ۲۱ در پاریس: در این اجلاس توافقی تاریخی در مورد تغییرات اقلیمی به تصویب رسید: ۱۹۷ کشور متعهد شدند افزایش گرمای کره زمین را در مقایسه با دوران پیش از صنعتی شدن؛ تا زیر دو درجه سانتیگراد حفظ کنند. برای این کاراستفاده از سوخت‌های فسیلی مثل نفت، گاز و کربن باید کاهش یابد. تا این زمان توافقی به این اهمیت به تصویب نرسیده بود.
۲۰۱۹(۱۳۹۸) کوپ۲۵در مادرید: در این سال به دلایل سیاسی برگزاری این اجلاس از شیلی به اسپانیا منتقل شد. اسپانیا موفق می‌شود در زمان مقرر اجلاس را برگزار کند؛ اما هیچ موفقیتی در این اجلاس، حتی در مورد یک نظام سهمیه‌بندی جهانی برای انتشار کربن، به دست نیامد.
۲۰۲۱ (۱۴۰۰) کوپ ۲۶ در گلاسکو: همه‌گیری کرونا یک سال برگزاری اجلاس را به تعویق انداخت. همگان بی‌صبرانه در انتظار نتایج این اجلاس به سر می‌برند.
در گلاسکو چه خبر است
به همان اندازه که تغییرات آب و هوایی ناهنجار شده است، انتظارت جامعه بشری از رهبران جهان نیز بالاتر رفته است. پس از امیدهای بربادرفته در این خصوص در اجلاس گروه بیست، ۱۲۰ تن از رهبران جهان خود را به گلاسکو رسانده‌اند تا از دوشنبه اول نوامبر ( ۱۰ آبان) در ۲۶امین اجلاس سازمان ملل برای بررسی وضع آب وهوای کره خاکی شرکت کنند. این اجلاس دو هفته به طول می انجامد.
بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس، در مراسم افتتاحیه این اجلاس هشدار داد: «هر گونه شکست در این اجلاس منجر به بروز خشم جهانی و تنش‌های غیر قابل کنترل خواهد شد.» به عقیده او، این اجلاس آخرین شانس برای رسیدن به راه حل‌های مهم در خصوص مبارزه با تغییرات اقلیمی محسوب می‌شود.
آنتونیو گوتروش، دبیر کل سازمان ملل، نیز در این اجلاس با ابراز نگرانی شدید خود از وضع اقلیمی جهان گفت: «برای نجات بشریت از فاجعه تأثیرات اقلیمی باید گفت دیگر بس است.
نابودی تنوع زیستی با کربن بس است، نابودی خودمان بس است، توالت انگاشتن طبیعت بس است، استفاده بی چون وچرا از منابع طبیعی تا اعماق آن بس است. ما به دست خودمان گورهایمان را می‌کنیم.»
رهبران سایر کشورها نیز به نوبه خود از تریبون این اجلاس نگرانی‌های خود را فقط بیان کردند؛ اما هیچ‌یک تعهد جدیدی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی اعلام نکردند.
این در حالیست که بر اساس آمار سازمان ملل متحد اگر تعهدات حدود ۲۰۰ کشوری که توافقنامه پاریس را امضاء کرده بودند، عملی می شد، باز هم گرمایش زمین با افزایش فاجعه بار ۷/۲ درجه سانتیگردای مواجه می‌بود.
نارِندِرا مودی، نخست‌وزیر هند نیز که کشورش بر اساس توافقنامه پاریس می بایست تعهدات خود را در این زمینه افزایش دهد صرفا به ابراز نگرانی بسنده کرد و گفت: «امروز برای نجات بشریت باید قدم‌های بزرگی برداریم.» او نیز برکاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تأکید کرد اما نه تا سال ۲۰۵۰(۱۴۲۹) بلکه تا بیست سال بعد از آن تا سال ۲۰۷۰(۱۴۴۹).
چین، اولین کشور در تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای، نیز سال ۲۰۶۰(۱۴۳۹) را برای کربن زدایی کامل خود انتخاب کرده است. البته شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، در گلاسکو حضور نیافت و صرفا مجددا بر تعهدات اقلیمی خود که در مقایسه با سال گذشته نیز تغییری نکرده بود، تأکید داشت.
این در حالیست که آمریکا پس از بازگشت به توافقنامه زیست‌محیطی پاریس در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن، خواستار تحرک بیشتر آن شده است.
در حالی که برخی کشورها به تحرکات بیشتر در سرمایه‌گذاری‌های مربوط به مبارزه با تغییرات آبوهوایی روی خوش نشان نمی‌دهند؛ جو بایدن آن را فرصتی باورنکردنی برای اقتصاد جهانی می‌خواند.
او اطمینان خاطر داد که دولتش پس از بازگشت به عهدنامه پاریس که دونالد ترامپ از آن خارج شده بود، ثابت خواهد کرد که چگونه به آن عمل می‌کند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، نیز خطاب به چین و روسیه که از بزرگترین انتشاردهندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان‌اند، از آنان خواست ظرف مدت پانزده‌روزه برگزاری اجلاس کوپ ۲۶ تلاش‌های خود را برای مبارزه بیشتر و باکیفیت‌تر با تغییرات آبوهوایی به کار بندند.
موضوع داغ دیگر این اجلاس وعده کمک‌های ۱۰۰ میلیارد دلاری سالانه مصوب از سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹) به کشورهای درحال توسعه که علاوه بر تأثیرپذیری از مخاطرات اقلیمی دچار همه‌گیری کرونا نیز شده‌اند، است؛ وعده‌ای که تاکنون دولت‌های ثرومند به آن را عمل نکرده‌اند.
کشورهای بسیاری قربانی تغییرات اقلیمی به دلیل تشدید اختلافات کشورهای عامل گرمایش شده‌اند و این در حالی است که شروع این کمک‌ها از سال ۲۰۲۰(۱۳۹۹) به سال ۲۰۲۳(۱۴۰۲) تغییر کرده است.
نخست‌وزیر باربادوس میاموتلی روز دوشنبه در این اجلاس گفت: « مابرای زنده ماندن نیاز داریم گرمایش زمین به حداکثر یک ونیم درجه سانتیگراد محدود شود.
افزایش دو درجه‌ای درحقیقت محکومیت به مرگ ساکنان کشورهای آنتیگا، باربودا، جزایر مالدیو، فیجی، کنیا، موزامبیک، سومائو و بارباد خواهد بود. ما این محکومیت به مرگ را نمی‌خواهیم و می‌خواهیم صد سال آینده را ببینیم. ما اینجا آمده‌ایم تا بگوییم تلاشهای‌تان را دوبرابر کنید، تلاشهای‌تان را دوبرابر کنید.»
تمامی وعده‌های اجلاس گلاسکو در معرض دید هزاران فعال محیط زیست قرار دارد که به رغم محدویت‌ها و خطرات کرونا از سراسر جهان به این شهر آمده‌اند. گرتا تونبرگ، نماینده جوانان فعال در حوزه حمایت از کره خاکی که با قطار شنبه به گلاسکو آمده است، می‌گوید:« حرف و سخن بس است، بهره‌کشی بی‌رویه از مردم و طبیعت بس است.»
جوانان مدافع محیط زیست طی نامه‌ای سرگشاده که به صورت مجازی به امضای میلیون‌ها نفر رسیده است و عنوان آن صرفا یک پیام با عنوان «خیانت» است، خطاب به رهبران جهان اعلام کرده اند: «به عنوان ساکنان این کره خاکی از شما می‌خواهیم که به فوریت کاری بکنید. نه سال دیگر، نه ماه دیگر، الآن»
منبع: یورونیوز
