تعادل شکننده در تالار شیشه‌ای
فاطمه حاج علی
بازار سرمایه ایران پس از پشت سر گذاشتن پنج روز مثبت متوالی در هفته گذشته، وارد هفته‌ای تازه می‌شود که تحت تأثیر تحولات سیاسی، اقتصادی و کلان کشور، فضای نسبتا پرچالشی دارد.
اگرچه نشانه‌هایی از آرامش نسبی و بازشدن پنجره‌ای کوتاه‌مدت برای تنفس در بازار دیده می‌شود، اما هنوز سایه نگرانی‌ها و تردیدها بر سر فعالان بازار سنگینی می‌کند. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به وضعیت فعلی بازار، عوامل تأثیرگذار کلان و پیش‌بینی روند هفته آینده خواهیم داشت.
وضعیت فعلی بازار و تجربه هفته گذشته
بازار سرمایه هفته گذشته را با ثبت پنج روز متوالی رشد نسبی شاخص‌ها پشت سر گذاشت؛ اتفاقی که در شرایط پرتنش کنونی اقتصادی و سیاسی، به نوعی دستاورد محسوب می‌شود. این رشد، هرچند از نظر حجم و شدت چندان قدرتمند نبود، اما توانست جلوی سقوط بیشتر را بگیرد و به سهامداران کمی امید تزریق کند.
در واقع، حمایت‌های صندوق‌های دولتی و حمایتی نقشی کلیدی در این ثبات و رشد محدود ایفا کرد. ورود این صندوق‌ها به بازار، تا حدی از شدت فروش‌ها کاست و موج منفی را مهار کرد. با این وجود، رفتار کلی بازار هنوز چندان اعتمادساز نیست و تردیدهای جدی در میان فعالان اقتصادی وجود دارد.
تحولات سیاسی و تأثیر آنها بر بازار سرمایه
از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بازار در هفته پیش‌رو، فضای سیاسی کشور است که با تصمیم به تعویق ۴۰ روزه مکانیسم ماشه و مذاکرات جاری مرتبط است. این تعویق به نوعی سایه جنگ را کمرنگ‌تر کرده و امیدهایی برای کاهش ریسک‌های نظامی و امنیتی در بازار ایجاد کرده است.
صندوق‌های حمایتی و گزارش‌های مثبت مالی، بازار را به تعادل رسانده‌اند اما تردیدها پابرجاست.
با این حال، سابقه بد مذاکرات قبلی و ضربات سختی که بازار از این بابت خورده است، باعث شده سهامداران همچنان با تردید و بدبینی نگاه کنند. بسیاری از فعالان بازار معتقدند که این ۴۰ روز، تنها یک فرصت محدود و شکننده است و نمی‌توان چندان به آن دل بست. تجربه‌ای تلخ در سال‌های اخیر باعث شده فعالان بازار به سختی به وعده‌های سیاسی اعتماد کنند و ترجیح می‌دهند همچنان با احتیاط عمل کنند.
وضعیت بنیادی شرکت‌ها و نقش گزارش‌های مالی
یکی از بخش‌هایی که می‌تواند به رشد بازار کمک کند، فصل مجامع و انتشار گزارش‌های مالی شرکت‌ها است. در هفته‌های اخیر، برخی شرکت‌ها گزارش‌های مثبتی ارائه داده‌اند که توانسته‌اند جلوی کاهش بیشتر قیمت‌ها را بگیرند و حتی به رشد محدود سهام کمک کنند.
این گزارش‌های مالی و اخبار مرتبط با نرخ خوراک، خودرو و پالایشگاه‌ها می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای برخی سهام شود. لذا توصیه کارشناسان به سهامداران، تمرکز بر سهم‌های بنیادی با P/E فوروارد زیر ۴ و شرکت‌هایی است که گزارش‌های شفاف و مثبت دارند.
با وجود برخی تحرکات مثبت در فضای سیاسی و سیگنال‌هایی از سوی دولت، بازار سرمایه همچنان با ریسک‌های جدی روبروست که مسیر رشد را محدود کرده‌اند.
نخست، عدم قطعیت سیاسی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هاست. در حالی‌که فعلاً فضا آرام‌تر شده، اما احتمال بازگشت تنش‌ها همچنان وجود دارد که می‌تواند روند بازار را متزلزل کند.خروج نقدینگی نیز همچنان ادامه دارد. طی هفته‌های اخیر نزدیک به ۴۰ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شده که نشانه‌ای از بی‌اعتمادی فعالان به آینده بازار است.
فضای روانی منفی پس از سقوط‌های قبلی، همچنان بر بازار سایه انداخته و باعث شده حتی خبرهای خوب هم نتوانند موج مثبت ایجاد کنند.همچنین، مشکلات ساختاری مانند ابهامات در سهام عدالت، نبود شفافیت در حاکمیت شرکتی و نقش سنگین دولت در مدیریت برخی شرکت‌ها، چالش‌هایی جدی هستند.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت و میان‌مدت بازار
در کوتاه‌مدت، به نظر می‌رسد بازار سرمایه با نوسانات محدود و فضای احتیاطی همراه باشد. حمایت صندوق‌های دولتی، انتشار گزارش‌های مالی مثبت و کاهش نسبی تنش‌های سیاسی می‌تواند از سقوط بیشتر جلوگیری کند و حتی رشد محدودی به وجود آورد.
اما در میان‌مدت، وضعیت بازار بستگی زیادی به تحولات سیاسی و اقتصادی دارد. اگر مذاکرات سیاسی به سمت حل و فصل مسائل پیش برود و فضای امنیتی و اقتصادی بهبود یابد، می‌توان انتظار رشد پایدار و ورود نقدینگی جدید به بازار را داشت. اما اگر تنش‌ها مجدداً تشدید شود، بازار سرمایه بار دیگر دچار فشار و افت قابل توجه خواهد شد.
سهامداران با نگاهی محتاطانه به هفته پیش‌رو می‌نگرند؛ ریسک‌های سیاسی همچنان تعیین‌کننده‌اند.
هفته آینده برای بازار سرمایه ایران، هفته‌ای سرنوشت‌ساز و پرچالش خواهد بود. فضای امید و ناامیدی به طور همزمان در بازار حضور دارد و سهامداران باید با دقت و احتیاط بیشتری تصمیم بگیرند. حمایت‌های صندوق‌های دولتی و انتشار گزارش‌های مثبت می‌تواند روند بازار را کمی بهبود بخشد، اما ریسک‌های سیاسی و روانی هنوز پابرجاست و هرگونه تغییر ناگهانی در فضای کلان می‌تواند شرایط بازار را به سرعت تغییر دهد.
در چنین شرایطی، برای هفته آینده پیشنهاد می‌شود: تمرکز بر سهم‌های بنیادی، اجتناب از معاملات هیجانی، استفاده محتاطانه از فرصت‌ها و تنوع‌بخشی به سبد سهام. بازار فعلاً در فضای انتظار و احتیاط باقی می‌ماند و از تصمیم‌گیری‌های هیجانی پرهیز کنند تا بتوانند در این فضای پرچالش بهترین نتیجه را کسب نمایند.
