«عصراقتصاد» گزارش می دهد؛ کاهش تب ارز

زهرا کوثرغلامی – قیمت دلار در ساعات اولیه دیروز با موجی از کاهش قیمت مواجه شده و در بازار آزاد به نرخ‌هایی پایین‌تر از ۵۰ هزار تومان رسیده است و همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد. کانال‌های تلگرامی هم همزمان با کاهش قیمت دلار در معاملات بازار آزاد، نرخ‌های اعلامی خود را پایین‌تر برده‌اند. در حال حاضر نرخ دلار کانال‌های تلگرامی در کانال ۵۱ هزار تومان در نوسان است.

به طور کلی، هفته گذشته قیمت دلار در محدوده مشخصی نوسان داشت. بازارساز تلاش می‌کند این اسکناس را به هر نحوی مهار کند؛ یک روز با زور و تهدید و روز دیگر با سیاست دلارزدایی.

با اینکه تا کنون قدرت اخبار سیاسی بیشترین تاثیر را در رونددهی به بازار ارز داشته است، باید دید قدم بعدی سیاست‌گذار برای کنترل دلار چیست؟

 توافقات با کشور‌های دوست و همسایه و بهبود روابط با عربستان موجب افزایش انتظارات از کاهش بیشتر نرخ ارز شده است.

روز گذشته وزرای خارجه ایران و عربستان در یک گفتگوی تلفنی بر گسترش روابط تاکید کردند و با اقدامات صورت گرفته به نظر می‌رسد به زودی کنسولگری‌ها در دو کشور به طور رسمی فعال می‌شوند. نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۳ نیز که در آن ۱۳۰۰ نماینده تجاری از ۷۲ کشور دنیا حضور داشتند، هفته گذشته برگزار شد.

 بانک‌مرکزی برای قطع دست دلالان از بازار ارز و خروج نقدینگی سرگردان از این بازار، داشتن حساب ارزی برای دریافت ارز را الزامی کرد تا تنها افرادی که نیاز واقعی به ارز دارند آن را دریافت کنند.

همزمان با این تصمیم، موج اول ریزش قیمت‌ها در بازار ارز آغاز شد و بازار ارزی که در روز‌های پایانی سال گذشته نوسان شدیدی داشت و حتی دلار در آن از نرخ ۶۰ هزار تومان هم عبور کرد را با ریزش شدید رو‌به‌رو کرده و به ثبات رساند.

تصمیم جدید بانک‌مرکزی در دریافت مستقیم ارز از صادرکنندگان و تخصیص آن به صورت مستقیم به واردکنندگان نیز که موجب حذف معاملات پشت خط می‌شود، موج دیگری از کاهش قیمت‌ها را در بازار ارز به راه انداخته است.

بانک‌مرکزی در ماه‌های گذشته اقدامات مهمی را انجام داده که نتیجه آن در ثبات بازار ارز و کاهش قیمت‌ها و همچنین حذف تقاضای کاذب از این بازار مشهود است.

به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، سیاست جدید بانک مرکزی این است که ارز را به طور مستقیم از صادرکنندگان خریداری و به صورت مستقیم هم به متقاضیان یعنی واردکنندگان به فروش برساند، تا پایانی باشد بر معاملات پشت خطی ارز و از گستره بازار ارز قاچاق هم کم کند.

رئیس کل بانک مرکزی معتقد است نرخ ارز بازار قاچاق قابل قبول نیست و در تلاش است تا این نرخ کاهش یابد.

برخی از فعالان بازار ارز، فریز قیمت دلار دولتی را نشانه هدف‌گذاری سیاست‌گذار برای نزدیکی قیمت در دو بازار دولتی و آزاد می‌دانند. با این وجود خط و نشان‌های فرزین برای بازار ارز آزاد و تهدید فعالان اقتصادی برای خرید از این بازار تاثیر چندانی بر قیمت اسکناس آمریکایی نداشت.

البته، معامله‌گران بازار ارز نیز چنین روش‌هایی را نخ‌نما می‌دانند و معتقدند سال‌هاست بازارساز تلاش می‌کند بازار آزاد ارز را نادیده بگیرد در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد به عنوان بازارگردان اصلی تعیین قیمت در بازارهاست.

موضوع دلارزدایی مبحث دیگری بود که در هفته گذشته مطرح شد. برخی کارشناسان اقتصادی بریدن بند ناف دلار از اقتصاد کشور را شدنی عنوان کردند. دلیل این عده برای موضوع دلارزدایی انزوای شدید کشور در مبادلات تجاری به جهت تحریم‌هاست.

برخی دیگر نیز معتقدند به کارگیری چنین سیاست‌هایی توسط دولت برای مهار قیمت دلار عاملی برای پرش قیمت ارز در ما‌ه‌های بعدی سال خواهد بود.

این در حالی است که مولفه‌های موثر بر دلار تغییری نکرده و عاملی خارج از شرایط اقتصادی، بازار این ارز را به شکل دستوری مدیریت می‌کند.