پیشگامی همراه اول در توسعه اقتصاد دیجیتال با سیگنال 5G
زینب غضنفری
با گسترش روز افزون اینترنت و نفوذ بالای آن در جوامع مختلف و وابستگی شدید غالب کسب و کارها به آن، سبک زندگی‌ها تغییر کرده و توسعه و ارتقای فناوری در این حوزه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده و در این راستا، اپراتورها به شدت به دنبال دستیابی به جدیدترین تکنولوژی‌های روز هستند.
نسل جدید متفاوت از گذشته
فناوری 5G از جهات گوناگون نسبت به فناوری‌های قبلی آن متفاوت است و گستردگی و فضای بیشتری را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.
سرعت بالا، ظرفیت عظیم و تأخیر کم، ایمنی بالاتر، مصرف انرژی کمتر، پشتیبانی از اینترنت اشیا، بازدهی بالای انتقال و قدرت کم مصرف، قابلیت استقرار در فرستنده‌های کوچک و امکان استفاده از فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده از جمله مهمترین مزایا و تفاوت‌های نسل پنجم ارتباطات (5G) نسبت به نسل‌های قبلی 4G و 3G به شمار می‌رود.
نسل 5G مستقل می‌شود
برخلاف شبکه‌های غیرمستقل (Non-Standalone) که بر زیرساخت‌های 4G سوار هستند، 5G مستقل با معماری و هسته‌ای کاملاً جدید می‌تواند ظرفیت‌ها و امکانات بی‌سابقه‌ای برای صنعت و جامعه به ارمغان آورد. مستقل و اختصاصی بودن نسل جدید 5G شرایط را برای ارائه خدمات نوآورانه و شخصی‌سازی شده را فراهم می‌سازد.
5G مستقل انعطاف‌پذیری بالایی دارد و امکان ساختاردهی و پیکربندی شبکه را بر اساس نیازهای خاص هر کاربرد فراهم می‌کند و در حوزه‌هایی همچون واقعیت مجازی، خودروهای خودران و جراحی از راه دور قابلیت استفاده دارد.
این امکانات بر بستری ارائه می‌شود که سرعتی باورنکردنی و تاخیری بسیار کم را به کاربران ارائه می‌دهد. همچنین 5G مستقل با ظرفیت بسیار بالا، می‌تواند تعداد بسیار زیادی دستگاه را به طور همزمان پشتیبانی کند و خدمات گسترده‌ای از جمله ایجاد شهرهای هوشمند، صنایع هوشمند و اینترنت اشیای گسترده را فراهم می‌آورد.
چالش‌های 5G
با همه این اوصاف، هم اکنون استقرار کامل و جامع این فناوری در کشور با چالش‌های بسیاری مواجه است که خارج از کنترل اپراتورها است.
دستیابی به پوشش گسترده و همگانی نسل پنجم ارتباطات نیازمند ایجاد زیرساخت‌های گسترده است و می‌بایست زیرساخت‌های قابل توجهی همچون نصب ایستگاه‌های پایه جدید، سلول‌های کوچک و کابل‌های فیبر نوری پیاده‌سازی شود.
با توجه به نیاز به نقدینگی بالا جهت توسعه زیرساخت‌ها، عقب ماندگی در این زمینه به کسری بودجه و کاهش درآمدهای دولت بر می‌گردد و دیگر مانند دهه‌های گذشته امکان هزینه کرد‌های سنگین در عرصه عمرانی و عملیاتی وجود ندارد. در واقع به دلیل تحریم‌ها و مسائل و مشکلات اقتصادی که کشور و شرکت‌ها با آن روبرو هستند، فرایندهای مربوط به توسعه زیرساخت‌ها با سرعت مطلوب پیش نمی‌رود.
ایجاد زیرساخت‌های جدید، تجهیزات پیشرفته، ایستگاه‌های پایه و هسته شبکه نیازمند سرمایه گذاری‌های کلان هستند که وضعیت نه چندان مطلوب اقتصاد، دست شرکت‌ها را در این زمینه بسته است.
علاوه بر این، جهت پوشش کامل و جامع لازم است ایستگاه‌های پایه بیشتری نصب شود و دستگاه‌های پذیرنده باید با فناوری 5G سازگار باشند؛ در غیر این صورت متقاضیان آن می‌بایست نسبت به ارتقای تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها یا سایر دستگاه‌های خود برای دسترسی به شبکه‌های 5G اقدام کنند که این نیز برای مردم هزینه‌بر است و شرایط اقتصادی جامعه به گونه‌ای نیست که اشخاص به سرعت نسبت به به‌روزرسانی دستگاه‌های ارتباطی خود اقدام کنند. ضمن آن که هزینه استفاده از این فناوری به مراتب گران‌تر فناوری‌های 4G است.
مهاجرت از شبکه‌های موجود به شبکه‌های 5G مستقل نیز مستلزم تغییرات اساسی در معماری شبکه، نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای موجود است که این امر زمان‌بر و پرهزینه بوده و نیازمند برنامه‌ریزی و هماهنگی دقیق بین تمامی‌ذینفعان و متولیان امر است.
کمبود نیرو انسانی متخصص، نبود مقررات و استانداردهای مناسب، نیاز به هماهنگی مقررات کشور با استانداردهای بین‌المللی، رقابت شدید بین اپراتورها، مسائل امنیتی، تأثیرات زیست محیطی و نگرانی‌های اجتماعی از دیگر چالش‌های پیش روی شرکت‌ها جهت توسعه فناری 5G مستقل هستند.
پهنه گسترش 5G در جهان
با توجه به افزایش تقاضای کاربران برای خدمات پرسرعت اینترنت، ظرفیت بالای شبکه در مناطق پرتراکم و نیز پیش بینی رشد ۴ برابری ترافیک داده‌ها تا سال ۲۰۲۸، در حال حاضر، فناوری نسل پنجم ارتباطات (5G) تحولی اساسی در زیرساخت‌های ارتباطی جهان ایجاد کرده و در صدر برنامه‌های اپراتورها قرار دارد.
در سراسر جهان دسترسی به فناوری 5G با سرعت بالایی در حال گسترش است و برآوردها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰ میزان اتصالات 5G در دنیا از ۵ میلیارد فراتر رود و بیش از نیمی‌از اتصالات موبایلی را پوشش دهد. کشورهای آمریکای شمالی، آسیای شرقی و حاشیه خلیج فارس در پذیرش 5G پیشتاز هستند و اپراتورها اکنون پا را فراتر گذاشتند و در حال راه‌اندازی شبکه‌های مستقلSA 5G هستند.
در عرصه فناوری 5G مستقل کشورهایی مانند کره جنوبی، چین و آمریکا با سرمایه‌گذاری‌های کلان، برنامه‌ریزی‌های دقیق، ایجاد آزمایشگاه‌های مجهز و راه‌اندازی شبکه‌های آزمایشی، پیشگامان این حوزه شناخته می‌شوند.
نسل 5G در ایران در حال گسترش
همراه اول به عنوان اولین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه ایران، اقدامات زیرساختی و تجاری در زمینه ارائه فناوری 5G و به ویژه 5G مستقل انجام داده است و در حال حاضر برگرفته از گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بیش از ۱،۰۰۰ سایت 5G فعال در کشور دارد. افزایش چشمگیر تقاضای مصرف‌کنندگان برای استفاده از فناوری ۵G، به ویژه در حوزه‌هایی مانند بازی‌های آنلاین و پخش زنده، همراه اول را به سمت توسعه و گسترش این نسل از ارتباطات سوق داده است.
این شرکت با توجه به تحولات جهانی و نیازهای رو به رشد کاربران، در چند سال اخیر برنامه‌های متعددی را برای ورود به فناوری‌های نسل نوین و توسعه زیرساخت‌های آن در ایران به اجرا درآورده است.
برخی از اقدامات همراه اول در حوزه 5G و شبکه‌های 5G مستقل شامل موارد زیر است:
۱. آزمایش‌های پیشرفته 5G:
همراه اول به عنوان پرچمدار توسعه 5G در کشور و رکورددار سرعت اینترنت ایران، آزمایش‌های پیشرفته‌ای روی این فناوری در آزمایشگاه تخصصی خود داشته است که بخش مهمی‌از آنها مربوط به 5G مستقل بوده است.
۲. توسعه زیرساخت‌های فنی برای 5G مستقل:
همراه اول همچنین برنامه‌های عملیاتی برای آماده‌سازی زیرساخت‌های شبکه مستقل (Standalone) در مرحله اجرا دارد که نیازمند تغییرات اساسی در معماری شبکه است. از جمله این اقدامات می‌توان به سرمایه‌گذاری در توسعه دیتاسنترهای پیشرفته و افزایش ظرفیت‌های شبکه اصلی اشاره کرد، که لازمه پیاده‌سازی شبکه مستقل است.
۳. همکاری با شرکت‌های فناوری و تأمین‌کنندگان تجهیزات:
همراه اول برای تامین تجهیزات لازم جهت توسعه 5G مستقل با شرکت‌های بین‌المللی و همچنین داخلی در حال همکاری است. این همکاری‌ها به منظور دسترسی به تکنولوژی‌های به‌روز، افزایش سرعت شبکه و ارائه خدمات پیشرفته به کاربران انجام می‌شود.
۴. آماده‌سازی برای شبکه‌های اختصاصی و کاربردهای صنعتی:
همراه اول با رویکردی به سوی فناوری‌های نوین مانند اینترنت اشیا (IoT) و شبکه‌های برش (Network Slicing)، به دنبال فراهم‌سازی امکانات لازم برای استفاده‌های صنعتی از 5G است. این شرکت در حال آماده‌سازی زیرساخت‌هایی برای خدماتی مانند شهرهای هوشمند، بیمارستان‌های هوشمند، و کاربردهای صنعتی 5G است که نیاز به شبکه‌های با تاخیر کم و سرعت بالا دارند.
۵. آموزش و توسعه نیروی انسانی متخصص:
همراه اول برای پیشبرد برنامه‌های 5G مستقل، دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی برای نیروی انسانی خود برگزار کرده است. این شرکت در تلاش است تا دانش و تخصص لازم برای مدیریت و پشتیبانی از شبکه‌های 5G مستقل را در داخل سازمان تقویت کند.
کلام آخر
به طور کلی، با توجه به انقلاب عظیمی‌که نسل پنجم ارتباطات 5G مستقل در سبک زندگی مردم و اقتصاد دیجیتال ایجاد می‌کند، توسعه فناوری ۵G می‌تواند تحولی عظیم در حوزه‌های مختلف صنعتی و تجاری ایجاد کند و در روزگاری که کشور با تحریم‌های سخت مواجه است، به صنایع و شرکت‌ها در پیشبرد اهداف و تولیدات به روز و با کیفیت کمک کند.
اپراتورهای کشور به پیشگامی‌همراه اول با تمرکز بر این فناوری و اجرای پروژه‌های متعدد در تلاش هستند تا نقش مهمی‌در تحول صنعت دیجیتال کشور داشته باشند و در نهایت، این اقدامات به رشد و توسعه پایدار در بخش‌های مختلف اقتصاد دیجیتال ایران منجر شود.
