یک سال گذشت، آینده خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چه خواهد بود

ترجمه: سلیم حیدری

یک سال پس از امضای پیمان تجاری جدید بریتانیا با اتحادیه اروپا، صادرات بریتانیا به این اتحادیه کاهش یافته است. با کارهای ناتمامی که در مورد شیلات، ایرلند شمالی و خدمات مالی وجود دارد، آینده برگزیت چیست؟

کمبود مواد غذایی، خروج کارگران خارجی و خالی بودن پمپ بنزین ها. بریتانیا مطمئناً از زمانی که دوره گذار برگزیت (که به منظور هموار کردن خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) یک سال پیش به پایان رسید، سهم عادلانه‌ای درعقب‌نشینی داشته است.

بحران زنجیره تامین، که با کمبود رانندگان کامیون و سایر کارگران از کشورهای اتحادیه اروپا تشدید شد، باعث خالی شدن قفسه‌های سوپرمارکت‌ها شد و صف‌های طولانی برای سوخت در سپتامبر (شهریور) شکل گرفت و حتی منجر به سلاخی و نابودی هزاران خوک شد.

قوانین جدید حاکم بر تجارت اتحادیه اروپا و بریتانیا در ژانویه (دی) ۲۰۲۱ اجرایی شد و فرم‌های گمرکی چهار صفحه‌ای را برای همه کالاها و گواهی‌های سلامت برای گوشت و محصولات لبنی الزامی کرد. بر اساس گزارش آژانس آمار اتحادیه اروپا، یورواستات، در نتیجه این سیاست‌ها، صادرات بریتانیا به اتحادیه اروپا در ۱۰ ماه اول سال تقریباً ۱۵ درصد کاهش یافت. این درحالیست که صادرات محصولات کشاورزی بریتانیا بیش از یک چهارم کاهش یافته است.

مقصر برگزیت است یا کووید

همه این اتفاقات زمانی رخ داد که کشور با نوع جدید دلتای ویروس کرونا که بریتانیا را وارد سومین قرنطینه ملی خود کرد، مبارزه کرد. در حالی که دولت اصرار داشت که جدا کردن برگزیت و اثرات کووید غیرممکن است، بسیاری از اقتصاددانان با آن مخالف بودند.

ایین بگ، پروفسور پژوهشگر در موسسه اروپایی مدرسه اقتصاد لندن (LSE) به دویچه وله گفت: «آنچه می‌توانیم بگوییم این است که زیان قابل توجه تجارت بریتانیا با قاره‌ اروپا، در تجارت بریتانیا با بقیه کشورهای جهان منعکس نشد.»

برگزیت قرار بود به بوروکراسی اتحادیه اروپا پایان دهد، اما به جای محدودکردن بروکراسی، کاغذ بازی‌های اضافی هزینه‌های صادرات را افزایش داد که به شدت به بسیاری از مشاغل مستقر در بریتانیا و اتحادیه اروپا ضربه زد.

به‌ویژه شرکت‌های کوچک بریتانیایی گفتند که فروش آن‌ها به اتحادیه اروپا از آسمان به زمین آمده است. سایمون اسپورل، یکی از بنیانگذاران شرکت پنیر چشایر، اخیراً به روزنامه گاردین گفت که توافق تجاری پس از برگزیت «بزرگترین فاجعه‎ای است که یک دولت تاکنون درباره آن مذاکره کرده است». برخی از خرده‎فروشان اتحادیه اروپا سفارشات از بریتانیا را متوقف کرده‎اند.

«این کسب‌وکارهای کوچک هستند که از کاغذ بازی بیش از حد رنج می‌برند، نه غول‌هایی مانند نیسان». این جملات را بگ گفت، و اشاره کرد به این که، این خودروساز ژاپنی با وجود قطعیت نداشتن برگزیت، قرارداد خود را برای تولید برای بریتانیا تجدید کرده است.

بله، بوروکراسی بیشتر

تشریفات اداری از ژانویه (دی) بسیار بدتر می‌شود، زیرا بریتانیا اسناد جدیدی را برای واردات از اتحادیه اروپا معرفی می‌کند، که باید قبل از بارگیری کالاها در قطارها یا کامیون‌ها به بریتانیا نزد مقامات تسلیم شود. این برنامه‌ها در سال گذشته سه بار به تعویق افتاده است تا از دردسر بیشتر برای مشاغل جلوگیری شود.

استعفای این ماه لرد دیوید فراست، مذاکره‌کننده ارشد برگزیت، بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا را نیز اذیت کرد. برخی از تحلیلگران حدس می‎زنند که خروج از کشور به دلیل فشار بر جانسون برای اتخاذ رویکردی ملایم‎تر برای مذاکرات با بروکسل تسریع شده است. زیرا یک جنگ تجاری همه‎جانبه بر سر چندین موضوع آزاردهنده وجود دارد.

تجارت ناتمام

به گفته بگ، معاملات تجاری پس از برگزیت بسیاری از تجارت‎ها را ناتمام گذاشت، از جمله در مورد ایرلند شمالی، شیلات و خدمات مالی. او به دویچه وله گفت که مرکز مالی شهر لندن یکی از کمک‌کننده‌های اصلی به اقتصاد بریتانیا است و در مذاکرات برگزیت «تقریباً نادیده گرفته شد».

شهر در تلاش است تا آنچه را که به عنوان برابری با اتحادیه اروپا شناخته می‌شود، به دست آورد یعنی جایی که هر دو طرف مقررات یکدیگر را می‌پذیرند. اما اندیشکده «انستیتوی دولت» معتقد است، اجرای یک معامله دائمی در حال حاضر بعید است.

جیک گرین، از شرکت حقوقی اشورست لندن، به هفته‎نامه فایننشال نیوز گفت که برگزیت در سال ۲۰۲۲ برای بانک‌ها و سایر شرکت‌های مالی «واقعی خواهد شد» و افزود که ۱۲ ماه گذشته «برای همه کمی سخت بوده است».

مناقشه بین بریتانیا و فرانسه بر سر حقوق ماهیگیری در آب‌های بریتانیا و اتحادیه اروپا همچنان ادامه خواهد داشت. این درحالیست که پروتکل ایرلند شمالی (اقدامی برای جلوگیری از ایجاد مرز سخت بین قلمرو بریتانیای ایرلند شمالی و عضو اتحادیه اروپا، جمهوری ایرلند) زمانی برقرار می‎شود که لندن بپذیرد، دیوان دادگستری اروپا باید در مورد اختلافات تجاری تصمیم بگیرد.

بگ به دویچه وله گفت: «نتیجه بهینه برای ایرلند شمالی این خواهد بود که مرز تقریباً نامرئی شود. حرکتی به سمت آن وجود دارد، اما هرگز ۱۰۰ درصد نخواهد بود، زیرا منطق می‌گوید که شما باید جایی مرز داشته باشید.»

لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، پس از استعفای لرد دیوید فراست، مذاکرات برگزیت را به کارنامه خود اضافه کرد.

لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا مسئولیت مذاکرات برگزیت بریتانیا را بر عهده گرفته است. تراس متهم است که در حزب حاکم محافظه‌کار بریتانیا، منتقدان اروپایی را در مورد جهت‌گیری برگزیت در کنار خود نگه داشته و در عین حال با بروکسل مخالفت نکرده است.

بگ با توصیف اینکه چگونه جانسون و فراست «مردم را به مسیر نادرست می برند»، گفت که بریتانیایی‎ها «موقعیت آلمان در مورد برگزیت را درک نکرده‎اند» و فکر می‎کنند که برلین در جریان بن بست برگزیت با اتحادیه اروپا مداخله می‎کند تا از به خطر انداختن بازار صادرات کلیدی خودروسازان آلمانی جلوگیری کند.

«آنگلا مرکل هرگز برای نجات آنها [دولت بریتانیا] همراهی نکرد و من بسیار شک دارم که اولاف شولز صدراعظم جدید کاری متفاوت انجام دهد.»

مفهوم «بریتانیای جهانی» زیر پا می‌رود

نکات مثبت کمی درباره بریتانیای جهانی پدیدار شده است (این وعده که برگزیت به بریتانیا اجازه می‌دهد تجارت خود را با سایر نقاط جهان افزایش دهد هنوز اجرایی نشده است). توافق تجارت آزاد با ایالات متحده همچنان مبهم باقی مانده است، به‌ویژه پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات. همچنین روابط تجاری نزدیک‌تر با چین در حال حاضر به دلیل تنش های سیاسی بر سر هنگ کنگ از میز کار خارج شده است.

در حالیکه بریتانیا قراردادهای جدیدی با ژاپن، استرالیا و نیوزلند منعقد کرده است، بگ گفت: “این سوال مطرح است: “برای چه کسی مهم است؟”، زیرا این سه کشور سهم ناچیزی از صادرات بریتانیا را به خود اختصاص می دهند. “حتی اگر این سهم را دو برابر کنیم، هنوز کم است.”

با این حال، توافق تجاری پس از برگزیت منجر به برخی از بدترین پیش بینی‌های رستاخیزی نشده است. به‌ جای از دست دادن نیم میلیون شغل، بریتانیا همچنان با کمبود عمده کارگر مواجه است (پس از پایان دادن به آزادی رفت‌وآمد برای اتباع اتحادیه اروپا در بریتانیا). به‌ جای پیش‌بینی کاهش ۱۸ درصدی قیمت‌های املاک، ارزش املاک بریتانیا در سال جاری به بالاترین حد خود رسید و از زمان رفراندوم سال ۲۰۱۶ بیش از ۲۰ درصد افزایش یافت.

طبق پیش‌بینی‌ها، ساکنان بریتانیا باید هشت سال دیگر منتظر بمانند تا ببینند آیا در سال ۲۰۳۰ هر کدام ۴۳۰۰ پوند (۵۱۱۷ یورو، ۵۷۸۰ دلار) فقیرتر هستند یا خیر. اما دفتر مسئولیت بودجه بریتانیا (OBR) فکر می‌کند تولید ناخالص داخلی (GDP) 1.4درصد از زمان رفراندوم سال ۲۰۱۶ ضربه خورده است و در بلندمدت، تولید ناخالص داخلی بریتانیا ۴ درصد پایین تر از زمانی خواهد بود که جدا شدن وجود نداشته است.

بسیاری بر این باورند که خروج از اتحادیه اروپا قابل لغو است

بگ گفت، علیرغم تیترهای تیره و تار، مبارزات سیاسی و نظرسنجی اخیر که نشان می‌دهد ۶۰ درصد بریتانیایی‌ها اکنون فکر می‌کنند که برگزیت «بد» یا «بدتر از حد انتظار» پیش رفته است، شانس پیوستن بریتانیا به اتحادیه اروپا مثل همیشه بعید است.

“حماسه برگزیت در سیاست داخلی بریتانیا به قدری دردناک بوده که نمی‌توانم به این زودی‌ها تمایلی برای پیوستن مجدد به آن ببینم.» از طرف اتحادیه اروپا، “من نمی توانم ببینم این اتفاق در یک نسل روی می دهد، چه برسد به آینده نزدیک.”

اقتصاددان LSE گفت که برگزیت «مشکلات بسیار زیادی را ایجاد کرده و زمانی باورنکردنی (برای کشورهای اتحادیه اروپا) را در زمانی که مشکلات مبرم دیگری وجود داشته است، تلف کرده است».

منبع: دویچه وله