دست همراه اول زیر ساطور وزارت ارتباطات

زینب غضنفری

امروزه یکی از پراستفاده‌ترین قابلیت‌های تلفن همراه، اینترنت آن بوده و اینترنت موبایل انتخاب بیش از ۹۰ درصد مشترکان برای دسترسی به اینترنت است که به دلیل نفوذ بالای آن، توسعه خدمات در این بخش از اهمیت ویژه‌ای برای اپراتورها برخوردار است.

دنیا در حال استفاده از فناوری ۵G یا نسل پنجم شبکه تلفن همراه به صورت گسترده است و حتی در حال عبور از این فناوری و ظهور و نمود ۶G است اما؛ در ایران بنا به پاره‌ای چالش‌ها و موانع، این فناوری مطابق انتظار در دسترس قرار نگرفته است.

تا چندین سال پیش فناوری ۵G تنها در حد یک ایده بلندپروازانه بود اما؛ اکنون به یک استاندارد جهانی تبدیل شده و یکی از شاخصه‌های مهم برای خرید محصولات دیجیتال به ویژه گوشی‌های هوشمند محسوب می‌شود.

به تازگی شرکت اریکسون گزارشی در خصوص این فناوری منتشر کرد و مشخص شده که تعداد مشترکین فناوری نسل پنجم شبکه تلفن همراه در حال افزایش است. بر اساس این گزارش، پیش‌بینی شده تا پایان سال جاری میلادی میزان مصرف ترافیک اینترنت به طور متوسط ماهانه از ۲۰ گیگابایت فراتر رود و تا پایان سال ۲۰۲۸ میلادی، با کاهش تعداد مشترکین فناوری ۴G، تعداد مشترکین ۵G در سراسر جهان به ۴.۶ میلیارد نفر برسد که بیش از ۵۰ درصد از کل مشترکین دستگاه‌های همراه به شمار می‌رود.

در حال حاضر، بازار هند با ۱۰ میلیون کاربر به‌عنوان سریع‌ترین منطقه در حال رشد فناوری ۵G در جهان معرفی شده و برآورد شده تا پایان سال ۲۰۲۸ میلادی، حدود ۵۷ درصد از مشترکین همراه این کشور به شبکه نسل پنجم متصل خواهند شد.

ضریب نفوذ این فناوری در میان مشترکین آمریکای شمالی به ۴۱ درصد رسیده و بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۸ میلادی بیش از ۹۰ درصد کل مشترکین شبکه همراه در این منطقه از ۵G برای ارتباطات و امورات خود استفاده کنند.

در گزارش شرکت اریکسون نیز اشاره شده که در سراسر جهان ۲۴۰ اپراتور خدمات تجاری ۵G و بیش از ۱۰۰ اپراتور خدمات دسترسی بی‌سیم ثابت را از طریق ۵G ارائه می‌کنند.

گسترش فناوری ۵G رشد درآمد مطلوبی را برای اپراتورها به همراه دارد و ضریب نفوذ آن در بین کاربران نشان از جایگاه ویژه آن دارد و به اپراتورهای داخلی سیگنال قوی برای ورود هر چه سریع‌تر و گسترش خدمات مرتبط با آن را مخابره می‌کند. با همه این اوصاف، آمارها حاکی از آن است که سرعت توسعه شبکه در کشور طی یک ‌سال گذشته کاهش یافته است.

بر اساس آمار رسمی‌سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، وابسته به وزارت ارتباطات، تعداد مشترکان تلفن همراه حدود ۱۴۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است و ضریب ‌نفوذ آن به ۱۷۶ درصد رسید.

بررسی آمار‌های سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که تعداد مشترکین در سال جاری نسبت به سال گذشته ۵۰۰ هزار نفر کاهش داشته که در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

تعداد مشترکان تلفن همراه ایران در سال ۱۳۹۲ بالغ بر ۶۳ میلیون نفر بود و تا پایان سال ۱۴۰۱ همواره روند صعودی داشت اما؛ برای اولین بار در سال ۱۴۰۲ شاهد کاهش تعداد مشترکان تلفن همراه هستیم.

علاوه بر این مورد، شاهد کاهش سرعت نفوذ اینترنت موبایل نیز هستیم. همانطور که در جدول ذیل مشخص است، میزان رشد ضریب نفوذ اینترنت تلفن همراه در سال‌های گذشته قابل توجه بوده اما؛ در مدت سپری شده از سال جاری رشد آن به یک درصد هم نرسیده است.

در شرایطی که اینترنت همراه در حال نفوذ گسترده بین مردم جهان است و دنیا به سمت فناوری‌های جدید حرکت می‌کند، در ایران شاهد کاهش تعداد مشترکین و افت سرعت ضریب نفوذ اینترنت تلفن همراه هستیم و نه تنها موانع برای ورود و حرکت اپراتورها به سمت گسترش فناوری ۵G برداشته نشده بلکه حتی مجوزهای لازم نیز از سوی مراجع زیربط صادر نمی‌شود. اخیرا نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات طی مصاحبه‌ای اعلام کرد: شرکت همراه اول مجوز استفاده تجاری از نسل پنج موبایل را دریافت نکرده است.

این اظهارنظر ابهاماتی را در ذهن ایجاد می‌کند و این سوال شکل می‌گیرد که متولی واقعی ارائه مجوز کیست و چرا تا الان به این اپراتور مجوز فعالیت در حوزه ۵G اعطا نشده است؟ سوال بعدی این که چرا مزایده باندهای فرکانسی مورد نیاز ۵G طی چند سال اخیر برگزار نشده است؟

همراه اول با فروش ۷۸.۵ میلیون سیم‌کارت، سهم ۵۳ درصدی از بازار را دارا است و بیشترین تعداد مشترکان اینترنت سیار را در اختیار دارد. این شرکت مطابق با استانداردها و تکنولوژی روز دنیا به سمت توسعه زیرساخت‌های لازم جهت ارائه خدمات ۵G گام برداشت و طی سال‌های اخیر چندین سایت ۵G در شهر‌های تهران، مشهد، قم، اهواز، تبریز و ‌کیش راه‌اندازی کرد.

به همین جهت، بسیاری از مشترکان اقدام به همگام‌سازی موبایل خود با تکنولوژی روز دنیا کردند و توقع و انتظار دارند امکان استفاده از نسل پنج تلفن همراه برایشان فراهم شود. بنابراین، برای مشترکان همراه اول سوال شده که چرا همانند مشترکین سایر اپراتورها نمی‌توانند از فناوری ۵G استفاده کنند؟! چرا با وجود شروع خوب، در این فناوری از سایر کشورهای منطقه عقب هستیم؟

تاکید می‌شود که دود تمامی ‌این موارد در نهایت به چشم مردم و سهامداران همراه اول می‌رود و نارضایتی عمومی ‌را به دنبال خواهد داشت. فراهم نکردن شرایط توسعه زیرساخت‌ها و حرکت همگام با تکنولوژی روز دنیا سبب می‌شود مشترکان عطای آن را به لقایش ببخشند و با کاهش درآمدهای این شرکت، سهامداران و سرمایه‌گذاری متحمل خسارت شوند و عدم ارائه مجوزها از سوی وزارت ارتباطات عدم النفع بالا و همگانی دارد.