هوش مصنوعی چگونه جهان را تغییر خواهد داد؟/ بخت و بختک هوش مصنوعی!

مهرداد ابراهیمیان

هوش مصنوعی اکنون در میان قاطبه جامعه بیشتر به شخصی همه چیزدان و یا هنرمندی است که هر سئوالی را از او بپرسید، جوابی دم دستی دارد و یا در فضای مجازی عکس و طرح و صدا و حتی فیلم برایتان طراحی می کند و بیشترین استقبال از آن هم مربوط به تغییر صدای خوانندگانی است که اکنون در قید حیات نیستند؛ اما این حتی نوک قله کوه یخ هم نیست بلکه دنیای جدید را می کشاید جهان را تغییر خواهد داد زیرا نوآوری‌ها در هوش مصنوعی همچنان آینده بشریت را در تقریباً هر صنعتی شکل می‌دهند.

عصراقتصاد-هوش مصنوعی در حال حاضر محرک اصلی فناوری‌های نوظهور مانند داده‌های بزرگ، روباتیک و اینترنت اشیا است و هوش مصنوعی مولد قابلیت‌ها و محبوبیت هوش مصنوعی را گسترش داده که ظاهرا بخش سیاستگذاری و تصمیم ساز کشور نه تنها اطلاعی از آن ندارد بلکه همچنان به دید تهدید به آن می نگرند.

آنها هنوز تکلیف داده ای بزرگ را روشن نکرده اند در حالی که بخش اصلی و مهم هوش مصنوعی متکی به این داده است و خلاقیت از اینجا آغاز می شود. لذا اگر دولت مردان و شرکت‌ها برای بهبود مهارت‌های نیروی کار خود گامی برندارند.

طبق یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۳ که توسط IBM انجام شد، ۴۲ درصد از شرکت های سطح سازمانی هوش مصنوعی را در عملیات خود ادغام کرده اند و ۴۰ درصد در حال بررسی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در سازمان خود هستند.

با تغییرات زیادی که با چنین سرعتی اتفاق می‌افتد، در اینجا تغییرات در هوش مصنوعی می‌تواند برای صنایع مختلف و جامعه به عنوان یک کل معنی داشته باشد اما در ایران حتی کسب و کارهای مجازی پر مخاطب هم گرفتار تصمیمات کند دولتی هستند.

هوش مصنوعی چه تاثیری بر آینده خواهد داشت؟

در ادامه به تاثیرات هوش مصنوعی در آینده می پردازیم که در سایت بلت این اشاره شده و عصر اقتصاد در ترجمه ای اختصاصی تقدیم مخاطبان می کند:

بهبود اتوماسیون کسب و کار: حدود ۵۵ درصد از سازمان ها هوش مصنوعی را به درجات مختلف پذیرفته اند که نشان دهنده افزایش اتوماسیون برای بسیاری از شرکت ها در آینده نزدیک است. با ظهور ربات‌های چت و دستیارهای دیجیتال، شرکت‌ها می‌توانند برای انجام مکالمات ساده با مشتریان و پاسخگویی به سؤالات اولیه کارمندان به هوش مصنوعی تکیه کنند.

توانایی هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده ها و تبدیل نتایج آن به فرمت های بصری مناسب می تواند فرآیند تصمیم گیری را سرعت بخشد.

همچنین مدیران عامل شرکت نیازی به صرف زمان برای تجزیه و تحلیل داده ها ندارند، در عوض از بینش های فوری برای تصمیم گیری آگاهانه استفاده می کنند.

محو برخی از شغل ها: اگرچه هوش مصنوعی در محیط کار دستاوردهایی داشته اما تأثیر ناموزونی در بین صنایع و حرفه ها داشته است. به عنوان مثال، مشاغل دستی، مانند کار منشی، در معرض خطر اتوماسیون هستند، اما تقاضا برای مشاغل دیگر، مانند متخصصان یادگیری ماشین ( ماسین لرنینگ) و تحلیلگران امنیت اطلاعات، افزایش یافته است. کارگرانی که در موقعیت‌های ماهرتر یا خلاق‌تر هستند، به جای اینکه جایگزین شوند، به احتمال زیاد مشاغلی با هوش مصنوعی دارند.

نگرانی های تغییر آب و هوا: انتظار می رود که هوش مصنوعی تأثیر قابل توجهی بر پایداری، تغییرات آب و هوا و مسائل زیست محیطی داشته باشد.

خوش بینان می توانند به هوش مصنوعی به عنوان راهی برای کارآمدتر کردن زنجیره های تامین، بهبود پیش بینی ها و سایر اقدامات برای کاهش انتشار کربن نگاه کنند.در مقابل، هوش مصنوعی را می توان مقصر اصلی تغییرات اقلیمی دانست.

انرژی و منابع مورد نیاز برای ایجاد و نگهداری مدل‌های هوش مصنوعی انتشار کربن را تا ۸۰ درصد افزایش می‌دهد که ضربه‌ای ویرانگر به هر گونه تلاش‌های پایداری وارد می‌کند.

کدام صنایع بیشترین تأثیر را از هوش مصنوعی خواهند داشت؟

تقریباً هیچ صنعت بزرگی وجود ندارد که هوش مصنوعی مدرن قبلاً تأثیری نداشته باشد. در اینجا برخی از صنایعی هستند که بزرگترین تغییرات را در نتیجه هوش مصنوعی مشاهده می کنند.

صنایعی که هوش مصنوعی بر آنها تأثیر می گذارد عبارتند از:

زمینه تولید: با ربات های تولیدی مجهز به هوش مصنوعی، صنعت به خوبی با قدرت های هوش مصنوعی سازگار شده است. این روبات‌های صنعتی معمولاً در کنار انسان‌ها کار می‌کنند تا مجموعه محدودی از وظایف مانند مونتاژ و چیدمان را انجام دهند و حسگرهای آنالیز پیش‌بینی‌کننده تجهیزات را به خوبی سر هم می‌کنند.

حوزه مراقبت های بهداشتی: ممکن است بعید به نظر برسد، اما مراقبت های بهداشتی هوش مصنوعی در حال حاضر نحوه تعامل انسان ها با ارائه دهندگان پزشکی را تغییر داده است. به لطف قابلیت های تجزیه و تحلیل داده های بزرگ ( بیگ دیتاها)، هوش مصنوعی به تشخیص سریع و دقیق بیماری ها، سرعت بخشیدن به روند کشف دارو و حتی نظارت بر بیماران از طریق دستیاران پرستاری مجازی کمک می کند.

رشته های مالی: بانک ها، شرکت های بیمه و موسسات مالی از هوش مصنوعی برای طیف وسیعی از کاربردها مانند کشف تقلب، انجام حسابرسی و ارزیابی مشتریان برای وام استفاده می کنند.

معامله گران همچنین از توانایی یادگیری ماشین برای ارزیابی میلیون ها نقطه داده به طور همزمان استفاده کرده اند، بنابراین می توانند به سرعت ریسک را بسنجند و تصمیمات سرمایه گذاری هوشمندانه ای اتخاذ کنند.

حوزه آموزش: انتظار می رود هوش مصنوعی روش یادگیری انسان ها در تمام سنین را تغییر دهد. استفاده از هوش مصنوعی برای یادگیری ماشینی، پردازش زبان طبیعی و تشخیص چهره به دیجیتالی کردن کتاب‌های درسی، تشخیص سرقت ادبی و سنجش احساسات دانش‌آموز کمک می‌کند. کما این که هم اکنون در میان کاربران ایرانی نقش آموزش زبان در قالب گفتگو با یک هوش مصنوعی هم اکنون متداول شده است.

پیش بینی می شود که ۴۴ درصد مشاغل بین سال های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ از کار افتاده باشند. البته، همه کارگران به یک اندازه تحت تأثیر قرار نخواهند گرفت، زیرا زنان بیشتر از مردان در معرض هوش مصنوعی در محل کار قرار دارند

پنج خطر جدی هوش مصنوعی

اگرچه هوش مصنوعی بسیاری از صنایع را به روش‌های مثبت تغییر شکل داده است، اما هنوز هم دارای اشکالاتی است. در اینجا برخی از خطرات بالقوه هوش مصنوعی آورده شده است.

از دست دادن شغل: پیش بینی می شود که ۴۴ درصد مشاغل بین سال های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ از کار افتاده باشند. البته، همه کارگران به یک اندازه تحت تأثیر قرار نخواهند گرفت، زیرا زنان بیشتر از مردان در معرض هوش مصنوعی در محل کار قرار دارند. دلیل این امر این است که شکاف زیادی در مهارت‌های هوش مصنوعی بین زن و مرد وجود دارد و به نظر می‌رسد زنان بیشتر در معرض از دست دادن شغل خود هستند.

اگر شرکت‌ها برای بهبود مهارت‌های نیروی کار خود گامی برندارند، گسترش هوش مصنوعی می‌تواند منجر به نرخ بیکاری بالاتر شود و فرصت‌هایی را برای کسانی که خود را در کنار کارهای روزمره و بدون مهارت خاص به روز می کنند ، فراهم می کنند.

تعصبات انسانی: شهرت هوش مصنوعی توسط افرادی که مدل های الگوریتمی را آموزش می دهند ، خدشه دار کرده زیرا در استفاده از داده ها تعصب آنها لحاظ شده است. به عنوان مثال، فناوری تشخیص چهره در میان افرادی که پوست روشن‌تری دارند و افراد رنگین پوست (با پوست تیره‌تر) تبعیض قائل می شود. اگر محققان در ریشه‌یابی زودهنگام این سوگیری‌ها مراقب نباشند، ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند این سوگیری‌ها را در ذهن کاربران تقویت کنند و نابرابری اجتماعی را تداوم بخشند.

دیپ فیک و اطلاعات غلط: گسترش دیپ فیک ها ( دروغ های بزرگ) مرزهای بین فانتزی و واقعیت را محو می کند و باعث می شود که مردم به این سوال برسند که چه چیزی واقعی است و چه چیزی جعلی است.

اگر نتوانیم دروغ‌های عمیق را شناسایی کنیم، تأثیر اطلاعات نادرست می‌تواند بر افراد و کل کشورها به طور یکسان جدی باشد.

حریم خصوصی داده ها: آموزش مدل‌های هوش مصنوعی بر روی داده‌های عمومی، احتمال نقض امنیت داده‌ها را افزایش می‌دهد که می‌تواند اطلاعات شخصی مصرف‌کنندگان را افشا کند.

شرکت ها با اضافه کردن داده های خود نیز به این خطر کمک می کنند. این همان نقطه ای است که متاسفانه در دولت های ما به شدت از آن می ترسند حال آن که مانند چاقو کاربرد چندگانه دارد. هم اکنون بیشتذرین درگیری در این حوزه در خصوص پلتفرم های خدمات درمانی در ایران وجود دارد.

نظرسنجی سیسکو در سال ۲۰۲۴ نشان داد که درصد از شرکت ها اطلاعات شرکت های غیرعمومی را در ابزارهای هوش مصنوعی مولد وارد کرده اند و ۶۹درصد نگران هستند که این ابزارها ممکن است به مالکیت معنوی و حقوق قانونی آنها آسیب برساند.

یک نقض واحد می تواند اطلاعات میلیون ها مصرف کننده را در معرض دید قرار دهد و در نتیجه سازمان ها را آسیب پذیر کند.

سلاح های اتوماتیک: استفاده از هوش مصنوعی در تسلیحات رباتیک یک تهدید بزرگ برای کشورها و جمعیت عمومی آنها است. در حالی که سیستم های تسلیحات خودکار واقعاً کُشنده هستند، آنها همچنین نمی توانند بین سربازان و غیرنظامیان تمایز قائل شوند. اجازه دادن به هوش مصنوعی در دستان اشتباه می‌تواند منجر به استفاده غیرمسئولانه و استقرار سلاح‌هایی شود که گروه‌های بزرگ‌تری از مردم را در معرض خطر قرار می‌دهد.