زندگی به شرط اقساط!
امروز مردم برای داشتن یک رفاه نسبی مجبورند تا کالاها و حتی برخی مواد غذایی را قسطی تهیه کنند
اکرم رضائی نژاد
بحران معیشت در ایران، به ویژه برای طبقات فرودست و متوسط، ابعاد تازه‌ای یافته است. کاهش قدرت خرید مردم به حدی رسیده که دیگر نه فقط کالاهای لوکس، بلکه ضروری‌ترین اقلام خوراکی نیز به صورت قسطی به فروش می‌رسند.
به گزارش عصراقتصاد، در گذشته، خرید قسطی به منظور تهیه مسکن، خودرو و لوازم خانگی برای کارمندان و کارگران رواج داشت. اما با گذشت زمان و افزایش تورم، دامنه خرید قسطی به تدریج کوچک‌تر شد. ابتدا طلا، تورهای مسافرتی و خدمات درمانی به صورت اقساطی عرضه شدند، و اکنون نوبت به موادغذایی مثل گوشت و مرغ و حتی سیب‌زمینی، پیاز و هویج رسیده است.
جستجو در فروشگاه‌های آنلاین نشان می‌دهد که اقلام خوراکی مانند گوشت و مرغ و حتی ساده‌تر از آن، سیب‌زمینی و پیاز نیز به صورت قسطی به فروش می‌رسند. این در حالی است که قیمت این اقلام نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. برای نمونه، قیمت هر کیلو سیب‌زمینی در فروردین امسال حدود ۲۰ هزار تومان بود، اما اکنون به حدود ۶۰ هزار تومان رسیده است.
زهرا، خانمی خانه‌دار است که با گلایه می‌گوید: «دستمزد ماهانه همسر من پایه حقوق وزارت کار است که دو سوم آن برای اجاره خانه پرداخت می‌شود و مابقی که مبلغ اندکی می‌ماند صرف خرید مایحتاج درجه یک می‌شود تا حدی که فقط شکم تک فرزندم و خودمان را سیر کنیم.
لوازم‌التحریر مدرسه فرزندم را مجبور شدم قسطی بخرم که هر ماه مبلغی نیز برای آن پرداخت می‌کنم. در کل زندگی خیلی سخت شده و اگر مهمان بیاید مجبورم موادغذایی را نیز قسطی تهیه کنم که برای پرداخت اقساط فشار مضاعفی بر دوش همسرم ایجاد می‌شود.»
رحمان، شاگرد یک مغازه، می‌گوید: «برای خرید یکی دو نان و چند تا سیب‌زمینی و دو سه تا تخم مرغ، باید ۲۰۰ هزار تومان بدهم. اگر بخواهم سر کار ناهار بخورم، چیزی از مزد روزانه‌ام برای خانواده نمی‌ماند؛ مجبورم خیلی روزها را با نان خالی سر کنم.»
بی‌نظمی در بازار و نرخ‌های غیرواقعی
دولت قیمت هر کیلو سیب‌زمینی را ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرده است، در حالی که در مغازه‌ها و سطح شهر، گاهی سیب‌زمینی به دو برابر این قیمت به فروش می‌رسد. نرخ‌های رسمی، فقط روی کاغذ معنا دارند و دولت در محاسبات رسمی خود نیز به همین نرخ‌های غیرواقعی اکتفا می‌کند.
تورم افسارگسیخته
در عرض چندماه، تورم ۳۰۰ درصدی روی سیب‌زمینی اعمال شده است. کالاهای گران‌تر سفره‌ها از جمله برنج و گوشت هم یک تورم ۱۰۰ درصدی یا بیشتر را تجربه کرده‌اند.
زندگی تماماً قسطی؛ یک واقعیت تلخ
کاهش قدرت خرید مردم برای ساده‌ترین کالاها کار را به جایی رسانده که از فروش قسطی مرغ و گوشت، به عرضه قسطی سیب‌زمینی و هویج و تخم‌مرغ رسیده‌ایم. مردم قسطی سفر می‌روند، قسطی وسیله خانه می‌خرند، قسطی لباس می‌پوشند و حالا قسطی اقلام خام خوراکی می‌خرند.
هشدار فعال کارگری
«فرامرز توفیقی» فعال کارگری در این رابطه می‌گوید: «متاسفانه دولت و مجلس به جای مسئولیت‌پذیری، در مقام وعظ‌گر و ناله‌کن ظاهر می‌شوند. فروش قسطی سیب‌زمینی و پیاز، تبعاتِ مشکلات ساختاری از جمله ناترازی‌های درمان نشده و ناتوانی‌ها در اداره امور است که حالا کار به جایی رسیده که مردم سیب‌زمینی و تخم مرغ برایشان گران است و برای خریدش تب می‌کنند.»
فروش قسطی گوشت؛ نمونه‌ای دیگر از بحران
افزایش قیمت گوشت نیز باعث شده تا فروش قسطی آن رواج پیدا کند. برخی فروشندگان گوشت را با دریافت چک یا کارت ملی و کارت یارانه به صورت قسطی عرضه می‌کنند.
کمبود گوشت یا کاهش قدرت خرید؟
گزارش‌ها نشان می‌دهد که قیمت گوشت به شدت افزایش یافته و قدرت خرید مردم کاهش یافته است. به طوری که بسیاری از خانواده‌ها مرغ یا پروتئین‌های گیاهی را جایگزین گوشت کرده‌اند.
بهانه‌های جدید برای گرانی گوشت
برخی مسئولان، تعطیلات پی‌درپی و سرمای هوا را دلیل گرانی گوشت در روز‌های اخیر عنوان کرده‌اند. اما به گفته رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، میزان عرضه گوشت به حد کافی وجود دارد، اما بازار راکد شده است و تعداد خریداران به طور چشمگیری کاهش یافته است.
پدیده «زندگی با اقساط» در ایران، نشانه‌ای از بحران عمیق معیشتی است که طبقات فرودست و متوسط جامعه را تحت تاثیر قرار داده است.
کاهش قدرت خرید مردم، تورم افسارگسیخته و بی‌نظمی در بازار، باعث شده تا حتی ساده‌ترین اقلام خوراکی نیز به صورت قسطی به فروش برسند. این وضعیت، پیامدهای منفی بسیاری بر سلامت و رفاه جامعه خواهد داشت و نیازمند چاره‌اندیشی فوری است.
دولت و مجلس باید با مسئولیت‌پذیری و اتخاذ سیاست‌های درست، به حل این بحران بپردازند و از ناله‌کردن و وعظ‌کردن دست بردارند.
