گزارش آماری – تحلیلی عصر اقتصاد از اختلاف طبقاتی؛ پای مرغ روی بورس

نرخ تورم نقطه به نقطه از سوی بانک مرکزی در مهر ماه بیش از ۵۴ درصد اعلام شده و اگر چه این عدد با آمار مرکز آمار اختلاف بیش از ۱۵ درصدی دارد اما قاطبه مردم در این ماه ها بیش از هر زمان دیگری پیشی گرفتن خرج هایشان را بر دخل خود احساس می کنند.

به گزارش عصر اقتصاد مسکن عملا از دسترس خارج شده و ۷۰ درصد هزینه های تهرانی ها را به خود اختصاص داده و قیمت گوجه در مغازه ها به کیلویی ۵۰ تومان رسیده است!

این روزها اگر به میدان میوه و تره بار سطح شهر سر بزنید مردمی را می بینید که محتاط تر از همیشه خرید می کنند و برخی کالاها از جمله گوشت و مرغ را یا کنار گذاشته اند و یا خرید آنها بسیار محدود شده است در مقابل اما کالاهای جانشین جذابیت پیدا کرده و بیشتر از گذشته استخوان های گاو و پای مرغ طرفدار پیدا کرده و روی بورس هستند!

جالب است که در فضای مجازی هم موجی در مدح و ثنای پای مرغ و آثار معجزه آسای درمانی آن به راه افتاده است!

این کجا و آن کجا؟

یک بازنشسته در این باره می گوید: چاره ای جز خرید پای مرغ و قلم گاو ندارم، گوشت کیلویی ۵۰۰ هزار تومان و مرغ کیلویی ۱۱۰ هزار تومان است و میوه هم زیر ۲۰ هزار تومان پیدا نمی کنید. شما بگویید با حقوق ۸ میلیون تومان چه طور می توان هزینه یک خانوار چهار نفره را تامین کرد.

سوتیر: هر وقت دیدید مصرف یک چیزی در فضای مجازی تبلیغ شده و در مقابل در مذمت یک چیز دیگر گفتند ، بدانید که یا قرار است آن کالایی که مضرات برای سلامتی دارد، گران شود و یا قرار است آن را صادر کنیم.

وی با بیان این که وعده ترمیم حقوق بازنشستگان را خیلی وقت است که داده اند و خوب می دانند که زندگی سختی داریم، گفت: اما معلوم نیست این وعده های آنها عملی شود و امسال هم تمام می شود در حالی که گرانی ها چند برابر افزایش جزئی حقوق امسال بود.

اما یک شهروند نیز در این باره به مزاح می گوید: هر وقت دیدید مصرف یک چیزی در فضای مجازی تبلیغ شده و در مقابل در مذمت یک چیز دیگر گفتند ، بدانید که یا قرار است آن کالایی که مضرات برای سلامتی دارد، گران شود و یا قرار است آن را صادر کنیم.

وی می گوید: و هر وقت هم دیدید که یک خوراکی ناگهان خواص معجزه آسا پیدا کرد و ضد چاقی قاتل سرطان و فشار خون و ریزش مو و… معرفی شد به اظهار نظر های اینستاگرامی توجهی نکنید، چون یا آن کالا را دیگر صادر نمی کنند یا مردم مجبورند به عنوان کالای جانشین آن را بخرند!

جالب است که بدانید این فقط دهک های پایین درآمدی نیستند که به دنبال پای مرغ می گردند، بلکه جوانی ورزشکار نیز در محله اندرزگو به دنبال پای مرغ است. او خواص پای مرغ را از رفع آرتروز و رماتیسم و راشیتیسم گرفته تا رفع کچلی و پوست شفاف مفید می داند. وی با بیان این که او هر از چند گاهی پای مرغ می خورد ، می گوید: ولی در حقیقت دنبال پای مرغ با طعم های مختلف می گردم تا برای سگ خود و به عنوان جایزه بدهم!

ناخودآگاه بعد از گفتگو با یک کارشناس حوزه کارگری و در تحلیل این رفتار متضاد به یاد این تک بیت می افتم که می گوید:

دانه فلفل سیاه و خال مه رویان سیاه// هردو جانسوزند اما این کجا و آن کجا؟

وی تغییر سبد خانوارها و انتخاب کالاهای جانشین که زمانی برای خانوارهای ایرانی جزو کالاهای پست بوده را نشانه ای از تضعیف اقتصاد کشور می داند و می گوید: چهره فقر تنها با خاموشی های شبانه در معابر عیان نمی شود بلکه سرک کشیدن به میادین میوه و تره بار می تواند به خوبی تغییر رفتار اقتصادی مردم را مشاهده کرد.

این کارشناس با بیان این که در خبرها آمده بود که نرخ رشد تورم مواد غذایی ایران در جهان چهارم شده، می افزاید: به اذعان آمارهای موجود مرغ و گوش بیشترین تورم را در سال جاری داشته و مصرف گوشت ایرانی ها از اکثر کشورها کمتر است.

وی می گوید: عدم تناسب حقوق تعیین شده در شورای عالی کار با نرخ تورم بالای چند سال اخیر باعث شده تا خیلی نان آوران خانه ها دچار شرمندگی دائمی شوند.

آمارها چه می گویند؟

در سالهای اخیر به ویژه با افزایش یارانه های نقدی، دولت تلاش کرده تا به ارتقای سطح زندگی افراد دهک های پایین کمک کند و سازمان های غیر دولتی و خیریه ها هم در کاهش فقر نقش مهمی ایفا کرده اند اما طبق آخرین آمار های رسمی کشور که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره افزایش نرخ خط فقر اعلام کرده است این نرخ طی یک دهه از ۱۹ درصد به بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است، در واقع بیش از ۳۰ درصدِ جمعیت زیر خط فقر هستند و براساس معیارهای بسیار حداقلی، «فقیر» به حساب می‌آیند؛ در عین حال یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورا چندی پیش میزان خط فقر در تهران را ۳۰ میلیون تومان عنوان کرده بود که سه برابر حداقل دستمزد در ایران است.

پیشتر نیز یک اقتصاددان اعلام کرده بود که نیمی از مردم ایران زیر خط فقر هستند.

در یک دهه گذشته کیک اقتصاد بیش از آن که بزرگ شود بیشتر با چاپ نقدینگی پف کرده و تورم زا شده است و از آنجایی که نهادهای دولتی و قدرتمند غیر دولتی حاضر به کاهش سهم خود نیستند دولت برای کاهش فشار به فقرا به قیمت ها دستور می دهد اما عملا ثروتمندان متصل به بدنه قدرت از این فرصت سوء استفاده کرده و هر روز سفره مردم کوچکتر شده است!

گیر کار کجا است؟

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ناکارآمدی دولت های گذشته در کنترل تورم و نقش تحریم و البته تا حدودی کرونا از جمله عوامل موثر بر اقتصاد کشور به شمار می رود. با این حال باید قبول کرد که در یک دهه گذشته که در یک دهه گذشته کیک اقتصاد بیش از آن که بزرگ شود بیشتر با چاپ نقدینگی پف کرده و تورم زا شده است و از آنجایی که نهادهای دولتی و قدرتمند غیر دولتی حاضر به کاهش سهم خود نیستند دولت برای کاهش فشار به فقرا به قیمت ها دستور می دهد اما عملا ثروتمندان متصل به بدنه قدرت از این فرصت سوء استفاده کرده و هر روز سفره مردم کوچکتر شده است!

بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰ ۲۰ تعداد افراد زیر فقر۹.۵ میلیون نفر افزایش پیدا کرده اند

۹.۵ میلیون نفر در ۱۰ سال فقیر شدند!

طبق گزارش بانک جهانی بر اساس تعریف خط فقر با درآمد روزانه ۶.۸۵ دلار بر اساس قدرت خرید ( PPP ) سال ۲۰۱۷ بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰ ۲۰ تعداد افراد زیر فقر۹.۵ میلیون نفر افزایش پیدا کرده اند و جمعیت زیر خط فقر از ۲۰ درصد به ۲۸.۱ درصد رسیده است با این حال نیمی از جمعیت ایران در خطر فقیر شدن قرار دارند.

حال اگر جمعیت ایران را ۸۶ میلیون بدانیم جمعیت زیر خط فقر حدود ۲۴ میلیون ۱۶۶ هزار نفر هستند.

همچنین در این گزارش آمده است: ریسک فقیر شدن از یک دهم در ۲۰۱۱ به یک پنجم در ۲۰۲۰ افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که رشد اقتصادی سرانه ایران بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ تنها ۰.۶ درصد بوده و تحت تاثیر تحریم‌ها رشد اقتصادی ایران بین ۱۲ تا ۱۹ درصد کمتر از سناریوی بدون تحریم بوده است.

بر اساس این گزارش مصرف حقیقی خانوارهای فقیرتر هم سالیانه ۲ کاهش پیدا کرده است در حالی که مصرف حقیقی خانوارهای ثروتمند یک درصد کاهش داشته است.

مسعود مجیدی در این باره در صفحه پیام رسان ایکس خود نوشته است: درصد جمعیت زیر خط فقر در جنوب شرق و شمال غربی ایران بیشتر است و اختلاف درصد جمعیت زیر خط فقر در تهران و جنوب شرق کشور از ۲۹ درصد به ۳۶ درصد افزایش پیدا کرده و تقریبا می توان دریافت که همه خانوارها در طول یک دهه اخیر به شکل یک کُل فقیرتر شدند و کمتر مصرف می‌کنند.

که تقریبا با گزارش ۱۴۰۰ مرکز پژوهش های مجلس همخوانی دارد که آورده است: در سال ۱۴۰۰ در حدود ۲۵.۶ میلیون نفر در ایران زیر خط فقر بودند.

آمار میلیون دلاری های ایرانی از ۱۴۲ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ به ۲۴۶ هزار نفر افزایش یافته اند که یعنی ۱۰۴ هزار نفر ثروتمند میلیون دلاری افزوده شده است

ایران جایگاه دوم بیشترین زایش میلیونر در جهان

به گزارش عصر اقتصاد بر اساس کتاب گزارش جهانی بررسی ثروت در سال ۲۰۲۳ در سراسر جهان، تخمین زده شده که در پایان سال ۲۰۲۲، ۵۹.۴ میلیون میلیونر وجود داشته است که حدود ۳ میلیون و ۵۰۸ هزار نفر کمتر از یک سال قبل بوده اند.

کاهش بزرگی برای بسیاری از کشورها ثبت شد، به ویژه ایالات متحده (کاهش ۱.۸ میلیون نفر)، ژاپن (۴۶۶۰۰۰-)، انگلیس(-۴۳۹۰۰۰)، استرالیا (-۳۶۳۰۰۰)، کانادا (-۲۹۹،۰۰۰) و آلمان (-۲۵۳،۰۰۰) بوده اما بر اساس این گزارش، افزایش نسبتاً اندکی در تعداد میلیونرها برای چند کشور در سال ۲۰۲۲ ثبت شد که در راس آنها نروژ (۱۰۴۰۰۰+)، ایران (+۱۰۴۰۰۰) و برزیل (+۱۲۰۰۰۰) قرار داشتند.

باید توجه داشت که آمار میلیون دلاری های ایرانی از ۱۴۲ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ به ۲۴۶ هزار نفر افزایش یافته اند که یعنی ۱۰۴ هزار نفر ثروتمند میلیون دلاری افزوده شده است در حالیکه در کشورهای توسعه یافته تعداد آنها کم شده است! و به لحاظ میزان افزایش پولدارهای به اصطلاح خفن بعد از برزیل به همراه نروژ در جایگاه دوم جهان قرار گرفته است!

پیشتر نیز در تیرماه ۱۴۰۰ نشریه آمریکایی “فوربس” از رشد فراتر از تصور( رشد ۲۱.۶ درصدی تعداد و ثروت میلیونرهای ایرانی طی دوران تحریم و کرونا خبر داده بود که همگی نشان از اقتصاد معیوب کشور دارد که بهشت فرصت ها را برای عدهای به بهای زیر خط فقر رفتن میلیون ها نفر فراهم کرده و بر سیاست گذاران واجب است که هرچه زودتر این رانت های ویژه تورمی را شناسایی و تعادل را به اقتصاد برگردانند.

وگرنه باید هر روز شاهد تغییر سبد خوراکی های مردمی باشیم که به ناگزیر برای هر گرم پای مرغ ۱۰۰ تومان پرداخت می کند تا یکی قوت خود را تامین کند و دیگری آن را برای جایزه سگ خود بخرد!